Birleşik Krallık sosyal yardım reformunda ki temel değişiklikler

19 Mart 2025

Derin Kesintiler, Pip ve ‘Deneme Hakkı’ Çalışması; Engellilik ve hastalık yardımları azalacak, ancak önlemler en engelli bireyleri korumayı hedefliyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, en engelli bireyleri korumayı amaçlayan bir dizi hafifletme önlemi ile birlikte, engellilik ve hastalık yardımları alan birçok kişiye yapılan ödemelerde derin kesintiler açıkladı.

Liz Kendall, sistemin “yardım etmesi gereken insanlara yeterince hizmet etmediğini ve ülkemizi geride tuttuğunu” belirtti ve engellilik taleplerindeki hızlı artışı gösteren istatistikleri aktardı.

The Guardian’da yer alan habere göre, çalışma çağındaki her 10 kişiden birinin hastalık veya engellilik yardımı talep ettiğini ve 2.8 milyon kişinin uzun süreli hastalık nedeniyle işsiz olduğunu söyledi. Ancak, hayır kurumları değişikliklerin daha fazla engelli bireyi yoksulluğa iteceğini ifade etti.

Salı günü duyurulan temel değişiklikler şunlar:

1. Engelli yardımlarında bir revizyon: yalnızca en ağır engellilerin uygun hale gelmesi
Önlemlerin merkezinde, gelirine veya çalışma durumuna bakılmaksızın engelli bireylere ödenen kişisel bağımsızlık ödemeleri (Pip) ile ilgili değişiklikler yer alıyor. Bu ödemeler, engelliliğin ciddiyetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Son yıllarda talepler önemli ölçüde arttı.

Hükümet, Pip’te bir değişiklik yapmak için yasalaşma sürecine gidecek, böylece insanlar, “gündelik yaşam unsuru” için uygunluk kazanmak amacıyla en az bir aktivitede dört puan almak zorunda kalacak. Bu değişiklik, hareketlilik bileşenini etkilemeyecek.

Dört puan almak yüksek bir eşik. Yiyecek hazırlamak için yönlendirme, duş alma veya alt bedeni yıkama ve giydirme yardımı gerektirmek gibi, başkalarıyla etkileşimde bulunmak için yardım ihtiyaçları gibi durumlar dört puanın altında puan alıyor.

Kendall, engelli bireylere nakit yerine kupon sunma, Pip için means-testing (gelir testi) uygulama veya dondurma gibi diğer önerileri reddettiğini söyledi.

2. Yeni başvuranlar için sağlık ek ödemelerinde kesinti – ancak evrensel kredide artış
Hükümet, “çalışamaz olarak tanımlanmak için net bir mali teşvik olduğunu” belirtiyor. Hastalık nedeniyle sürekli olarak çalışamaz durumda olan ve evrensel kredinin sağlık ek ödemesini alan kişiler, iş arayanlara kıyasla daha fazlasını, yani iki katından fazla alıyor.

Hükümet, bunu yeniden dengelemek istediğini ifade ediyor. Sağlık ek ödemesi mevcut başvuranlar için dondurulacak ve yeni başvuranlar için kesilecek. Ancak, tamamen karşılamasa da telafi etmek amacıyla; evrensel kredinin standart oranına kalıcı bir enflasyon üzerinde artış yapılacak. Bu, çalışamayanlarla iş arayanların aldığı yardımların eşitlenmesine yönelik bir çaba olarak herkes için bir maaş artışı anlamına geliyor.

Evrensel kredi artışı, 2029-30 yılı itibarıyla nakit olarak yaklaşık 64 £ aylık bir artış olacak.

Yeni başvurular için ek ödeme oranındaki kesinti haftada 47 £ veya yılda 2,444 £ olacak. Mevcut başvuranlar için bu ücret dondurulacak; bu da pratikte reel bir kesinti anlamına geliyor.

Kendall, hükümetin, 22 yaşına kadar evrensel kredi için sağlık ek ödemesi alınmasına son vermek üzere danışmanlık yapacağını da belirtti.

3. Engelli bireyler için “deneme hakkı” – yeniden sosyal yardım değerlendirmesine dönmeden çalışma imkanı
Hükümet, engelli bireyler için “deneme hakkı” ile ilgili yasalaşma süreci başlatacak; bu, bireylerin tekrar işe girişimlerinin ceza ile sonuçlanmayacağı anlamına geliyor. Kendall, bunun “işin kendisinin asla bir sosyal yardım yeniden değerlendirmesiyle sonuçlanmayacağını garantilemek” anlamına geleceğini, böylece insanların, bu durumun yardımlarını riske atacağı korkusu olmadan işe girişim konusunda kendilerine güven duymalarını sağlayacağını ifade etti.

4. İş Yeterlilik Değerlendirmesi 2028’den İtibaren Kaldırılıyor
Kendall, sağlıkla ilgili en yüksek evrensel kredi oranını almak için gereken İş Yeterlilik Değerlendirmesi’nin (WCA) “karmaşık, zaman alıcı ve genellikle başvuranlar için stresli olduğunu” belirterek, bu sürecin kaldırılacağını söyledi.

Bunun yerine, evrensel kredi kapsamında sağlık durumları için ek mali destek, yalnızca Pip değerlendirmesi yoluyla sağlanacak; bu da ek gelirin birinin sağlık durumu veya engelliliğinin etkisine dayandığı, çalışma kapasitesine değil.

5. Engellilikleri nedeniyle daha yüksek yardımlar alanlar için daha fazla yüz yüze değerlendirme
Kendall, Muhafazakârlar döneminde yüz yüze değerlendirmelerin oranın %70’ten sadece %10’a düştüğü gerçeğini eleştirdi. Hükümetin, yüz yüze değerlendirmelere daha fazla odaklanacağını ve bunların kaydedileceğini söyledi.

6. En Ağır Engelli Bireyler için Yeniden Değerlendirme Yapılmayacak
Kendall, durumu asla iyileşmeyecek en ağır engelli bireyler için stres ve belirsizliği sona erdirmek istediğini belirtti. Değişiklikler kapsamında bu bireylerin asla yeniden değerlendirilmeyeceğini söyledi.

Uygulamada devam eden stresli ve ceza edici süreci kabul ederek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın koruma yaklaşımını köklü bir şekilde gözden geçireceğini ifade etti.

7. İşsizlik sigortası, iş arayanların yardımından daha yüksek bir oranda ödenebilir
Kendall, hükümetin iş arayanların yardımı ile istihdam ve destek yardımını birleştirme konusunda danışmanlık yapacağını belirtirken, sistemde katkıda bulunanların belirli bir süre boyunca daha yüksek yardım ödemeleri alabileceğini açıkladı.

Teklif, daha yüksek oranla ödenecek zaman sınırlı bir işsizlik sigortası getirecek. Kendall, bu durumun, katkıda bulunan kişiler için “daha güçlü bir gelir koruması alacaksınız, biz de sizi doğru yola geri döndürmek için yardımcı olacağız” anlamına geleceğini söyledi.

8. İnsanları İşe Geri Döndürmek İçin 1 milyar sterlinlik Yeni İş Programları Yatırımı
Hazine ile uzun bir mücadelenin ardından, Kendall iş merkezlerinin ve çalışma koçlarının rolünü yeniden yapılandırmayı içeren değişiklikler için daha fazla fon elde etti. Kendall, hükümetin insanların işte kalmalarına ve işe geri dönmelerine yardımcı olmak için “çok daha fazla” şey yapması gerektiğini, bunun da insanların işte kalmalarına yardımcı olacak daha fazla evden çalışma hakkı da dahil olmak üzere olması gerektiğini söyledi.

Doktorların, hastalık raporu vermek yerine kişileri istihdam danışmanlarına yönlendirmeleri üzerine planlar denemeye alınıyor. Ayrıca, engelli bireylerin işte kalmalarını sağlamak için işverenlerin ne yapabileceklerini belirlemeye yardımcı olacak eski John Lewis yöneticisi Charlie Mayfield liderliğinde bir “Britanya’yı Çalışır Tutma” incelemesi gerçekleştirilecek.