Julian Assange serbest bırakıldı; anlaşmanın perde arkasında ne yatıyor?

26 Haziran 2024

Julian Assange suçunu kabul ettikten sonra serbest kaldı

 

WikiLeaks kurucusu, ABD’nin Pasifik adasındaki bir mahkemede 15 yıllık tutukluluğunun sona ermesiyle, Avustralya’ya dönmeye hazırlanıyor.

WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange, 2010 yılından bu yana ilk kez özgür bir adam olarak Saipan mahkemesinden ayrıldı.

https://x.com/Stella_Assange/status/1805724155498971406

52 yaşındaki Assange gazetecilere gülümsedi ancak arabaya doğru yürürken hiçbir şey söylemedi. Uçağı Avustralya’nın ulusal başkenti Canberra’ya doğru yola çıktı. Bu hafta parlamento toplandığında birçok milletvekili tarafından karşılanması bekleniyor.

Kendisine Avustralya’nın eski İşçi Partili başbakanı olan ve şu anda Avustralya’nın Washington Büyükelçisi olarak görev yapan Kevin Rudd eşlik edecek.

Çarşamba günkü Saipan mahkemesinin sona ermesinin ardından, Assange’ın uzun süredir Londra’da yaşayan avukatı Jennifer Robinson, ABD Başkanı Joe Biden ile savunma anlaşmasına aracılık etme çabalarından dolayı şu anki Avustralya başbakanı Anthony Albanese’ye teşekkür etti.

bu davanın Birinci Anayasa Değişikliğine yönelik “en büyük tehdit” olduğunu söyleyen Robinson, “Ben Julian Assange’ın avukatıyım. Onun en uzun süre görev yapan avukatıyım. Bugün tarihi bir gün… 14 yıllık hukuki mücadelenin ardından Julian Assange evine özgür bir adam olarak dönebilir. Bu aynı zamanda 21. yüzyılda Birinci Anayasa Değişikliği’ne yönelik en büyük tehdit olarak kabul edilen bir davayı da sona erdiriyor” dedi.

Robinson özellikle Albanese ve Avustralya’nın ABD Büyükelçisi Kevin Rudd’a teşekkür ederek,  “Julian Assange, arkadaşları, ailesi, destekçileri, bizler ve dünya çapında ifade özgürlüğüne inanan herkes için artık Avustralya’ya dönebilmesi ve ailesiyle yeniden bir araya gelebilmesi büyük bir rahatlama” dedi.

Saipan’daki duruşma sona ererken Assange yargıç Romona Mangoloa’ya teşekkür etti.

Yargıç ise Assange’a mutlu yıllar diledi; “Bay Assange… Anladığım kadarıyla doğum gününüz önümüzdeki hafta. Doğum gününüz şimdiden kutlu olsun. Umarım yeni hayatınıza olumlu bir şekilde başlarsınız.”

Assange’ın, Canberra’ya vardığında Albanese hükümetinden sıcak bir karşılama göreceğinin anlaşılması üzerine bazı tepkiler geldi. Eski içişleri şefi Mike Pezzullo, Assange’a “ünlü statüsü” verilmesinin ve üst düzey hükümet yetkilileri tarafından karşılanmasının “son derece rahatsız edici” olacağını söyledi. Çarşamba günü Sky News’e verdiği demeçte, “Sadece kişisel bir görüş olarak… O bir kahraman değil. Ona bir kahraman gibi davranılmamalı ama konsolosluk desteğini hak eden bir Avustralya vatandaşı” dedi

WikiLeaks kurucusu, Pasifik’te bir Amerikan topluluğu olan Kuzey Mariana Adaları’nın başkentindeki mahkemede, Afganistan ve Irak savaşlarıyla ilgili yüz binlerce belgeyi ifşa ettiği için ‘Casusluk Yasasını’ ihlal ettiğini kabul etti.

Mahkemeye hitap eden Assange, yaptığı işin basın özgürlüğünü garanti altına alan ABD Anayasasının Birinci Değişikliği tarafından korunduğuna inandığını söyledi. Assange, “Bir gazeteci olarak çalışırken, gizli olduğu söylenen bilgileri yayınlamak için kaynağımı bu bilgileri vermeye teşvik ettim. Birinci Değişikliğin bu faaliyeti koruduğuna inandım. Birinci Anayasa Değişikliği ile Casusluk Yasası’nın çeliştiğine inanıyorum” dedi.

Duruşma, uluslararası jeopolitikte olağanüstü bir bölümü sona erdirdi. Assange, destekçilerine göre, basın özgürlüğünün yorulmaz bir savunucusuydu. O’nu eleştirenlere göre ise Amerikan ulusal güvenliğini tehlikeye atan bir suçluydu. Assange’ın 2006 yılında kurduğu WikiLeaks, milyonlarca gizli belge yayınladı ve hükümetlerin yanlışlarını ifşa ederek, dünya başkentlerinde öfkeli tepkilere neden oldu.

Adalet Bakanlığı ile yapılan anlaşma uyarınca Assange, ABD’ye iadesi için mücadele ederken, İngiltere’de yüksek güvenlikli bir hapishanede yıllarını geçirdikten sonra parmaklıklar ardında daha fazla zaman geçirmekten kurtuldu.

Assange’ın kendisine izin verilmediği sürece ABD’ye dönmesi de yasaklandı. ABD Adalet Bakanlığı salı günü yaptığı açıklamada, “İtiraf anlaşması uyarınca Assange’ın izinsiz olarak ABD’ye dönmesi yasaklanmıştır” ifadelerine yer verdi.

WikiLeaks, Assange’ın çarşamba gecesi Canberra’ya varmasının beklendiğini doğruladı ve VistaJet 199’un uçuş bilgilerini yayınladı. Uçağın AEST 18.40’tan hemen sonra inmesi bekleniyor.

Duruşma başlarken Assange’ın babası John Shipton, Avustralya yayın kuruluşu ABC News’e konuştu. Shipton, “Parende atmak Julian’ın eve dönmesinden duyulan sevincin iyi bir ifadesidir. Gelecekte avukatlar ve diplomatlar tarafından çözülmesi gereken bazı sorular olabilir ancak Julian’ın 15 yıl boyunca ev hapsi, hapis ve büyükelçilikte sığınma gibi bir şekilde hapsedildikten sonra sıradan bir hayata dönmesi oldukça iyi bir haber” dedi.

Assange yerel saatle Çarşamba günü mahkemeye geldi, beyaz bir minibüsten indi. Koyu renk bir takım elbise giydi ve kravatını gevşekçe bağladı. Kendisine Rudd eşlik etti. Dünya medyasından gazetecilerin arasından hızlı adımlarla mahkemeye yürüdü.

Binaya girerken, Saipan’daki havayı Londra’dakine tercih edip etmediğini soran bir muhabir de dahil olmak üzere soruları duymazdan geldi.

Assange’ın casusluk ve bilgisayar korsanlığı suçlamalarıyla iade edilmemek için verdiği 14 yıllık mücadele Pazartesi günü öğleden sonra Stansted havaalanında özel bir jete binmesiyle sona erdi. Avustralya hükümeti onu Saipan’a uçuracak jet için yaklaşık 410.000 Sterlin ödedi.

The Times’a göre, pazartesi günü gizlice ayrılması, her ikisi de yeniden seçilmek isteyen iki lider; Rishi Sunak ve Başkan Biden için sıkıntılı bir siyasi ve diplomatik çıkmaza son verdi. Assange’ı hapiste tutmanın mali maliyeti ve yasal faturalar muhtemelen 5 milyon sterlinden fazla olacak. Yıllarca dünya çapında haberlere konu olan yüksek profilli davalardan sonra, ayrılışı gizlilikle örtüldü.

Beş yıl boyunca parmaklıklar ardında ABD’ye iade edilmemek için mücadele ederken evlendiği eşi Stella, hapse atılmasından duyduğu öfkeyi ve serbest bırakılmasından duyduğu sevinci anlattı. Stella şunları söyledi: “Julian’ın bu kadar uzun süredir hapiste olduğuna inanmak çok zor. Bunu mümkün kılan insanlara minnettarım ama işin bu noktaya gelmesine de kızgınım. Kamuoyu iklimi değişti ve herkes Julian’ın kurban olduğunu anladı.”

Oğulları yedi yaşındaki Gabriel ve beş yaşındaki Max, Assange, Londra’da ki Ekvador büyükelçiliğinde yaşayan bir kaçak iken doğdular. Babalarıyla sadece, büyük ölçüde tek başına tutulduğu Londra’nın güneydoğusundaki Belmarsh hapishanesine ayda iki kez yapılan ziyaretler sırasında tanıştılar. Pazar günü Avustralya’ya uçtuklarında eşi oğullarına babalarının serbest bırakılacağını söylememişti.

Habere gore, İngiliz yargıçlar geçen hafta ABD’li savcılarla gizli bir anlaşma imzaladı ve bu da Assange’ın Pazartesi öğleden sonra ülkeden ayrılmasını sağladı. Pazartesi günü erken saatlerde, 1,901 gündür tutulduğu Belmarsh’tan, Stansted’e 50 millik bir yolculuk için alındı. Bangkok’a giden VJ199 sefer sayılı Vista Jet uçağında Assange’a, Avustralya’nın Londra’daki yüksek komiseri Stephen Smith ve bir sağlık görevlisi eşlik etti.

Ayrılış haberi gece yarısından kısa bir süre sonra WikiLeaks’in Twitter/X hesabından kamuoyuna duyuruldu. Videoda 50 yaşındaki Assange’ın kot pantolon ve gömlek giydiği görülüyordu. Jet Tayland’a indiğinde, Stella Assange destekçilerine sonraki uçuşu takip etmeleri için çağrıda bulundu.

“Saipan uzak bir ABD denizaşırı bölgesi” diye tweet atan Stella Assange “Amerika Birleşik Devletleri’ne girecek. Julian Avustralya’ya inene kadar güvende olmayacak. Lütfen uçuşunu takip etmeye devam edin” yazdı.

Saipan’a giden dört saatlik uçuşu İngiltere saatiyle 13.25’te başladı. ABD topraklarına indiğinde WikiLeaks Assange’ın bir fotoğrafını tweetledi ve altına şu notu düştü; “(Neredeyse) Özgür!”

Üst düzey bir ABD Adalet Bakanlığı yetkilisi Pazartesi günü Kuzey Mariana Adaları bölge mahkemesi baş yargıcı Ramona V Manglona’ya Assange ile yapılan savunma pazarlığı anlaşmasını açıklayan bir mektup yazdı.

Yetkili, Assange’ın, “ABD’nin ulusal savunmasıyla ilgili gizli bilgileri yasadışı yollardan elde etmek ve yaymak için komplo kurmak” şeklindeki tek bir suçlamayı kabul edeceğini söyledi ve Assange’ın yargılamaların sonunda Avustralya’ya dönmesinin beklendiğini ekledi.

Ülkenin Assange’ın serbest bırakılması için çalıştığını söyleyen Albanese,  “Bu memnuniyet verici bir gelişme ancak bu yargılamaların hassas olduğunun ve saygı gösterilmesi gerektiğinin de farkındayız. Son 24 saat içinde olan bir şey değil, üzerinde düşünülmüş, sabırlı, ölçülü bir şekilde çalışılmış bir şey, Avustralya da uluslararası alanda böyle davranıyor” dedi.

Albanese, dün Avustralya parlamentosunda yaptığı konuşmada, “Onun eve getirilmesini istiyoruz… İnsanların Bay Assange’ın faaliyetleri hakkındaki görüşleri ne olursa olsun, dava çok uzun sürdü. Hapsedilmeye devam edilmesinin hiçbir yararı yok ve O’nun Avustralya’ya getirilmesini istiyoruz” dedi.

Avustralya hükümetine özel jet ve diğer yer değiştirme masraflarının ödenmesi için yapılan bir çağrı salı akşamına kadar 70.000 £’dan fazla para topladı. Assange’ın destekçileri kutlama yaparken, tecavüz ve diğer cinsel suç iddiaları nedeniyle sorgulanmak üzere arandığı İsveç’teki kadın hakları savunucuları arasında dehşet vardı.

Assange’ın eski avukatı Geoffrey Robertson KC, ABD makamlarının gelecek hafta İşçi Partisi hükümetinin seçilmesinden önce bir anlaşmaya varılmasını istediğine inandığını söyledi. İşçi Partili siyasetçiler arasında Assange’a destek olduğunu ve yeni İçişleri Bakanı’nın iadeyi durdurma yetkisine sahip olacağını kaydetti.

Genç bir avukatken Sir Keir Starmer’ın fikir hocası olan Robertson şunları söyledi: “Assange’ın iadesinin durdurulup durdurulmayacağını bilmiyorum ama sanırım CIA seçimlerin ardından bunun gerçekleşeceğinden endişe ediyordu. Bu Starmer hükümeti için bir utanç kaynağı olurdu ve şimdi çözmek siyasi açıdan uygun olurdu. Pentagon’un, Julian’ı ezme arzusuna karşı güçlü baskılar vardı.”

Robertson, Albanese ve ABD’nin Avustralya Büyükelçisi Caroline Kennedy’nin desteğinin anlaşmanın yapılmasına yardımcı olduğunu vurguladı.

WikiLeaks yaptığı açıklamada şunları söyledi: “WikiLeaks hükümet yolsuzlukları ve insan hakları ihlallerine ilişkin çığır açan hikayeler yayınlayarak güçlüleri eylemlerinden sorumlu tuttu. Genel yayın yönetmeni olarak Julian bu ilkeler ve halkın bilme hakkı için ağır bedeller ödedi.”

Assange’ın annesi Christine yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Pek çok kişi oğlumun durumunu kendi gündemlerini dayatmak için kullandı, bu nedenle Julian’ın iyiliğini ön planda tutan, bu görünmeyen, çalışan insanlara minnettarım.”

Kardeşi Gabriel ise Sky News’e yaptığı açıklamada, Assange’ın “sessiz ve gözden uzak bir yerde, bir süre sakin bir yaşam süreceğini umduğunu” söyledi.

WikiLeaks kurucusunun serbest bırakılması, Sol için sevindirici bir haber olsa da ABD ve Birleşik Krallık seçimlerinde siyasi bir sopa ve Avustralya Başbakanı için bir değer oldu

Julian Assange’ın on yılı aşkın bir süre yasal belirsizlik içinde kaldıktan sonra Belmarsh Hapishanesi’nden çıkmasını sağlayan savunma anlaşması aniden duyuruldu, ancak aylardır hazırlanıyordu.

The Times’in haberine göre, anlaşmanın perde arkasında küresel siyasetteki tektonik değişim ve yeniden seçilmek için mücadele eden bir Amerikan başkanının acil kaygıları yatıyor.

Joe Biden, Barack Obama’nın başkan yardımcısı olarak Beyaz Saray’daki iç tartışmalara ve ABD’nin, Irak ve Afganistan’daki savaşlarıyla ilgili binlerce gizli askeri kaydın yayınlanmasının ardından Assange’ın suçlanmaması yönündeki ilk karara ilk elden tanıklık etti.

On yıldan uzun bir süre sonra Biden, Donald Trump yönetiminin 2019’da Assange’a dava açmamasının ardından isteksizce Assange destanını yeniden devraldı. Biden ve Trump Kasım ayında Beyaz Saray için yine yakın bir seçim savaşına girerken, 52 yaşındaki WikiLeaks kurucusunun ABD Casusluk Yasasını ihlal etmekten sadece bir suçu kabul etmesi bekleniyor ki bu da başkanı diplomatik bir baş ağrısından kurtarırken, seçmenler nezdinde de ödüllendirebilirdi.

Pek çok Demokrat hala Assange’ı, Hillary Clinton’ın 2016’da Trump’a yenilmesinden sorumlu tutuyor ve WikiLeaks Demokratik Ulusal Komite sunucularından hacklenen binlerce e-postayı yayınladığında onu Rus istihbaratıyla işbirliği yapmakla suçluyor. Ancak Assange’ın önce Londra’daki Ekvator büyükelçiliğinde saklanarak, ardından da ABD’ye iadesi için mücadele ederken Belmarsh’ta geçirdiği 12 yıllık tutukluluğu sırasında siyasi rüzgarlar değişti.

Assange’ın 2019’da suçlandığı 18 suçlamanın düşürülmesi için Biden ve Adalet Bakanlığı nezdinde lobi faaliyeti yürüten solcu Demokratlar ve aşırı sağcı Cumhuriyetçilerin beklenmedik ittifakının ardından, Kongre’de Assange’ın serbest bırakılmasına yönelik bir anlaşmaya yönelik iki partili destek arttı.

Haberde, Capitol Hill’deki bu fikir birliği ve Assange’ın suçunu kabul etmesinin, başkanı seçim kampanyasının kritik son aylarında siyasi tepkilerden koruyabileceği kaydedildi.

Ancak anlaşmanın arkasındaki itici güç Assange’ın ülkesi Avustralya’nın aylardır yürüttüğü sessiz ama yoğun diplomasi oldu

Başbakan Anthony Albanese, ülkesinin Çin’den yükselen tehdide karşı ABD’nin önemli bir ulusal güvenlik müttefiki olarak ortaya çıkmasıyla, Washington ile güçlenen bağlarından yararlanarak, konuyu Biden ile yüz yüze görüşüp gündeme getirdi.

ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya arasındaki Aukus güvenlik ortaklığı şu anda Washington’un Pekin’e karşı küresel savunma duruşunun bir ayağı ancak Assange konusundaki çıkmaz ilişkide bir pürüz olarak kalmıştı. Albanese 2022’de seçildiğinden beri bu siyasi kozu kullanarak, Assange’ın çilesinin sona ermesi için kamuoyu önünde lobi yaptı ve “artık yeter” dedi.

Assange’ı ülkesine getirmesi için ülke içinde baskı altında olan Albanese, bu yılın başlarında parlamentoda WikiLeaks kurucusunun ülkesine geri gönderilmesi çağrısında bulunan bir önergeyi destekledi. Avustralyalı diplomatlar, kapalı kapılar ardında bir anlaşmaya aracılık etme çabalarını hızlandırdı.

Biden mayıs ayında Assange’ın peşini bırakmayı “düşündüğünü” ağzından kaçırdı. Ancak ABD’li yetkililer tam bir teslimiyet anlamına gelmeyecek bir savunma anlaşması konusunda ısrarcı olmaya devam etti. Geçen yıl Brisbane’de Avustralyalı bakanlarla bir araya gelen ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Assange’ın davasının görüşüldüğünü doğruladı ancak Avustralyalıların “bu konudaki endişelerini anlamaları” gerektiğini vurguladı.

Blinken şunları söyledi: “Sayın Assange, ülkemiz tarihindeki en büyük gizli bilgi ifşalarından birinde oynadığı iddia edilen rolle bağlantılı olarak, ABD’de çok ciddi bir suçla itham edildi.”

Ancak sadece bir ay sonra ABD’nin Avustralya Büyükelçisi Caroline Kennedy, anlaşmazlıkta bir çıkış yolu bulunabileceğinin sinyalini vererek Canberra, Washington ve Londra arasında yeni bir diplomasi trafiğinin başlamasını sağladı.

Melbourne’deki Monash Üniversitesi gazetecilik bölüm başkanı Johan Lidberg, salı günü yaptığı açıklamada, “Bence ivme öyle bir noktaya geldi ki, hem Avustralya hem de ABD,her iki taraf da, kısmen İngiltere’nin aracılığı ile bir çıkış yolu bulmaya çalışıyordu” dedi. Lidberg, tüm tarafların “hiçbir yere varmayan ve kimsenin gerçekten fayda sağlamadığı bu çıkmazdan” geri adım atmaya çalıştığını da sözlerine ekledi.

Biden’ın en önemli önceliği yeniden seçilme kampanyası ve 5 Kasım’da Trump ile yapacağı rövanş maçı. Seçim kampanyası doruk noktasına ulaşırken, Assange’ın ABD’ye iade edilme ihtimali, 2020’de Biden’a oy veren daha fazla genç ve özgürlükçü seçmeni küstürecekti. İfade özgürlüğü savunucuları için bir kahraman olan Assange’ın serbest bırakılması için yapılan anlaşma, suikaste kurban giden eski başkan John F Kennedy’nin yeğeni olan ve bağımsız aday olarak yarışan Robert F Kennedy Jr’ın cezbettiği seçmenleri geri çekmeye de yardımcı olabilirdi.

Hem Trump hem de Biden’dan destek alan Kennedy, Assange’ın davasını savunmuş ve başkanlığı kazanması halinde WikiLeaks’in kurucusunun ve muhbir Edward Snowden’ın, Washington’da heykellerini dikme sözü vermişti.

Assange’ın affedilmesi çağrısında da bulunan eski Cumhuriyetçi başkan adayı Vivek Ramaswamy, savunma anlaşmasının “özgürlükçü oylar için umutsuz bir Biden kumarı gibi koktuğunu” söyledi.

Salı gecesi, Birleşik Krallık genel seçimlerinin de zamanlamada bir etken olabileceği öne sürüldü

Assange’ın eski avukatı Geoffrey Robertson KC, ‘ABD savcılarının pes ettiğini’ çünkü O’nu uçağa bindirmek için İşçi Partisi hükümetine güvenemeyeceklerini” iddia ederek, “Bu nedenle, O’nun hapiste geçirdiği süreyi hesaba katan bir anlaşmaya vardılar” dedi.

Trump henüz yorum yapmadı. Eski başkan Beyaz Saray’da görev yaptığı süre boyunca Assange’ın peşini bırakmamıştı. Her fırsatta oy peşinde koşan Trump, geçen ay Liberteryen Ulusal Kongresi’nde sahneye çıktığında yuhalanarak sahneden indirilen Assange’ı serbest bırakma sözü verdi.