En ağır engellileri etkileyebilecek sosyal yardım kesintileri uygulanacak

17 Mart 2025

Başbakan, 600.000’den fazla hak sahibini ayda 675 sterlin daha kötü durumda bırakma potansiyeli olan uygunlukları sıkılaştırma planları nedeniyle tepkiyle karşı karşıya.

Keir Starmer, Birleşik Krallık’ın en ağır engelli kişileri için sosyal yardım kesintilerini uygulamaya geçirmek konusunda artan öfkeye rağmen kararlılıkla devam ediyor. Bu reform, 600,000’den fazla sosyal yardım alıcısının ortalama aylık 675 sterlin kaybetmesine neden olabilir.

Bakanlar, geri tepmeyle karşılaşan kişisel bağımsız ödemeleri (Pip) dondurma planlarını rafa kaldırmaya hazırlanıyor. Ancak salı günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Liz Kendall tarafından açıklanacak büyük değişiklikler kapsamında, sosyal yardım için uygunluk kriterlerini sıkılaştıracaklar.

Resolution Foundation düşünce kuruluşu, destek için uygunluk eşiğini yükselterek 2029-30 yıllarında Pip’i 5 milyar sterlin kesmenin, yaklaşık 620,000 kişinin ortalama aylık 675 sterlin kaybetmesi anlamına gelebileceği konusunda uyardı. Bu kesintilerin %70’inin, gelir dağılımının en yoksul yarısındaki ailelerde yoğunlaşacağını belirtti.

Kesintilerin kapsamı, engelli hakları savunucularını ve İşçi Partisi milletvekillerini büyük ölçüde endişelendirdi; bu hafta No 10’un rota değiştirmesi için lobi yapıyorlar. Ancak, Pip ödemelerindeki artışları dondurma planları artık muhtemel görünmüyor; bu, parlamento oyu gerektiren bir önlem olacaktı.

Kabine üyeleri, kesintilerin büyüklüğü konusunda şüphelerini dile getirenler arasında yer alıyor ve No 10’un iletişim yönetimi hakkında özel endişeler taşıyor.

Ayrıca, çalışamayacak durumda olan engelli bireyler için en yüksek gelir oranını kesme veya potansiyel olarak dondurma planlarına dair milletvekilleri arasında yaygın endişeler var; ancak bu, çalışma arayan veya çalışanlar için evrensel kredi artışı ile telafi edilebilir.

Bakanlar, iş arayan kişilerle çalışamayan kişilerin gelirlerini eşitleme motivasyonuna sahip; bu, sürekli hasta sayılma teşvikine karşı çıkmayı hedefliyor; bu durumun, iş arayanların gelirinin iki katı kadar gelir sağladığı konusunda bir algı bulunuyor.

Ancak Guardian ile konuşan milletvekilleri, işte olmayanları hedef almanın “garip” göründüğünü, bunun muhtemelen toplumun en ağır engelli ve savunmasız kesimlerini kapsayacağını belirtti.

Beklenen 5 milyar ile 6 milyar sterlinlik kesintilerin büyük kısmı, çalışma ile bağlantılı olmayan önemli bir engelli yardımı olan Pip için uygunluk koşullarının daha sıkı hale getirilmesinden kaynaklanacak. Bu durum, otizm gibi bazı rahatsızlıkları olan birçok kişinin ödemelerinin reddedilmesine yol açabilecek.

Yaygın tepkilere rağmen, daha fazla değişiklik olasılığı şimdi pek olası görünmüyor. Önlemleri kapsayan yeşil belge salı günü yayımlanacak. Hazine, bütçe gözetim kuruluşuna sosyal yardım reformları dahil önlemlerin raporunda puanlaması için son “büyük önlemleri” göndermiş durumda. Bu, hükümetin mart ayı sonunda yapacağı bahar açıklamasından önce yapılacak.

Resolution Foundation, Maliye Bakanı Rachel Reeves’in şimdi zayıf büyüme, faiz oranları ve düşük vergi gelirleri nedeniyle yaklaşık 4.4 milyar sterlinlik bir bütçe açığı ile karşı karşıya kaldığını öngördüğünü, daha önce 2029-30 döneminde 9.9 milyar sterlinlik bir boşluk tahmin ettiğini bildirdi.

Düşünce kuruluşunun araştırma direktörü James Smith, istihdam pazarının “resesyon sınırında” olduğunu ve bu durumun hükümetin daha fazla engelli bireyi çalıştırma ya da daha fazla saat aldırma konusundaki umutlarını engelleyeceğini söyledi.

Smith;”Önemli olan, bahar açıklamasını ‘geçici bir çözüm’ bütçesi haline getirmekten kaçınmalı; sosyal yardım reformu üzerindeki uzun vadeli düşüncenin, gerçek zararlara neden olabilecek kısa vadeli tasarruf arayışıyla zayıflatılmasına yol açmamalıdır” dedi

Kendall, engelli başvuru sahiplerinin ve İşçi Partisi milletvekillerinin endişelerini yatıştırmayı umduğu bir dizi hafifletme önlemi içeren bir plan açıklayacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, mevcut yardımlarını alıp çalışmaya başlayanlara “deneme hakkı” garantisi vereceğini ve eğer iş uygun olmazsa, yorucu bir yeniden değerlendirme sürecine girmeden önceki yardımlara geri döneceklerini vaat edecek.

Ayrıca, iş bulma programlarına yeniden yatırmak üzere planlanan tasarrufların 1 milyar sterlinini de koruyacak; Kendall, bu programların yerel ihtiyaçlara göre hazırlanacağını ve iş merkezi yardımları ile desteklerinin gözden geçirileceğini taahhüt etti.

Bir İşçi Partisi milletvekili, önümüzdeki günlere “tam bir dehşetle” yaklaştıklarını ve bunun “parlamentonun en kötü haftası” olmasını beklediklerini söyledi. Diğer bir milletvekili ise, ne olabileceğine dair umutsuzluk içinde olan seçmenlerden iletişim aldıklarını belirtti; “Reformun gerekliliğini anlıyoruz, ancak bu kesintilerin bazılarının gerçekten reform ihtiyacı en çok olan alanlara yönelik olmadığını da görüyoruz.”

Bir dizi milletvekili, bu hafta Downing Street’te, hiçbir koşulda parlamentoda ki oylarda değişiklikleri desteklemeyeceklerini vurguladı; bazı İşçi Partisi seçim bölgelerinde her beş kişiden birinin Pip aldığı bildirildi.

Planlara dair endişeleri dile getiren üst düzey İşçi Partisi yetkilileri, mali kurallar nedeniyle vergi artışı yapamadığı için bu konuda sıkıştığını iddia ederek maliyeyi işaret etti.

Hazine kaynakları, Reeves’in sosyal yardım departmanını daha ileri gitmeye zorlayan kişi olduğunu yalanladı ve değişikliklerin ana hatlarının son bir yıl içinde, İşçi Partisi iktidara gelmeden önce belirlendiğini bildirdi.

Kendall, değişikliklerle ilgili planları salı günü açıklayacak ancak tasarruf ve hafifletme önlemlerinin kapsamını 26 Mart’ta ki bahar açıklamasında Reeves’in ortaya koyacağı belirtildi.

Pazar günü konuşan sağlık bakanı Wes Streeting, bu değişikliklerin sosyal yardım sistemini “işe geri dönüş için bir sıçrama tahtası” haline getireceğini, birçok kişinin katkıda bulunamadıkları zaman “yazıldığı” için dışlanacağını ifade etti.

Ancak değişikliklerin detayları hakkında yorum yapmayı reddeden Bakan, endişeli olanların spesifik detayları görmek için beklemeleri gerektiğini söyledi; “Brifingi gördünüz, spekülasyonları gördünüz. Hikayenin özü, planları beklemektir” dedi.