Trump ve Starmer ‘çığır açan’ ABD-İngiltere ticaret anlaşmasını onayladı

9 Mayıs 2025

Duyuru, Trump’ın, nisan ayında kapsamlı gümrük vergileri getirmesinden bu yana İngiltere’yi, ABD ile anlaşmaya varan ilk ülke yaptı.

Birleşik Krallık ve ABD, Donald Trump’ın otomobil, alüminyum ve çelik üzerindeki gümrük vergilerinin bir kısmını düşüren ve Başbakanın binlerce İngiliz işini kurtaracağını söylediği “çığır açan” bir ticaret anlaşması üzerinde anlaştı.

Keir Starmer, Trump’ın geçen ay kapsamlı küresel gümrük tarifelerini açıklamasından bu yana Beyaz Saray tarafından yapılan ilk anlaşma olan anlaşmayı duyururken, bunun “fantastik, tarihi bir gün” olduğunu söyledi.

Solihull’daki Jaguar Land Rover fabrikasında işçilere seslenen Starmer, anlaşmanın otomobil ve çelik sektörlerinde tehdit altında olan istihdamı kurtardığını söyledi.

Ancak eleştirmenler, iki ülke arasında yürürlükte olan yüksek gümrük tarifelerinin birçoğunu ele almakta başarısız olduğunu söyledi.

Uluslararası Ticaret Odası Genel Sekreteri John Denton şunları kaydetti: “Gerçek şu ki, ABD’nin Birleşik Krallık ihracatına uyguladığı gümrük vergileri yılbaşında olduğundan çok daha yüksek.” Denton, ilaç gibi anlaşma kapsamında açıkça yer almayan sektörlere ne olacağının hala belirsiz olduğunu söyledi.

ABD, İngiliz çelik ve alüminyum ihracatına uygulanan %25’lik gümrük vergisi oranını sıfıra indirmeyi kabul etti. Bu taviz, ABD’nin önemli bir ihracat pazarı olduğu ve çöküşün eşiğinde olan çelik endüstrisi için bir can simidi olarak görülüyor.

Amerika’nın 100,000’e kadar İngiliz otomobiline uyguladığı gümrük vergisi de Trump’ın ilk açıkladığı %27.5 oranından %10’a indirilecek. ABD, geçen yıl 9 milyar Sterlin’i aşan değeriyle İngiliz otomobillerinin ana ihracat pazarı konumunda.

Washington, Trump’ın gümrük vergileriyle tehdit ettiği Birleşik Krallık ilaç endüstrisine “tercihli muamele” sözü verdi, ancak henüz hiçbiri belirlenmedi. Amerikan havacılık ve uzay üreticileri yüksek kaliteli Birleşik Krallık havacılık ve uzay bileşenlerine tercihli erişim hakkına sahip olacak. Çoğu mala uygulanan %10’luk temel tarife ise yürürlükte kalmaya devam edecek.

İngiliz sığır eti çiftçilerinin ABD pazarına erişimine izin verilerek Avustralya’nın da aralarında bulunduğu küçük bir ülke grubuna katılacak olması ve ABD’li çiftçilere İngiltere’ye yeni erişim hakkı tanınacak olması da rahatlatıcı bir gelişme oldu.

Starmer, bu önlemle gıda standartlarında herhangi bir yumuşama olmayacağını, hormonlu sığır eti ya da klorlu tavuk ithalatının yasadışı kalacağını söyledi.

Başbakan Starmer, İngiltere’nin, bakanların ABD ile işbirliğini geliştirmek istediği teknoloji ve Trump’ın gümrük vergileriyle tehdit ettiği film endüstrisi gibi alanlarda müzakerelere devam edeceğini de kaydetti.

İngiltere’nin ABD Büyükelçisi Peter Mandelson, bir “teknoloji ortaklığının” “önümüzdeki aylarda” müzakere edileceğini söyledi. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in kilit bir rol oynaması bekleniyor.

Starmer ve Trump arasında koreografisi yapılmış bir telefon görüşmesi sırasında, basın hattın her iki ucunda liderlerle bir araya geldi.

Muhafazakar Parti lideri Kemi Badenoch anlaşmayı eleştirerek, İngiltere’nin, Trump tarafından “kazıklandığını” iddia etti. “İşçi Partisi müzakere ettiğinde İngiltere kaybeder. Biz gümrük vergilerimizi düşürdük, Amerika ise üç katına çıkardı. Keir Starmer buna ‘tarihi’ dedi. Bu tarihi değil, sadece kazıklandık!” Ancak gölge ticaret bakanı Andrew Griffith, tarifelerdeki indirimin “ihracatçı işletmeler tarafından memnuniyetle karşılanacağını” söyledi.

Trump’ın, Çarşamba gecesi anlaşmayı sonuçlandırmaya hazır olduğunun anlaşılması üzerine Birleşik Krallık yetkililerinin anlaşmayı duyurmak için acele etmelerinin ardından müzakerelerin son aşamaları kaosa sürüklendi. Sektör temsilcileri anlaşmadan ancak Perşembe gününün erken saatlerinde haberdar olabildi.

Starmer anlaşmaya “hiç bir şekilde” dahil edilmediğini ve anlaşmanın tamamlanacağı “tam günü bilmediğini” söyledi. “Daha iyi planlamış olsaydım Arsenal-PSG maçının ikinci yarısında Başkan Trump ile telefon görüşmesi yapıyor olmazdım. İşler böyle gelişti, dün gece geç saatlerde bu anlaşmaya nasıl devam edeceğimizi konuşuyorduk” dedi.

Birleşik Krallık hükümet yetkilileri anlaşmanın iki tarafın müzakerelere devam edeceği bir başlangıç noktası olduğunu söyledi. İş ve Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds gazetecilere yaptığı açıklamada, İngiltere’nin %10’luk temel gümrük vergisini düşürmeye çalışmaya devam edeceğini söyledi. Anlaşmanın dijital hizmetler vergisi, çevrimiçi güvenlik yasaları ya da NHS konusunda herhangi bir taviz içermediğini kaydetti.

Trump’ın ticaret danışmanı Peter Navarro daha sonra gazetecilere yaptığı açıklamada,dijital hizmetler vergisi ile ilgili müzakerelerin devam ettiğini söyledi; “Dijital vergi dünya çapında kötü bir virüs gibi yayıldı … ve temelde Amerikan şirketlerini hedef alıyor” dedi.

Birleşik Krallık, Trump’ın “kurtuluş günü” olarak adlandırdığı günde küresel gümrük vergilerini ilan etmesinden bu yana Trump ile anlaşmaya varan ilk ülke oldu. Trump, temmuz ayında sona erecek olan 90 günlük bir duraklama getirene kadar küresel hisse senedi piyasaları günlerce düşmüştü.

ABD, ekonomisini desteklemek için tarife anlaşmaları yapma baskısı altındaydı. Ekonomistler aylardır Trump’ın ticaret stratejisinin bir resesyonu tetikleme riski taşıdığı uyarısında bulunurken, Başkan ve en yakın yetkilileri bunun Beyaz Saray’ın düzinelerce ticaret anlaşması yapmasına zemin hazırlayacağı konusunda ısrar ediyordu.

ABD’li yetkililer aralarında Hindistan ve Japonya’nın da bulunduğu diğer önde gelen ekonomilerle görüşmelerini sürdürüyor ancak anlaşmalar henüz gerçekleşmedi. Hazine Bakanı Scott Bessent bu hafta yaptığı açıklamada 17 ülkeyle görüşmelerin devam ettiğini söyledi.

Westminster’da Liberal Demokratlar, özellikle görüşmeler devam ederken ve gıda güvenliği gibi tartışmalı konularda daha fazla detayın ortaya çıkma potansiyeli varken, milletvekillerinin söz hakkı verilmemesinin “halka karşı tam bir saygısızlık” olacağını söyleyerek anlaşmanın oylanması çağrısında bulundu.

ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins gazetecilere yaptığı açıklamada anlaşmanın tüm etleri kapsayacak şekilde genişletilmesini umduğunu ve bu amaçla önümüzdeki hafta İngiltere’yi ziyaret edeceğini söyledi ve ekledi: “Tarım sektörümüzden daha adaletsiz muamele gören başka bir sektör yoktur.”

Navarro daha sonra Beyaz Saray dışında gazetecilere yaptığı açıklamada, İngiliz tüketicilerin klor ve hormon kullanılmasına rağmen ABD’den ithal edilen tavuk ve sığır etini beğeneceklerini söyledi.

Sağlık standartlarını “çok iyi bir Amerikan tarım ürününü bastırmak için kullanılan sahte bir araç” olarak nitelendirdi ve pazarın karar vermesi gerektiğini söyledi ve ekledi: “İngiliz halkının; Amerikan sığır eti ve tavuğunun tadına baktıktan sonra bunu yememeyi tercih edeceklerine inanmıyoruz.”

Ulusal Çiftçiler Birliği Başkanı Tom Bradshaw, ABD sığır eti pazarına karşılıklı erişimi memnuniyetle karşıladığını, ancak ithal edilen Amerikan sığır etinin daha düşük standartlarda üretileceğinden endişe duyduğunu söyledi.