Brexit, Kuzey Kıbrıs’ın da ‘Çıkış Kapısı’ olmalı

6 Şubat 2020

Avrupalı Türk Markalar Birliği BaşkanYardımcısı Vehbi Keleş, Bre­xit dönemiyle birlikte İngiltere’nin pozisyonunun değiştiğini belirte­rek, KKTC dış ticareti ve doğrudan uçak seferleri ile ilgili yeni çözüm arayışlarının mümkün olabileceğini ifade etti.

İngiltere’nin geçmişte Avrupa Birliği kuralları gereği Kuzey Kıbrıs’a ticaret ambargosu ve doğ­rudan uçak seferleri konusunda taraf olduğunu, vize uygulamasına geçtiğini hatırlatan Vehbi Keleş, “Şimdi durum değişti. İngiltere 31 Ocak 2020 tarihi itibarı ile Avrupa Birliği’nden ayrıldı. Avrupa Birliği kararlarının Londra hükümetini bağlayıcılığı ortadan kalktı.Yeni du­rum İngiltere için de yeni düzenle­meleri getireceğinden, Türkiye ve KKTC hükümetleri zaman kaybet­meden Kuzey Kıbrıs’ın dış ticareti ve direkt uçak seferleri konusunu gündeme getirerek yeniden müza­kerele başlamalı” dedi.

İNGİLTERE’NİN ÜSLERİNDEN YARARLANMAK MÜMKÜN

Eski İngiliz Milletler Topluluğu, Commonwealth üyesi olan Kıbrıs’ta iki topluma farklı muamele yap­manın İngiltere devlet geleneğine ters olduğunun altını çizen Kıbrıslı Türk işadamı Vehbi Keleş, ayrıca İngiltere’nin Kıbrıs’ta Türkiye ve Yunanistan gibi garantör üç ülke­den biri olduğunun altını çizdi. Bre­xit ile oluşan yeni durumun, yeni adımları kaçınılmaz hale getirdiğini kaydeden Keleş, “İngiltere Kıbrıs üzerinde etkili bir ülke. Ada’da hava ve deniz üsleri mevcut. Bu üsleri askeri amaçla kullanıyor olabilir ama yapılacak anlaşmalarla, Ku­zey Kıbrıs bu üslerden faydalana­bilir. Hem dış ticaret amacıyla hem de direkt uçak seferleri konusunda İngiltere’nin bu kapıyı açması için Türkiye Hükümeti ağırlığını koyabi­lir. Mutlaka diplomatik mahfellerde bunlar konuşuluyordur ama şimdi mevcut durumun sıcaklığından do­layı bu temaslar daha da hızlandı­rılabilir” mesajı verdi.

Vehbi Keleş, geçtiğimiz yıllarda, Türkiye’nin o zamanki Londra Bü­yükelçisi Abdurrahman Bilgiç’e konuyu ilettiğini ve yine aynı dö­nemde Ticaret Müşavirleri ile de konuşulduğunu hatırlatarak şöyle konuştu:

“Büyükelçi Abdurrahman Bilgiç ve dönemin ticaret müşavirleri ko­nunun iki ülke diplomasisinde ko­nuşulduğunu ancak o zaman dil­lendirilmesi halinde Rum kesimi­nin engelleme adımlara atacağını ifade ettiler. Bugün artık durum çok farklı. İngiltere’nin önünde AB engeli yok. Yeni ticari anlaşmalar dönemi başlıyor. Türkiye hüküme­tinin siyasi konularda mutlaka te­masları devam ediyordur ama ticari ambargolar ve seyahat serbestliği konusunun ayrıca öncelikli olarak ele alınmasının zamanı geldi.

Eğer bu ülke ile geleceğe dönük olarak yeni bir anlaşma yapılabi­lirse, İngiltere’nin Kıbrıs’taki üsleri üzerinden ticaret imkanı mümkün olabilir. Doğrudan İngiltere’ye veya farklı ülkelere yönelik bu kapı tica­ret için kullanılabilir.

Aynı şekilde Ada’ya direkt uçak seferleri için de böyle bir formül bulunabilir. Eğer, Ercan Havalimanı’ndan direkt uçak se­ferleri engelleniyorsa, İngiliz üsle­rinden yeni bir uçuş kapısı arala­nabilir. Doğrudan İngiltere havali­manı da olabilir, kiralama da yolu da kullanılabilir.”

Türkiye hükümetinin diplomatik kanallardan bu gibi girişimleri de­vam ederken KKTC hükümetinin de acilen yapması gerekenler olduğuna işaret eden ATMB başkan yardım­cısı Vehbi Keleş, “bir başka konu ise KKTC hükümetinin Londra’ya birikimli, konuya hakim bir ticaret Ataşesi atamak olmalı. Profesyo­nel ticaretten anlayan, ticari hu­kuka hakim, İngiltere’nin sistemini bilen bir ağ oluşturmak için Ticaret Ataşesi atanması kaçınılmaz hale geldi. KKTC’nin bize göre büyükel­çileri olan ‘Temsilci’ler diplomatik alanda yapılması gerekenleri za­ten yapıyorlar ama ticari konulara odaklanacak, profesyonel, ticaret hukukunu bilen bürokratın acilen atanması kaçınılmaz. Kuzey Kıbrıs ürünleri tüm engellemele ve ambar­golara rağmen zaten İngiltere’ye ve dış dünyaya bir şekilde ulaşıyor. Ama maliyetlerin daha uygun hale getirilmesi için dış ticareti daha da kolaylaştıracak ağların kurulması bu profesyonel bürokratların gö­revde olması gerekiyor. İlk etapta da İngiltere’nin mevcut durumuna göre vaziyet alınmalı.

Türkiye, İngiltere’nin en büyük ticaret ortaklarından biri. İki ülke arasında yılda 20 milyar doları aşan ticaret gerçekleşiyor. İngil­tere, Türkiye’ye çok önem veriyor. Türkiye bu ilişkisinde KKTC’yi ra­hatlatacak çözümleri gerçekleşti­rebilir” diyerek konuya farklı bir açılım getirdi.