Emeklilikte vergi tuzaklarından kaçınmanın yolları

19 Haziran 2025

2027 yılında yürürlüğe girecek yeni kurallar öncesinde, emeklilik gelirini daha verimli ve vergi açısından avantajlı bir şekilde çekmenin yolları bulunuyor.

Geçtiğimiz yıl, emeklilik birikimlerini tek seferde çeken yaklaşık 300 kişi en az £98.000 vergi ödedi.

Yatırım firması Standard Life‚ Ekim 2023 ile Mart 2024 arasında 250.000 £ veya daha fazla tutardaki emeklilik fonunu tamamen çeken 292 kişinin ortalama £98.700 vergi ödediğini ortaya koydu. Ayrıca, 100.000 ile 249.000 £ arası fonu çeken 1.600 kişi ise en az £27.400 vergi ödemek zorunda kaldı.

Bu örnekler istisna olsa da, birçok kişi emeklilik fonunu bir kerede değil, yıllara yayarak kullanıyor. Ancak bu, geliri en verimli şekilde çektikleri anlamına gelmiyor. AJ Bell’in Sunday Times için yaptığı analize göre, emeklilik gelirinin vergi açısından daha az avantajlı bir yöntemle çekilmesi hâlinde ödenen vergi miktarı iki katına kadar çıkabiliyor.

Vergisiz Toplu Para Seçeneği T

anımlanmış fayda (DB) tipi emeklilik planlarında çalışanların çoğu, emeklilikte 25% vergisiz toplu para alma hakkına sahiptir. Ancak bu hakkı kullanmazlarsa ömür boyu daha yüksek aylık gelir elde edebilirler. Ne var ki, yıllık £12.570 üzerindeki her gelir vergilendirileceği için toplamda daha fazla vergi ödeme riski oluşur.

Özel sektörde tanımlanmış katkı (DC) tipi emeklilik sistemi yaygınlaştı. Bu sistemde, emeklilik dönemindeki gelirin miktarı tamamen birikime ve yatırım performansına bağlı. DC tipi planlarda:

• %25’lik vergisiz kısmı alıp kalan tutarı yatırıma bırakmak ve gerektiğinde düzenli gelir çekmek (drawdown)
• %25 vergisiz kısmı alıp kalan tutarla ömür boyu gelir sağlayan anüite (emeklilik sigortası) satın almak
• Ya da hiçbir vergisiz toplu para almadan fonu olduğu gibi bırakmak ve ihtiyaç halinde vergi avantajlı çekim yapmak

gibi seçenekler mevcut.

Kademeli “Crystallisation” ile Vergi Avantajı

“Crystallisation”, emeklilik fonuna erişmeye başlamak anlamına gelir. Fonun bir kısmına erişildiğinde, o bölümün %25’i vergiden muaftır. Örneğin yıllık £25.000 çekmek isteyen biri:

• £6.250 vergisiz alır
• Kalan £18.75018.750\u201nin £12.57012.570\u201i kişisel vergi muafiyeti kapsamında vergisiz olur
• Geriye kalan £6.180 vergiye tabi olur (yaklaşık £1.236)

Ancak bu kişi daha önce vergisiz toplu para hakkını kullanmışsa, yalnızca £12.570 vergisiz kalır ve kalan £12.430 tutara £2.486 vergi öder.

Standard LifeStandard Life\u201tan Mike Ambery, bu toplu paranın tek seferde değil, aylık ya da yıllık küçük tutarlarda da çekilebileceğini, bunun vergi açısından daha avantajlı olduğunu belirtiyor.

Fonun Büyümesine İzin Verin

Emeklilik fonu kademeli olarak erişildiğinde, vergisiz alınabilecek toplam miktar da artabilir. £100.000100.000\u201lık fonun tamamını hemen crystallise etmek yerine, £20.00020.000\u201lik kısmı (5.000 £ vergisiz) çekip, kalan £80.00080.000\u201i yatırımlarınızda bırakırsanız, %5 yıllık büyümeyle 5 yılda fon £102.000102.000\u201in üzerine çıkabilir. Böylece daha fazla vergisiz gelir elde edebilirsiniz.

Yatırım Dağılımını Kullanın

Hargreaves Lansdown’dan Helen Morrissey, geliri sadece emeklilik fonundan değil, aynı zamanda vergiye tabi olmayan ISA birikimlerinden de almanın faydalı olabileceğini söylüyor. Örneğin £25.000 yıllık gelir hedefiniz varsa:

• Emeklilik fonundan £16.750 crystallise ederek £4.187 vergisiz çekebilirsiniz
• Kalan £12.562 kısmı da kişisel vergi muafiyetine denk gelir
• Üstüne £8.250 ISA birikimlerinden alarak, vergisiz toplam £25.000 gelir elde edebilirsiniz

Geleceğe Hazırlıklı Olun

2027’de yürürlüğe girmesi beklenen değişikliklerle, emeklilik fonları miras vergisine (“inheritance tax”) tabi tutulabilir. Bugün %20 gelir vergisi ödeyerek çekim yapmak, ölüm sonrası %40 miras vergisine tabi olmaktan daha avantajlı olabilir.

The Times’ta yer verilen bu haberde, emeklilik planınızı sadece bugünü değil, gelecekteki ihtiyaçlarınızı da göz önünde bulundurarak oluşturmanızın en doğru yol olabileceği tavsiye ediliyor.