Angela Rayner, Thatcher’ın ‘konut satın alma hakkı planını’ sona erdirebilir

4 Eylül 2024

Başbakan Yardımcısı, Angela Rayner’in, kendisi bu politikadan yararlanmış olmasına rağmen, Margaret Thatcher’ın konut satın alma hakkı planını iptal etmeyi değerlendirdiğine dair bir danışma başlatması bekleniyor.

The Daily Telegraph’a göre, konut bakanı ve başbakan yardımcısı olan Rayner, yeni inşa edilen belediye evleri için bu planı kaldırmayı ve mevcut kiracılara sunulan indirimleri kesmeyi düşünüyor. Gelecek ayki bütçede Thatcher’ın amiral gemisi politikasının maliyetini azaltmanın yollarını araştıracak bir danışma süreci başlatılıyor.

Geçen ay, konut reformlarını tartışmak üzere yerel yetkililerle “acil bir toplantıya” katılan Rayner, salı günü yayınlanan Britanya’nın konut stoğunun durumu hakkındaki bir raporda, 100’den fazla yerel otorite yeni belediye konutları için satış hakkı planının iptal edilmesini talep etti.

Southwark Belediyesi tarafından hazırlanan raporda, bu politikanın yerel yönetim hesaplarında “2.2 milyar sterlinlik bir delik açarak ülkenin konut krizini kötüleştirdiği” belirtildi.

Raporda ayrıca, planın “İngiltere’nin belediye konutlarının sürdürülebilirliği için ciddi bir sorun yarattığı” ve “hafife alınmış” bakım maliyetleri, değişen hükümet politikaları ve ekonomik şokların, milyarlarca sterlinlik açığa katkıda bulunduğu kaydedildi.

Thatcher dönemi politikası, belediye evlerinin kiracılarının evlerini satın almasına ve mülk sahibi olmalarına yüzde 70’e varan indirimlerle olanak tanıdı.

Rayner, 2007 yılında Greater Manchester, Stockport’taki belediye evini 79.000 sterline satın almak için bu programı kullandı ve yüzde 25 indirimden yararlandı. Bu durum, İşçi Partisi’nden politikacının seçim yasasını ihlal edip etmediği ve sermaye kazancı vergisini ödeyip ödemediği konusunda bu yılın başlarında bir polis soruşturmasına yol açtı.

Gölge konut bakanı Kemi Badenoch, Rayner’in “Barones Thatcher’ın en dönüştürücü politikalarından birini yok etmeye çalışmasının” tesadüf olmadığını söyledi.

Badenoch sözlerine şöyle devam etti: “Angela Rayner, insanların yaşamlarını gerçekten iyileştirmek istiyorsa, insanları konut piyasasına sokan ve onlara topluluklarında bir pay veren bir programı kesmek yerine, konut inşasını artırmanın yollarını bulmalı.”

Konut ve Yerel Yönetimler Bakanlığı, Telegraph’a şunları söyledi: “Yaşayanların hafızasındaki en şiddetli konut kriziyle karşı karşıyayız ve bu yüzden sosyal kiralık evlerin sayısındaki sürekli düşüşü tersine çevirmek için hızla çalışıyoruz.”

Sheffield South East’in İşçi Partisi milletvekili Clive Betts şöyle dedi: “Hükümet muhtemelen indirimleri durma noktasına getirecek. Son İşçi Partisi hükümeti de bunu yaptı, satın alma hakkı’nın gerçekleşmesini etkili bir şekilde durdurdu. İndirimleri, artık bu hakkın kullanılmaması noktasına kadar düşürdü.”

Tony Blair döneminde, satın alma hakkı indirimleri iki kez düşürülerek Londra ve güneydoğu dışındaki bölgelerde 16.000 sterline, Londra ve güneydoğuda ise 38.000 sterline indirildi. Bunun sonucunda satışlar, programın ilk on yılında kaydedilen bir milyonluk zirveden 2009’a kadar 2,340’a düştü.

Bir hükümet sözcüsü şunları söyledi: “Belediyelere ve konut derneklerine ihtiyaç duydukları istikrarı sağlayacağımızı açıkça belirttik ve bir sonraki harcama incelemesinde daha fazla ayrıntı sunacağız.”

Geçen hafta, Başbakan’ın biyografi yazarı Tom Baldwin’e göre, Sir Keir Starmer, Başbakanlık Konutu’ndaki eski çalışma odasından Thatcher’ın bir portresini kaldırdı ve Başbakan’ın resimi “rahatsız edici” bulduğunu belirtti.