25 Mart 2024
Maliye Bakanı Jeremy Hunt, Muhafazakarların bir sonraki seçimlere emekli maaşlarındaki üçlü kilidi en az beş yıl daha sürdürme taahhüdüyle gireceğini söyledi.
Şimdiye kadar parti, planın maliyetine ilişkin endişeler nedeniyle, devlet emeklilik maaşının enflasyon, kazanç ya da yüzde 2,5’in en yükseği oranında arttığı bu politikaya bağlı kalmayı reddetti. Ancak Bakan beklenmedik bir hamleyle Tory manifestosuyla ilgili tartışmaların önüne geçerek, partinin bir sonraki seçimi kazanması halinde bu taahhüdü tam olarak yerine getireceğini söyledi.
Hunt, BBC’nin Sunday with Laura Kuenssberg programına verdiği demeçte; “Emeklilere bu taahhüdü verdik ve bunun çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Çalışma yaşındaki yetişkinlerin aksine, emekliler çalışamıyor, emekli oldular ve bu yüzden buna saygı duymamız gerekiyor” dedi.
Hunt, Muhafazakârların görevde kalması halinde bu taahhüdün gelecekteki bir parlamentonun beş yılının tamamını kapsayacağını da sözlerine ekledi.
Maliye Bakanı’nın taahhüdü, Muhafazakârların üçlü kilidi desteklediklerini teyit etme konusunda İşçi Partisi’nin önüne geçtiği anlamına gelirken, hem Keir Starmer hem de Rachel Reeves bu aşamada aynı taahhüdü vermekte isteksiz davrandı.
Hunt’ın açıklaması sorulan İşçi Partisi Genel Başkanı Anneliese Dodds, partisinin planlarını manifestosunda ortaya koyacağını söyledi. Dodds, “Ne yazık ki Jeremy Hunt’ın önerdiği ulusal sigorta değişiklikleriyle risk ettiği 46 milyar sterlinlik kara delik tarafından tehdit edilmelerini istemiyoruz” dedi.
Hunt’ın açıklaması hükümetten bazılarını da şaşırttı. Rishi Sunak, geniş çapta beklenmesine rağmen, bu aşamada bunu açık bir vaat haline getirmemeye özen göstermişti. Bir kaynak “Temelde senaryo dışına çıktı” dedi.
Ancak Hunt, bütçeyi herkes tarafından ödenen gelir vergisi yerine yalnızca çalışan kişiler tarafından ödenen ulusal sigortayı kesmek için kullanma kararının ardından, Muhafazakâr milletvekillerinin bu hamleyi teyit etmesi için baskı altında kaldı. Maliye Bakanı’nı, vergi kesintilerini gençlere odaklayarak partinin yaşlı seçmenler arasındaki temel desteğini yabancılaştırma riski taşıdığı konusunda uyardılar.
Hunt ayrıca Tory manifestosunda sosyal yardımların daha da azaltılacağının sinyalini vererek bakanların insanları yeniden çalışmaya teşvik etmek için “havuç ve sopanın karışımını” aradıklarını söyledi.
Hunt, “İşçi Partisi aslında yaptırımları reddetti,. Bu çok büyük bir şey ve bence işsiz kalan insanların çoğu durumda çalışarak çok daha iyi durumda olacaklarını söylememiz ve bunu yapmamız gerekiyor.”
Hunt’a ayrıca, hükümetin 1950’lerde doğan, Waspi kadınları olarak adlandırılan ve emekliliklerinde beklediklerinden daha az paraya sahip olmaları anlamına gelen devlet emeklilik yaşı değişikliklerinden etkilenen milyonlarca kadın için tazminat ödemelerini destekleyip desteklemeyeceğini söylememesi de soruldu.
Bu karar, Parlamento ve Sağlık Hizmetleri Ombudsmanı tarafından uzun süredir beklenen ve değişikliklerin yeterince duyurulmadığını ve etkilenenlerin özür ve tazminat alması gerektiğini ortaya koyan raporun ardından geldi. Ombudsman, tazminatın 3,5 milyar ila 10,5 milyar sterlin arasında olabileceğini öne sürse de kampanyacılar daha yüksek bir rakam için bastırıyor.
Hunt durumun “karmaşık” olduğunu söyledi ve mahkemelerin daha önce Çalışma ve Emeklilik Bakanlığı’nın emeklilik yaşını değiştirirken yasalar çerçevesinde hareket ettiğine karar verdiğine işaret etti; “Bu sorunu olabildiğince çabuk çözmek istiyoruz, ancak ortada gizli bir para kasası yok. Tazminat olarak ödeyeceğimiz para diğer vergi mükelleflerinden gelmek zorunda, bu yüzden bunu adil hale getirmek için zaman ayırmak zorundayız.”
Hunt’a geçen hafta yaptığı ve kendi seçim bölgesindeki insanlar için yılda 100.000 Sterlinin “düşünüldüğü kadar uzağa gitmediğini” öne sürdüğü yorumları nedeniyle de itiraz edildi. Hükümetin bu rakamın üzerinde kazananlar için ücretsiz çocuk bakımını genişletmek istediğini öne sürdü.
Sky News’de Trevor Phillips ile Pazar Sabahı programında konuşan Hunt geri adım atmadı ve yüksek emlak fiyatlarının yüksek gelirlileri bile daha az varlıklı hale getirdiğini ekledi.
Hunt sözlerine şöyle devam etti: “Kulağa yüksek bir maaş gibi gelen bu miktar, benim bölgemde ev fiyatları ortalama 670.000 Sterlin civarındayken, bir de mortgage ve çocuk bakım masraflarınız da varsa sandığınız kadar yüksek değil. Daha yüksek maaş alan insanlar için çocuk bakımını finanse etmeye gücümüz yetmiyordu ama ben sadece bunun bir sonraki parlamentoda ele almak istediğim bir konu olduğunu söylüyordum.”