Brexit mücadelesi yeni başlıyor

31 Aralık 2020

Geçtiğimiz hafta aylarca süren çekişmeli müzakerelerin ardından ve Brexit geçiş süreci düzenlemelerinin bitmesine günler kala İngiltere’nin Avrupa Birliği’yle arasındaki ticaret anlaşması açıklandı. Bu durum anlaşmasız Brexit’e kıyasla oldukça olumlu bir alternatif olarak öne çıktı.

İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden anlaşmasız ayrılması, ilişkileri kötü duruma getirecek ve gelecekte her iki taraf için de güçlük yaratacaktı. Ancak İngiltere ve Avrupa Birliği arasında varılan anlaşma düşünülenden daha az konuyu kapsıyor. Anlaşmanın hükümetler ve Avrupa Parlamentosu tarafından usulünce onaylanmış olması nedeniyle, bunun çok daha uzun sürecek bir müzakere sürecinin ilk adımı olduğu söylenebilir. Bu İngiltere’nin kötü giden Brexit macerasının en üzüntü verici bölümü olabilir. İngiltere’de birçok kişi, Avrupa Birliği’nden ayrılığı destekliyordu. Ancak Brexit savunucularının en büyük yanılgısı bunun mümkün olabileceğini düşünmeleriydi.

Aylar süren çekişmeli müzakereler, zayıf bir ticaret anlaşmasıyla sonuçlandı. Bu anlaşma İngiltere ve Avrupa Birliği’ne iki tarafın ürünlerine de gümrük vergisi ve kota sınırlaması olmaksızın erişim imkanı veriyor. Varılan mutabakat neticesinde, anlaşmasız Brexit endişeleri dindi. Zira anlaşma olmadığı takdirde iki taraf da ithalatlarının bir kısmında, gümrük vergisi ve miktar kontrolleri uygulamak zorunda kalacaktı.

Tarım ve otomobil üretimi gibi en ağır darbeyi alan sektörlerde, bu durum oldukça kötü sonuçlara yol açabilirdi. Ancak gümrük vergileri ve kotaları ticaretin önündeki tek engel değil. Bu anlaşmayla bile, sınır bürokrasisi ve diğer bariyerler, gecikmelere neden olacak ve ürünlere erişimi aksatacak. Bu durumun ise bedeli iki taraf için de ağır olacak.

Zamanla daha fazla müzakere bu engellerin bir kısmını ortadan kaldırabilir. Ancak Avrupa Birliği’yle tüm ilişkilerin kesilmesini isteyen Brexit savunucuları için, daha fazla müzakere, oldukça kötü bir haber. Bu anlaşmanın koşullarına göre, Avrupa Birliği ya da İngiltere diğer tarafa dezavantaj oluşturacak bir şekilde ekonomik düzenlemelerinde değişikliğe giderse, yoğun tartışmalar yapılması gerekecek.

Bu konu nedeniyle, ticaret anlaşması sık sık iptal noktasına geldi. İki tarafın ekonomik düzenlemelerinde gerçekleşebilecek değişikliklerin çözümü, balıkçılık konusundaki çekişmelerden daha zorlu olabilirdi. Nihayetinde iki taraf da, diğer tarafın rekabet karşıtı olarak değerlendirdiği davranışlara karşı misilleme kabiliyetlerini kısıtlayan kurallar üzerinde mutabakata vardı. Gelecekte, her iki taraf da birbirinin düzenleyici politikalarını takip edecek.

Bloomberg’in haberine göre, İngiltere ekonomisinin yalnızca küçük bir bölümü tüketim mallarının üretimine ayrılmış durumda. Hizmet sektörü öne çıkıyor ve hizmet sektöründe ticaret, anlaşmanın kapsamında yer almıyor. Hizmet sektörü, giderek sınırlar arasında daha fazla ticareti yapılabilir bir alan haline geldi. Londra’nın kaderi ise bu ana bağlı. Hizmet sektörü ve finansal hizmetler konusunda müzakereler oldukça yavaş ilerliyor.

Avrupa’nın Londra’daki şirketlerin büyük bir bölümünü Avrupa Birliği’ne taşıma hedefinin bundan sonra gizlenmesine gerek yok. Avrupa Birliği, düzenleyici işbirliği konusunda müzakereleri zorlaştıracak ve sonucun ne olacağını tahmin etmek oldukça güç. Kuşkusuz, Brexit İngiltere’ye birçok konuda kendi politikalarını oluşturma özgürlüğü tanıdı. Bunun bedelinin ne olacağı, İngiltere’nin bu fırsatları nasıl kullanacağına bağlı. Aynı zamanda, Brexit’in getireceği diğer sorunların nasıl yönetildiği de etkili olacak.

İngiltere’nin komşusu ve en önemli ekonomik ve savunma müttefiki Avrupa Birliği’yle olan ilişkileri, her zaman İngiltere’nin siyasetinde öne çıkan bir unsur olacak. Brexit, bu ilişkiyi dışardan yönetmek anlamına geliyor. Avrupa Birliği, birlik olmanın gücünü yaşarken, İngiltere yalnız kalacak ve üye ülke olmanın haklarından ve fırsatlarından faydalanamayacak.

Bu ticaret anlaşması gerçekleşene kadar tartışmayla geçen aylar, anlaşmayla sonuçlandı ancak İngiltere’yi özgürleştirmedi. Bu karamsar ve yorucu süreç, gelecekte yaşananların yalnızca bir başlangıcı.