Eski ordu komutanı, dünyanın 1945’ten bu yana hiç olmadığı kadar tehlikeli olduğu bir dönemde asker sayısının ve malzemelerin endişe verici derecede düşük olduğunu söylüyor.
Sir Keir Starmer, dünyanın 1945’ten bu yana hiç olmadığı kadar tehlikeli olduğu uyarılarının ortasında, savunma harcamalarını arttırması için eski askeri şeflerin baskısı altında.
Çarşamba günü Washington’da NATO zirvesine katılacak olan Başbakan, genel seçimlerden bu yana ilk yurtdışı gezisini gerçekleştirecekken, burada Ukrayna’nın “geri dönüşü olmayan” bir üyelik yoluna sokulması için baskı yapması bekleniyor. Ayrıca Beyaz Saray’da da Başkan Biden ile yüz yüze görüşmelerde bulunacak.
Starmer, geçtiğimiz cuma günü Downing Street’te ki ilk gününde Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’i aradı ve “Birleşik Krallık’ta ki hükümet değişikliğinin Birleşik Krallık’ın desteğinde hiçbir fark yaratmayacağını” vurguladı. Ancak, ordunun eski komutanı General Sir Patrick Sanders, The Times’a verdiği bir röportajda, Britanya silahlı kuvvetlerinin çok yıprandığını ve küçük bir savaşta ancak bir aydan fazla savaşabilecekleri uyarısında bulundu.
Kesintiler nedeniyle asker sayısının endişe verici bir şekilde düştüğünü ve mühimmat stoklarının tehlikeli derecede az olduğunu söyleyen Sanders, Ukrayna’ya iki yıldır yapılan bağışların ardından ordunun stoklarının gerçek boyutunun “tüyleri diken diken edeceğini” de sözlerine ekledi.
Rusya, Çin ve İran’dan oluşan “yeni eksen güçlerin” 1939’daki Nazi ittifakından bile daha ölümcül bir meydan okuma oluşturduğu uyarısında bulunan Sanders, NATO’nun bir Rus saldırısını savuşturmak için büyük ölçüde yeniden silahlanmakta beş yıldan daha az bir zamanı olabileceğini söyledi.
Sanders’ın açıklamaları, Rus füzelerinin Kiev’deki bir çocuk hastanesine ve tıbbi bir tesise büyük hasar vermesinin ardından Ukrayna’da düzinelerce kişinin öldüğü bir dönemde geldi.
Starmer savunma harcamalarını milli gelirin yüzde 2.5’ine çıkarma sözü verdi ama bunun için bir tarih vermeyi reddetti. Ancak Sanders, GSYH’nin yüzde 2,5’inin bile çok az olduğunu söyledi ve harcamaların “yüzde 3’e yaklaşması” çağrısında bulundu. Dünyanın “1945’ten bu yana yaşadığımız en tehlikeli dönemle” karşı karşıya olduğunu söyleyen Sanders, “Şu anda hükümet tarafından yapmamız istenen şey, finansmanımızın ya da yapabileceklerimizin çok ötesinde . Aşırı derecede mali taahhütler altındayız ve bunların en büyüğü de kesinlikle yapılması gereken nükleer caydırıcılığın yenilenmesi.
“Ancak bunu yaparken aynı zamanda hava kuvvetlerini, donanmayı ve orduyu modernize etmeye, boşalan depoları doldurmaya, savunma sanayi üssümüzü yeniden büyütmeye ve çalışanlarımıza barınma ve ödül paketleri açısından uygun şekilde baktığımızdan emin olmaya çalışıyoruz. Şu anda sahip olduklarımız tüm bunları yapmaya yetmiyor.”
2022’den geçen aya kadar Genelkurmay Başkanı olan dört yıldızlı general, kaynak bulma konusundaki endişeleri nedeniyle “birkaç kez” istifa etmeyi düşündüğünü söyledi. Ancak “herhangi bir etkisi olmayacağını” düşündüğü için görevinde kalmaya karar verdi.
Starmer’in uyarıları, bu hafta Washington’da aralarında Starmer’in de bulunduğu ittifak liderlerini asgari ulusal askeri harcama hedefini yüzde 3’e çıkarmaya çağıracak olan Rusya’ya komşu doğu NATO ülkelerinin çağrılarını da yansıttı.
Son dönemdeki çabalara rağmen, 31 NATO üyesinden 20’si, Fransa ve Almanya da dahil olmak üzere, hala yüzde 2’nin altında harcama yaparken, ABD, Çin, Rusya ve Hindistan’ın ardından dünyanın en büyük beşinci savunma bütçesine sahip olan İngiltere yüzde 2.3 oranında harcama yapıyor. Buna karşılık Polonya yüzde 4.1, Estonya ise yüzde 3.4 oranında harcama yapıyor.
Starmer ayrıca eski Birinci Deniz Lordu ve Ulusal Güvenlik Forumu eski başkanı Spithead Lordu West tarafından savunma harcamalarının milli gelirin yüzde 2.5’ine çıkarılması için bir tarih vermeye teşvik edildi. Starmer şu ana kadar eski başbakan Rishi Sunak’ın 2030 hedefini tutturamadı ve bunun yerine artışın “kaynaklar elverdiği anda” gerçekleşeceğini söyledi.
Bakanların İngiltere’nin silahlı kuvvetlerinin durumunu, ülkenin karşı karşıya olduğu tehditleri ve bunlara karşı koymak için gereken kaynakları denetlemek üzere stratejik bir savunma incelemesi başlatması bekleniyor. İşçi Partili bir akran olan West şunları söyledi: “Bence yüzde 2.5’e ne zaman ulaşacağımızı söylemeliyiz. ‘Durum elverdiğinde’ demek yeterince iyi değil. Putin saldırmadan önce durumumuzun yeterince iyi olmasını beklemeyecektir.”
West, İşçi Partisi’nin “yüzde 2.5’e nasıl ulaşacağımızı açıklamak” üzere bir savunma stratejik incelemesi yayınlama planlarını memnuniyetle karşıladı ve şunları ekledi: “Muhafazakârların planına göre para zaten programa akmaya başlamıştı. Yani 2030’a kadar yüzde 2.5’e ulaşacağınızı söylemezseniz, o zaman hiçbir şey eklenmiyor demektir.
West, yüzde 2,5’lik hedefe ulaşma tarihi için “Diğer pek çok ülkeden ilerideyiz, ancak yine de bunu hedeflemeliyiz” dedi. “Bu Amerikalılara, özellikle de Donald Trump’a çok iyi bir mesaj olacaktır.”
Starmer, askeri ittifakın 75. yıldönümünü kutlamak üzere Washington’da bulunan 31 NATO ülkesi liderine katılacak. NATO Genel Sekreteri Jen Stoltenberg Nisan ayında yaptığı açıklamada Ukrayna’nın “hak ettiği yerin NATO’da olduğunu” söyledi ve ekledi: “Şu anda yürüttüğümüz çalışmalar sizi NATO üyeliğine doğru geri dönüşü olmayan bir yola sokuyor, böylece doğru zaman geldiğinde Ukrayna hemen NATO üyesi olabilir.”
Starmer’ın, Ukrayna’yı üyelik yolunda geri dönülmez bir yola sokacak hamleleri desteklediği ve Zelensky’ye doğrudan İngiltere’nin desteğinin “sarsılmaz” olduğunu vurguladığı kaydedildi.
Bir Savunma Bakanlığı sözcüsü şunları söyledi: “Avrupa’da savaş, Orta Doğu’da çatışma, Rusya’nın artan saldırganlığı, artan küresel tehditler gibi ciddi bir dönemden geçtiğimizin farkındayız; bu nedenle GSYH’nin %2.5’ini savunmaya harcamaya kararlıyız.
“Yıllardır silahlı kuvvetlerimizin içinin boşaltılmasının ardından ciddi zorluklarla karşı karşıya olduğumuzun farkındayız ve stratejik savunma incelememiz, ulusumuzun savunmasını güvence altına almak için karşı karşıya olduğumuz tehditleri ve bu tehditleri ele almak için gereken kabiliyetleri değerlendirecektir.”