Dünyanın önde gelen otomobil üreticileri, “dizelgate” skandalının üzerinden on yıl geçmesine rağmen yeni bir hukuki süreçle karşı karşıya kaldı.
Mercedes- Benz, Ford, Nissan, Renault, Peugeot ve Citroen markaları, dizel araçlarında yasa dışı “emisyon hilesi cihazı” kullandıkları iddiasıyla İngiltere’de açılan toplu davada yargılanıyor. Y
aklaşık 1,6 milyon araç sahibini temsil eden davacılar, söz konusu markaların testlerde emisyon değerlerini düşürmek için özel yazılım kullandığını iddia ediyor. Bu sistemlerin yalnızca test sırasında devreye girdiği, araç normal kullanımdayken ise devre dışı kaldığı belirtiliyor.
Londra’daki Yüksek Mahkeme’de başlayan dava, ülke tarihinin en büyük toplu tazminat davalarından biri olarak görülüyor. İlk aşamada, üreticilerin “defeat device” olarak bilinen yasa dışı cihazları kullanıp kullanmadığına karar verilecek.
OTOMOTİV DEVLERİ SUÇLAMALARI REDDETTİ
Dava kapsamında Mercedes- Benz, Ford, Nissan, Renault ve Stellantis grubuna bağlı Peugeot ile Citroen markaları yer alıyor. Üretici firmalar, suçlamaları “temelsiz” olarak nitelendirirken, Volkswagen’in 2015’teki ‘dizelgate’ skandalıyla hiçbir benzerlik taşımadıklarını savunuyor. Mercedes- Benz, emisyon kontrol sistemlerinin “yasal ve teknik olarak uygun” olduğunu vurguladı.
MİLYARLARCA DOLARLIK TAZMİNAT GÜNDEMDE
Mahkeme, beş üreticinin belirli dizel modelleri üzerinden inceleme yapacak. İlk duruşmaların ardından, mahkeme yasa dışı emisyon cihazı kullanıldığına hükmederse, tazminat miktarları 2026’da yapılacak ikinci duruşmada belirlenecek.
Kararın, İngiltere’de devam eden BMW ve Opel/Vauxhall gibi diğer markalara yönelik yüz binlerce benzer dava için de emsal teşkil etmesi bekleniyor. Davacı avukatlarından Martyn Day, iddiaların kanıtlanması halinde “modern çağın en büyük kurumsal güven ihlallerinden biriyle” karşı karşıya kalınacağını belirtti.
DİZELGATE SKANDALININ GÖLGESİNDE
Volkswagen, 2015’te ABD’de patlak veren dizel skandalında emisyon testlerini manipüle ettiğini kabul etmiş, bu olay sonrası şirkete 32 milyar eurodan fazla ceza ve tazminat yükü doğmuştu. Olay, küresel çapta otomotiv sektörünü sarsmış ve birçok markaya benzer davaların açılmasına neden olmuştu.
14 ÜRETİCİYE DAVA AÇILDI
İngiltere’deki yeni dava, toplam 14 farklı otomobil üreticisini kapsıyor. Davacıların avukatları, davaların toplam değerinin yaklaşık 6 milyar sterlin (yaklaşık 8 milyar dolar) olabileceğini tahmin ediyor.
Benzer davalar Avrupa’nın diğer ülkelerine de yayılmış durumda. Hollanda’da temmuz ayında mahkeme, Stellantis grubuna bağlı Opel, Peugeot-Citroen ve DS markalarının dizel araçlarında yasadışı emisyon sistemi bulunduğuna hükmetti. Şirket ise bu kararı “yanlış” olarak nitelendirdi. ABD ve Avrupa’da çeşitli üreticiler, dizel emisyon davaları kapsamında milyarlarca dolarlık para cezaları ödemek ve uzlaşma anlaşmalarına gitmek zorunda kaldı.