6 milyon kişi self servis kasalarını kötüye kullandı

15 Ağustos 2025

Adı “muz hilesi” ama yarattığı etki milyarlarca sterlinlik bir kriz. Self servis kasalarda pahalı ürünleri ucuz gibi göstererek yapılan hırsızlıkların patlaması, İngiliz süpermarket devlerini vurdu.

Rekor zararlar ve artan güvensizlik sonrası Morrisons ve Asda gibi zincirler, ‘kendi kendine öde’ sisteminden geri adım atarak çareyi “eski usulde”, yani yeniden kasiyerli kasalara dönmekte buluyor.

İngiltere’deki süpermarket zincirleri, maliyetleri düşürmek ve verimliliği artırmak amacıyla kurdukları self servis kasaların, milyarlarca sterlinlik hırsızlık dalgasına yol açmasıyla büyük bir kriz yaşıyor.

Müşterilerin ürünleri kasadan “daha ucuza” veya “bedavaya” geçirmesi, zincirleri “eski kasiyerli” sisteme geri dönmeyi düşünmeye itti.

Daily Mail’in aktardığı Ipsos araştırmasına göre, yaklaşık 6 milyon İngiliz’in self servis kasaları kötüye kullandığı ortaya çıktı.

Ankete katılan her sekiz müşteriden biri, pahalı bir ürün almasına rağmen ekranda bilerek daha ucuz bir seçeneği (örneğin avokado yerine muz) seçtiğini itiraf etti.

‘Muz hilesi’ olarak adlandırılan bu yöntemin halk arasındaki algısı ise şaşırtıcı: Katılımcıların neredeyse yarısı (%48) bunun bir suç sayılmaması gerektiğini düşünüyor.

Bu durum, mağaza hırsızlıklarını rekor seviyeye taşıdı. Bir yılda 444 bine yakın vaka kaydedilirken, perakende sektörünün yıllık zararının 1,8 milyar sterline ulaştığı tahmin ediliyor.

Zincirler ayrıca, bu durumu engellemek için ek 700 milyon sterlinlik güvenlik harcaması yapmak zorunda kalıyor. Hırsızlık olaylarındaki patlamanın faturası, doğrudan self servis kasalara kesiliyor.

İngiltere’de bu kasaların sayısı son yıllarda 53 binden 80 bine yükselmiş olsa da, ABD’de başlayan kasiyerlere dönüş trendi artık İngiltere’ye de sıçradı.

Morrisons’ın başkanı, self servis kasalar konusunda “çok ileri gittiklerini” itiraf ederek artık bir “yeniden dengeleme” sürecine gireceklerini açıkladı.

Zincir, bazı mağazalarında bu kasaları günün belirli saatlerinde kapalı tutma kararı aldı. Asda süpermarket zinciri ise, otomasyon yerine insan kaynaklarına yatırım yapacağını duyurdu.

Bu geri adımların ardında sadece hırsızlık değil, aynı zamanda ödeme sırasında insan etkileşimi isteyen müşteri şikayetleri ve orta sınıf arasında artan hırsızlık vakaları da yatıyor.

Ancak tüm bu sorunlara rağmen, birçok büyük market verimlilik ve maliyet avantajları nedeniyle self servis kasaları kurmaya devam ediyor. Bu durum, perakende sektörünün teknoloji ile insan faktörü arasında yaşadığı büyük ikilemi gözler önüne seriyor.