AB Komisyonu ile İngiltere arasındaki görüşmeler çıkmaza girdi

24 Kasım 2025

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu ile İngiltere arasında bu ülkenin AB’nin 150 milyar euro’luk “Avrupa Güvenlik Eylemi” (SAFE) ortak savunma finansman programına katılımına dair görüşmelerin, Londra’nın ödeyeceği miktar üzerinde anlaşılamaması üzerine sonuçsuz kaldığı ileri sürüldü.

Politico internet sitesinin haberine göre, AB Komisyonu ile İngiltere arasındaki SAFE görüşmeleri dün itibarıyla sonuçsuz kaldı.

Komisyon, üye ülkelerin SAFE kapsamında kendi ulusal savunma planlarını güncelleyebilmesi için İngiltere ve Kanada ile yürütülen erişim müzakerelerini bu hafta tamamlamayı hedefliyordu. AB başkentlerinin bu planları 30 Kasım’a kadar Komisyon’a bildirmesi gerekiyor. Ancak AB yetkilileri, İngiltere’nin bu süreci acil görmediğini ve kendilerine “bağlayıcı bir son tarih iletilmediği” düşüncesinde olduğunu aktardı.

Taraflar arasında temel ayrılık, katılım bedeliyle ilgili yaşanıyor.

İlk aşamada 4,5 ila 6,5 milyar euro bir katkı talep eden Komisyon, son turda rakamı 2 milyar euroya kadar çekse de Londra’nın ödemeye hazır olduğu miktarın “sadece onlarca milyon euro seviyesinde” olduğu belirtiliyor.

Tıkanan teknik müzakerelerin bir sonraki aşamada daha üst düzey siyasi temaslarla ilerlemesi bekleniyor. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in G20 Zirvesi kapsamında Güney Afrika’nın Johannesburg kentinde bir araya gelerek bu konuyu da ele almaları ihtimali gündemde. Politico’ya göre, Kanada ile yapılan SAFE müzakereleri İngiltere’ye kıyasla daha olumlu seyrediyor.

Ottawa’nın programa katılım için “birkaç yüz milyon euro” ödemesi bekleniyor. İngiltere’nin daha büyük bir savunma sanayi kapasitesine sahip olmasına rağmen çok daha düşük bir teklif sunması, AB tarafında “dengesizlik” yarattığı değerlendirmesine yol açıyor.

AB’nin Rusya’dan algıladığı tehdit, Ukrayna’da devam eden savaş ve ABD’deki Donald Trump yönetiminin baskıları neticesinde kararlaştırdığı “savunmada 2030 hedefleri”nin bir parçası olan SAFE, 29 Mayıs’ta yürürlüğe girdi. Buna göre AB ülkeleri, Ukrayna, (Avrupa Ekonomik Bölgesi’ne dahil) Norveç, Lihtenştayn ile İzlanda, 150 milyar euroya kadar kredi kullanarak ortak tedariklere katılabilecek.

Bu ülkeler, aynı zamanda birbirlerinin endüstrilerinden de ortak satın alımlar yapabilecek. AB’ye aday ülkeler ve İngiltere gibi AB ile anlaşma imzalayan ülkeler de ortak tedariklere katılabilecek ancak imal edilecek bir savunma ürününün bileşenlerinin toplam değerinin yüzde 65’i “Avrupa içinden” (AB ülkeleri, Ukrayna, Norveç, Lihtenştayn ve İzlanda) gelmek zorunda olacak.