Bütçe vergi artışı sonrası serbest çalışanlara talep arttı

7 Ağustos 2025

 

İngiltere’de işverenlerin ulusal sigorta katkı paylarının (NIC) artırılmasının ardından serbest çalışan sözleşmeli çalışanlara olan talep önemli ölçüde artış gösterdi.

İş ilanı arama motoru Adzuna, nisan ayından bu yana sözleşmeli iş ilanlarında yüzde 20 artış olduğunu bildirdi.

İngiltere hükümetinin 6 Nisan’da işverenler için ulusal sigorta katkı paylarını artırmasından bu yana, şirketlerin sözleşmeli çalışanlara olan ilgisi gözle görülür biçimde artmış durumda. Adzuna’nın verilerine göre şu anda platformda 326.068 sözleşmeli iş ilanı yer alıyor; bu rakam, nisan ayı başına kıyasla yüzde 20 daha fazla.

Adzuna Veri Bilimi Başkanı James Neave, hükümetin vergi artışından sonra işverenlerin “giderek daha fazla sözleşmeli çalışanları tercih etmeye başladığını” belirtti. Ortalama bir İngiliz maaşı olan 33.000 sterlin kazanan bir çalışan için işverenin yıllık ulusal sigorta maliyeti 900 sterlin artmış oldu. Hükümet bu artışın yılda 25 milyar sterlin gelir getireceğini öngörüyor.

Kalıcı İşler Azalırken Sözleşmeli Pozisyonlar Yükselişte

The Times’ın haberine göre ekonomistler, bu vergi artışının iş gücü piyasasında beklenenden daha büyük bir etki yarattığını belirtiyor. Son istatistiklere göre özellikle eğlence ve konaklama gibi milyonlarca kişiyi istihdam eden sektörlerde istihdam ciddi biçimde etkilenmiş durumda. Geçtiğimiz 12 ay içinde ekonomi çeyrek milyon istihdam kaybederken, işsizlik oranı son dört yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 4,7’ye yükseldi.

Adzuna’nın verileri, piyasadaki bu değişimi açıkça ortaya koyuyor. Şirketler daha fazla sözleşmeli çalışan ararken, kalıcı iş ilanlarında yüzde 9 düşüş yaşandı. Nisan ayında sitede 573.167 kalıcı iş ilanı varken, şu anda bu sayı 519.767’ye gerilemiş durumda.

Neave, birçok işverenin sözleşmeli çalışanları tercih etmesinin arkasında sadece yüksek sigorta maliyetlerinin değil, sağlık sigortası gibi yan hakların olmaması ve işverenin söz konusu sigorta primlerini ödemek zorunda olmaması gibi nedenlerin de bulunduğunu belirtti.

Şirketler “Bekle ve Gör” Döneminde

Uzmanlara göre bu eğilim sadece vergi artışı kaynaklı değil. Son iki buçuk yıldır devam eden ekonomik ve jeopolitik belirsizlikler nedeniyle birçok şirket kalıcı işe alım yapmak yerine, geçici sözleşmeli personel çalıştırmayı tercih ediyor.

Neave, bazı şirketlerin bu tercihlerinin “artan istihdam maliyetlerine verilen ani bir tepki” olabileceğini kabul etti. Ayrıca sözleşmeli çalışanların daha hızlı işe alınabildiğini ve şirketlerin bu yolu “önce dene, sonra karar ver” yaklaşımıyla kullandığını da belirtti.

İşe alım şirketlerinden Hays’in Mali İşler Direktörü James Hilton, bu yaklaşımı şu sözlerle özetledi:
“İşverenler tam emin olmadıklarında biraz esneklik ister. Altı aylığına geçici birini işe alıp süreci izlerler.”

İşçiler de Kalıcı İşten Çekiniyor

İş piyasasının diğer tarafında ise kalıcı çalışanlar da risk almak istemiyor. Ekonomik zorluk yaşayan yeni bir şirkette işe başlayan personelin ilk işten çıkarılacak kişi olma endişesi, kalıcı pozisyonlarda iş değiştirme isteğini azaltıyor. Bu da işverenlerin sözleşmeli personele yönelmesini teşvik eden bir diğer unsur olarak öne çıkıyor.

Neave son olarak işverenleri uyardı:
“Sözleşmeli çalışanlar genellikle daha yüksek ücret alır ve bu durum şirket içinde kontrol kaybı ya da bilgi birikiminin azalması gibi sonuçlar doğurabilir.”