Hükümet ‘ısı pompası efsanelerini’ ortadan kaldırmak için uzman birim işe aldı

2 Ocak 2025

Davranış uzmanları, medyada ve diğer paydaşlar tarafından paylaşılan yanlış bilgilerin katılımı engellediğini söylüyor.

Birleşik Krallık hükümeti ısı pompası efsanelerini ortadan kaldırmaya yardımcı olmak için ‘itme birimi’ni işe aldı. Davranış uzmanları, medyada ve diğer paydaşlar tarafından paylaşılan yanlış bilgilerin katılımı engellediğini söylüyor.

Bakanların ısı pompaları hakkındaki yanlış bilgilerle mücadele etmelerine yardımcı olmak ve cihazların kullanımını teşvik etmek amacıyla ‘itme birimi’nden uzmanlar işe alındı.

Bu cihazlar gaz yerine elektrikle çalışıyor ve evleri büyük ölçekte karbondan arındırmanın bir yolu olarak görülüyor. 2028’e kadar yılda 600.000 kurulum hedefi, İngiltere’nin 2050’ye kadar net sıfıra ulaşma taahhüdünü gerçekleştirme çabasının bir parçası.

Ancak, halkı farklı eylemlerde bulunmaya “itecek” fikirler konusunda uzmanlaşmış olan Davranışsal İçgörüler Ekibine (BIT) verilen 100.000 sterlinlik bir hükümet sözleşmesine göre, medyada ve “diğer paydaşlar” tarafından paylaşılan yanlış bilgiler, katılımı engelliyor. BIT’e verilen sözleşme, Enerji Bakanlığı tarafından daha önce yayınlanmamış bir araştırmanın ayrıntılarını içeriyor.

Araştırmaya göre, ısı pompaları hakkında az ya da çok bilgisi olduğunu beyan eden kişilerin ısı pompası isteme olasılığı daha düşük. Bununla birlikte, ısı pompaları hakkında basit bir bilgi sorusuna doğru yanıt veren kişilerin ısı pompası isteme olasılığı daha yüksekti.

BIT, hükümetin yanlış bilgilendirmeye nasıl karşı koyacağını planlamada kullanılmak üzere ev sahiplerinin görüşleri ve medyada yer alan haberlerle ilgili geniş bir anketi tamamlıyor.

“Isı pompalarıyla ilgili bilgiler medya ve paydaşlar tarafından paylaşılıyor ve bu bilgiler ısı pompalarının benimsenmesiyle ilgili olumsuz, yanlış veya abartılı hikayelere çarpıtılmış olabilir” diyen sözleşme, pompaların gürültülü olduğu, kurulumunun çok maliyetli olduğu, güvenilir olmadığı ve eski evlerde çalışmadığı gibi iddiaları örnek gösteriyor.

Daily Mail ve Daily Telegraph gazetelerinde ısı pompaları hakkında çıkan makalelere atıfta bulunulan belgede, bu hikayelerden bazılarının “ısı pompalarının pahalı olduğuna inanmak gibi genellikle iyi temellendirilmiş” olduğu belirtiliyor, ancak bazılarının soğukta iyi çalışmayabileceklerine inanmak gibi yanlış yanılgılar içerdiği de ekleniyor.

“Yanlış ve abartılı iddialara yönelik dengesiz veya çarpıtılmış çevrimiçi bilgiler, yanlış bilgilendirmenin bir sorun olduğu bir ortam olarak değerlendirilebili,” diye geçiyor.

“Paydaşların” adı verilmiyor ancak dönemin Muhafazakar Partili Enerji Bakanı Martin Callanan geçen yıl ‘mevcut gaz kazanları ve benzerlerinin tedarikini sürdürmek için çıkar sağlamakla’ suçlamıştı.

Bu teknoloji aynı zamanda son zamanlarda net sıfır karşıtı bir gündem oluşturmaya çalışan Reform UK tarafından da eleştirilirken, ısı pompaları GB News’de partinin lideri Nigel Farage tarafından açıkça eleştirildi.

Reform UK lider yardımcısı Richard Tice da ısı pompalarının çoğu evde işe yaramadığını iddia ederek bu teknolojiye karşı özellikle düşmanca bir tavır sergilemişti.

BIT’de iklim, enerji ve sürdürülebilirlik başkanı olan Toby Park şunları söyledi: “Isı pompaları evlerimizi sıcak tutmak için çok verimli bir düşük karbon sistemidir, ancak olumsuz algılar yaygın olarak benimsenmelerinin önünde bir engel olmaya devam etmektedir.

“Bazen şüphecilik, satın alınabilirlik gibi gerçek piyasa zorluklarından kaynaklanıyor, ancak hibelerin mevcudiyeti gibi resmin tamamını hesaba katmıyor. Diğer durumlarda ise ısı pompalarının soğuk havalarda iyi çalışmadığı iddiası gibi efsanelerden kaynaklanıyor olabilir.”

The Guardian’da yer alan haberde kaydedilen bilgilere göre, Birleşik Krallık’ta ısı pompası kurulumları geçen yıl rekor sayıya ulaşmış olsa da, Ocak ayından bu yana sadece 42.000’e ulaştı. Hava kaynaklı ısı pompalarının satın alma ve kurulum maliyeti ortalama 12.500 sterlinin biraz üzerinde, bu da gaz kazanından yaklaşık dört ila beş kat daha fazla. Hükümet, bu teknolojiyi kuran haneler için 7.500 sterlinlik bir hibe sunuyor.

İddialar açısından uzmanlar, sadece daha yeni olanlardan ziyade hanelerin çoğunluğunun ısı pompalarını kullanabilmesinin beklendiğini söylüyor. Ayrıca, ısı pompalarının ortalama olarak gaz kazanlarından çok daha verimli olduğu ve bir birim elektriği 2,5-5 birim ısıya dönüştürdüğü tespit edildi.