40 milyar sterlini aşan bütçe açığını kapatmak için miras vergisinde hediye sınırlamaları ve sermaye kazanç vergisinde artış seçenekleri masada.
İngiltere Hazine Bakanlığı, sonbahar bütçesi öncesinde artan bütçe açığını kapatmak için miras vergisi (IHT) ve sermaye kazançları vergisi (CGT) kurallarında değişiklik yapmayı değerlendiriyor. Guardian’a konuşan kaynaklara göre, yetkililer özellikle miras vergisinden daha fazla gelir elde etmek amacıyla para ve varlık bağışlarında yasal boşlukları daraltacak önlemler üzerinde çalışıyor.
Şu anki tahminlere göre gelir ve harcamalar arasındaki fark 40 milyar sterlini aşıyor. Ekonomik büyümedeki yavaşlama, beklenenden yüksek enflasyon ve son dört yılın en yüksek işsizlik oranı, vergi artışlarını gündeme taşıyor.
Miras Vergisinde Olası Değişiklikler
Mevcut kurallara göre ölümden yedi yıl önce yapılan bağışlar IHT kapsamı dışında kalıyor. Ölümden üç ila yedi yıl önce yapılan bağışlarda ise %32’den %8’e düşen kademeli vergi (taper relief) uygulanıyor.
Planlanan değişiklikler arasında:
- Ömür boyu bağış üst sınırı (lifetime cap) getirilmesi
- Kademeli vergi oranlarının yeniden düzenlenmesi
- Yüksek değerli mülk ve varlıkların vergilendirilmesinde boşlukların kapatılması yer alıyor.
Hazine yetkilileri, konut fiyatlarındaki artış ve büyük emeklilik fonları sayesinde biriken servetin daha adil şekilde vergilendirilmesi gerektiğini savunuyor. 2022-23 verilerine göre ölümlerin yalnızca %4,6’sında miras vergisi ödendi ve ortalama efektif vergi oranı %13 oldu.
Sermaye Kazançları Vergisinde (CGT) Artış İhtimali
Hazine, CGT oranlarında birkaç puanlık artışı da gündeme aldı. Ancak yatırımın caydırılmaması için İngiliz işletmelerine yatırım yapanlara vergi muafiyeti veya indirim sağlanması düşünülüyor.
2024’te beklenenden daha düşük seviyede artırılan CGT, hükümet içinde bazı çevreler tarafından gelir vergisi seviyelerine yaklaştırılması gerektiği görüşüyle tekrar tartışmaya açılmış durumda.
Siyasi ve Ekonomik Dengeler
Başbakan Keir Starmer ve Maliye Bakanı Rachel Reeves, son haftalarda verdikleri röportajlarda vergi artışlarını tamamen dışlamayacaklarını belirtti. Ancak seçim manifestosunda “çalışanların vergilerini artırmama” sözü, hükümetin manevra alanını daraltıyor.
Reeves, geçtiğimiz yıl çiftçilerin 3 milyon sterlinin üzerindeki miraslarına yönelik vergi muafiyetini kısıtlaması nedeniyle eleştirilmişti. Kendisi bu kararı, “yüksek servete sahip olanların adil katkı yapması” gerektiği şeklinde savundu.
Gelecek Adımlar
Hükümet, baby boomer kuşağından gelecek büyük servet transferlerini ve yükselen konut değerlerini daha etkin vergilendirme yolları arıyor. 2027’den itibaren çoğu kullanılmamış emeklilik fonu ve ölüm yardımı IHT kapsamına alınacak. Ancak bu fonlardan çekilen paraların hediye olarak verilmesi hâlâ önemli bir boşluk oluşturuyor.
Bir Hazine sözcüsü, “Kamu maliyesini güçlendirmenin en iyi yolu ekonomiyi büyütmek. Ancak vergilerde adil reformlarla da gelir artırmak mümkündür” dedi.