İskoçya, temiz enerjiye geçişte önemli bir adım attı

13 Şubat 2025

İskoçya, hidrojenle çalışan ilk mahalle ölçeğindeki evleri açarak temiz enerjiye geçişte önemli bir adım attı. Henüz altyapısı olmayan bu sistemin yakın zamanda yüzlerce eve yayılması bekleniyor.

İskoçya’nın Fife bölgesinde üç pilot evin açılışı yapıldı ve bu sistemin önümüzdeki aylarda 300 eve kadar yaygınlaştırılması planlanıyor. H100 projesi olarak adlandırılan bu girişim, hidrojenin ısıtma ve yemek pişirme gibi günlük kullanımlarda nasıl entegre edilebileceğini gözler önüne seriyor.

İngiltere’de ısıtma, toplam karbon emisyonlarının yüzde 22’sini oluşturuyor. Bu nedenle hidrojen, fosil yakıtlardan temiz enerji kaynaklarına geçişte önemli bir çözüm olarak görülüyor. Ancak hidrojen kullanımına geçiş, ocaklar ve kazanlar gibi yeni ev aletlerini gerektiriyor. Bosch’un geliştirdiği hidrojen ocakları, ‘görünmez alevleriyle’ dikkat çekiyor ve H100 projesi kapsamında test edilecek ilk hidrojenli cihazlardan biri. Ev sakinleri için hidrojenli bir ev ile standart bir ev arasındaki fark oldukça az.

Cihazlar aynı şekilde çalışıyor ve değişikliklerin büyük çoğunluğu enerji tedarikçileri tarafından gerçekleştiriliyor. Bu da hidrojenle ısıtmanın, ev sahipleri için en az müdahale gerektiren karbonsuzlaştırma yöntemlerinden biri olmasını sağlıyor.

AVRUPA’DA HİDROJEN KULLANIMI NASIL

Avrupa Birliği, 2030 yılına kadar 20 milyon ton yenilenebilir hidrojen üretmeyi ve ithal etmeyi hedefliyor. 2050’ye kadar ise hidrojenin, AB’nin toplam enerji ihtiyacının yüzde 10’unu karşılaması öngörülüyor. Ancak hidrojenin konutlarda kullanımı hâlâ oldukça sınırlı ve sadece birkaç küçük ölçekli proje yürütülüyor.

İlk hidrojenle çalışan ev, 2022 yılında İtalya’nın Benevento kentinde tamamlandı. Hollanda’da ise Lochem ve Wagenborgen’de hidrojenle ısıtma projeleri hayata geçirildi. Ayrıca Helsinki’de yeşil hidrojen üretimi üzerine büyük ölçekli bir tesis inşa ediliyor.

ÜRETİM ŞEKLİ ÇEVRE DOSYU OLUP OLMADIĞINI BELİRLİYOR

Hidrojen yanarken karbondioksit salımı yapmayan temiz bir yakıt. Ancak hidrojenin üretim şekli, çevresel etkisini belirleyen en kritik faktörlerden biri. Elektroliz işlemi yenilenebilir enerjiyle yapılmazsa, hidrojen üretimi fosil yakıtlardan daha fazla karbon emisyonuna neden olabilir.

Şu an Avrupa’da kullanılan hidrojenin yüzde 98’i fosil yakıtlardan üretiliyor ve bu süreç her yıl 70 ila 100 milyon ton CO2 salımına neden oluyor. Gerçek anlamda temiz bir enerji kaynağı olan yeşil hidrojen, şu anda toplam hidrojen üretiminin yalnızca yüzde 1’ini oluşturuyor. H100 Fife projesi için kullanılan hidrojen yerel bir açık deniz rüzgar santralinden elde edilen yenilenebilir elektrikle üretiliyor.

Bu, hidrojenin çevresel etkisini en aza indiren bir yöntem. Ancak bu tür projelerin yaygınlaşması için büyük ölçekli yenilenebilir enerji yatırımlarına ihtiyaç duyuluyor.

HİDROJEN EVLER DOĞALGAZ MALİYETLERİNİ DÜŞÜREBİLİR Mİ?

Hidrojen, Dünya’daki en bol elementlerden biri olmasına rağmen taşınması ve depolanması oldukça zor. Bu da büyük altyapı yatırımları ve yüksek maliyetler gerektiriyor.

Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü’nün (IEEFA) Ocak 2024’te yayımladığı bir rapor, hidrojen yakmanın konutlar için sağlık ve güvenlik riskleri oluşturabileceğini ve karbondioksit emisyonlarını azaltmada verimsiz bir yöntem olduğunu ortaya koydu.

Uzmanlar, hidrojenle ısıtmanın ısı pompaları, bölgesel ısıtma ve güneş enerjisine kıyasla daha az verimli ve daha pahalı olduğunu belirtiyor. Araştırmalar, hidrojenin konut ısıtma sektöründe büyük bir rol oynamasının düşük bir ihtimal olduğunu gösteriyor.

Sonuç olarak, hidrojen evleri temiz enerjiye geçiş için önemli bir adım olsa da, maliyet, verimlilik ve altyapı ihtiyaçları gibi konular bu teknolojinin geleceğini belirleyecek.