“İngiltere, 2026’ya özel sektörde sert daralma ile giriyor”

22 Aralık 2025

CBI verilerine göre İngiltere özel sektörü 2025’in son çeyreğinde daralma yolunda. Yatırım ve istihdam durma noktasına gelirken, iş ilanları ve genç istihdamında sert düşüş yaşanıyor.

İngiltere ekonomisi, 2026 yılına girerken özel sektörde belirgin bir durgunlukla karşı karşıya. Confederation of British Industry (CBI) tarafından yayımlanan son iş dünyası anketi, şirketlerin sonbahar bütçesi öncesinde yatırım ve istihdam kararlarına “fren bastığını” ve ekonomik faaliyetin hızla zayıfladığını ortaya koydu.

Aylar süren vergi belirsizliğinin ardından hazırlanan rapora göre, özel sektör üretiminin 2025’in dördüncü çeyreğinde düşüşe geçmesi bekleniyor. CBI’nin büyüme göstergesi, aralık ayına kadarki üç aylık dönemde ekonominin tüm sektörlerinde faaliyet daralmasına işaret etti.

Bütçe iş dünyasını rahatlatmadı

The Guardian’da yer verilen habere göre, 26 Kasım’da açıklanan bütçenin, iş dünyasında güveni artırmakta yetersiz kaldığı belirtilirken, CBI verileri özel şirketlerin önümüzdeki üç ayda da ekonomik faaliyetin gerilemesini beklediğini gösteriyor. Bu olumsuz beklentilerin, 2024 sonlarından bu yana kesintisiz şekilde sürdüğü vurgulanıyor.

CBI Başkan Yardımcısı ve Başekonomist Yardımcısı Alpesh Paleja, tabloyu şu sözlerle değerlendirdi:

“Kasım ayındaki bütçe öncesi belirsizlik, büyük harcamalar ve kilit projelerde kararların askıya alınmasına yol açtı ve iş hacimlerini tıkadı. Belirsizliğin kısmen ortadan kalkması ise faaliyeti anlamlı şekilde canlandırmadı. Zayıf talep koşulları ve yüksek maliyet baskıları, şirket kâr marjlarını sıkıştırmaya devam ediyor.”

900’den fazla şirketle yapılan anket

CBI raporu, 24 Kasım – 11 Aralık tarihleri arasında, 900’den fazla şirketle yapılan anket sonuçlarına dayanıyor. Ankette yer alan aylık büyüme göstergesi, kasım ayında -27 seviyesindeyken aralıkta -30’a geriledi. Bu gösterge, önümüzdeki üç ayda faaliyet artışı bekleyen şirketler ile düşüş öngörenler arasındaki farkı yansıtıyor.

İş ilanları beşinci ay üst üste düştü

İş gücü piyasasına ilişkin ayrı bir uyarı ise iş ilanı sitesi Adzuna’dan geldi. Adzuna verilerine göre, İngiltere’de açık iş pozisyonları Kasım ayında beşinci ay üst üste azaldı. Yeni iş ilanları, bir önceki aya göre yüzde 6,4 düşerken, 2025 yılı “pandemi sonrası iş arayanlar için en zor yıllardan biri” olarak nitelendirildi.

Kasım ayındaki açık iş sayısı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 15 daha düşük gerçekleşti. Bu düşüş, normalde Noel dönemi öncesinde artış beklenen istihdamda yaşanmasıyla dikkat çekti.

Gençler ve mezunlar en çok etkilenen grup

Adzuna’ya göre, son 12 ayda mezunlara yönelik iş ilanları yaklaşık yüzde 45 geriledi. Gençlerin işsizlikten orantısız şekilde etkilendiğine işaret eden raporlar, özellikle giriş seviyesi pozisyonlarda sert bir daralmaya dikkat çekiyor.

Uzmanlar, şirketlerin iş gücünü küçültürken yapay zekâ ve otomasyon kullanımını artırmasının, giriş seviyesi rollerin azalmasında etkili olduğunu belirtiyor.

İşsizlik dört yılın zirvesinde

Resmî veriler, İngiltere’de işsizlik oranının Ekim ayına kadar olan üç aylık dönemde yüzde 5,1’e çıkarak son dört yılın en yüksek seviyesine ulaştığını gösteriyor. Öte yandan Bank of England, geçtiğimiz hafta yaptığı uyarıda, İngiltere ekonomisinin 2025’in son çeyreğinde sıfır büyüme kaydetme yolunda olduğunu açıklamıştı.

Ücretler artıyor ancak tabloyu tersine çevirmiyor

Olumsuz tabloya rağmen ücret artışları enflasyonun üzerinde seyretmeye devam ediyor. Adzuna verilerine göre, Kasım ayında ortalama ilan edilen maaş yıllık bazda yüzde 7,7 artarak 42.687 sterline yükseldi. Kamu sektöründe ücret artışları, özel sektöre kıyasla neredeyse iki kat daha hızlı gerçekleşti.

Bilgi teknolojileri sektörü ise yıllık yüzde 12,7’lik ücret artışıyla en yüksek maaşlı sektör olmaya devam etti.

İş dünyasından hükümete çağrı

Şirketler, Labour Party hükümetine, yüksek enerji maliyetleriyle mücadelede daha güçlü destek sağlanması ve büyümeyi teşvik etmek amacıyla vergi sisteminin sadeleştirilmesi çağrısında bulunuyor.

Adzuna Kurucu Ortağı Andrew Hunter, bütçenin yıl sonu belirsizliğini artırdığını belirterek, “2025, özellikle iş gücü piyasasına yeni girenler için son derece zorlu geçti. Tek olumlu unsur, ücret artışlarının açık pozisyonlardaki düşüşü kısmen dengelemesi” değerlendirmesinde bulundu.

Uzmanlara göre, özel sektördeki bu zayıflık, İngiltere ekonomisinin 2026’ya kırılgan bir zeminle girdiğini gösteriyor.