Bankaların ‘overdraft’ ücretlerine denetleme

10 Haziran 2019

İngiltere genelindeki bankalar, li­mit aşımı (overdraft) için müşterile­rine aşırı derecede yüksek ücretler uygulamakla suçlanıyor.

The Guardian gazetesinin habe­rine göre, Finans endüstrisini dü­zenleyen Financial Conduct Autho­rity (FCA), 6 Nisan 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi beklenen yeni kurallarla limit aşımı ücretle­rinde düzenlemeye gidiyor. Bankala­rın, plansız limit aşımları için, planlı limit aşımlarından daha fazla ücret uygulamasının yasaklanacağı belir­tiliyor.FCA, geçen hafta Cuma günü açıklanan yeni kural değişiklikleriyle birlikte, plansız limit aşımı yaparak borçlanma ücretlerinin yaklaşık 25 kat ucuzlamasını bekliyor.

Plansız limit aşımı yaparak 100 sterlin borçlanan birinin ödeyeceği günlük ücretin 5 sterlinden 20 peniye düşeceği tahmin ediliyor.

Müşterilerin banka hesabındaki para miktarı sıfırın altına düştü­ğünde, genellikle limit aşımı yaparak borçlanabiliyorlar.

Daha sonra, borçlanılan miktarın bankalara ceza ücretiyle birlikte geri ödenmesi gerekiyor.

Banka ve müşteri arasında limit aşımı yapılabilecek miktarın önce­den belirlendiği durumlarda, planlı bir faiz miktarı ödeniyor.

Önceden belirlenen miktarın aşılması durumunda ise ödenecek faiz ücretinde artış yaşanabiliyor.

Önceden belirlenmemiş, plan­sız bir limit aşımında ise bankalar genellikle müşterilerine çok daha yüksek ücretler uyguluyor. Limit aşımları, bankalar için uzun süre­dir önemli bir kazanç kaynağı haline gelmiş durumda. FCA tarafından ya­yınlanan veriler, bankaların 2017 yı­lında limit aşımı ücretlerinden 2,4 milyar sterlin gelir elde ettiğini gös­teriyor. Plansız limit aşımlarının, bu gelirin yüzde 30’unu oluşturduğu belirtiliyor.

FCA’nın araştırmasına göre, daha yoksul bölgelerde bulunan insanların limit aşımı ücretlerine maruz kalma ihtimali daha fazla.

2016 yılındaki limit aşımlarının yarısından fazlasının, müşterile­rin yüzde 1,5’i tarafından ödendiği ifade ediliyor.FCA’nın başkanı And­rew Bailey, konuyla ilgili şu açıkla­malarda bulundu: “İşlevsiz olan ‘overdraft’ piyasası, tüketiciler açı­sından büyük zarara yol açıyor. Has­sas müşteriler, orantısız bir şekilde plansız limit aşımları için aşırı yük­sek ücretler ödüyor ve bu ücretler genelde ‘payday loan’ için ödenen ücretlerin 10 katı fazla oluyor.”

Yardım kuruluşu Citizens Advice’ın Başkanı Gillian Guy ise yeni kuralların, binlerce kişinin borç batağına hapsolmalarının en­gellenmesine yardımcı olması ge­rektiğini söyledi ve açıklamalarına şöyle devam etti:“Limit aşımı ücret­leri, insanların borç sorunları ve akıl sağlıklarıyla ilgili zincirleme bir et­kiye neden olabilir. Bu önlemler uy­gulanmaya başlandıktan sonra in­sanlar hala normalin çok üzerinde ücretler ödemeye devam ederse, kimsenin borç aldığı miktarın iki ka­tından fazlasını geri ödemediğinden emin olmak için, FCA’nın faiz oran­larında üst limit uygulanması ihtiya­cını tekrar gözden geçirmesi gerek.”

Ayrıca, FCA tarafından açıklanan yeni kurallarla birlikte bankaların, uzun süredir limit aşımı borçlarıyla uğraşan müşterileri tespit edip on­lara yardımcı olmaya mecbur bıra­kılması hedefleniyor.

İngiltere’de bankacılık ve finan­sal hizmetler sektörü için kurulan bir ticaret birliği olan UK Finance ta­rafından yapılan açıklamalarda da yeni kuralların uygulanması için en­düstrinin FCA ile yakın bir çalışma içerisinde olduğu belirtildi.