Kadınların vücudunda bulunan mikroskobik bakterilerin, kişiselleştirilmiş, invazif olmayan tedaviler ve erken teşhis için güçlü bir araç olabileceği bildirildi.
İngiltere İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA) tarafından 7 Ağustos 2025’te yayımlanan yeni bir bilimsel inceleme, vajinal mikrobiyomun tıp dünyasında büyük ölçüde göz ardı edilen ancak milyonlarca kadının sağlık sonuçlarını iyileştirme potansiyeline sahip bir alan olduğunu ortaya koydu.
İncelemeye göre, vajinal mikrobiyom testleri; yaygın enfeksiyonlar, kısırlık ve hatta kanser gibi pek çok sağlık sorununun daha erken, daha doğru ve daha kişiselleştirilmiş şekilde teşhis ve tedavi edilmesine olanak sağlayabilir.
MHRA; King’s College Hospital London, Liverpool Üniversitesi, Ewha Kadın Üniversitesi ve Biowave W Seul’den araştırmacılarla birlikte çalışarak, vajinal mikrobiyomun; kısırlık, düşük, erken doğum, jinekolojik kanserler ve menopozla ilgili komplikasyonlar gibi sağlık durumlarının tespiti ve yönetimi için devrim niteliğinde çözümler sunabileceğini ortaya koydu.
“Tanı Aracı Olarak Yeni Bir Çağın Eşiğindeyiz”
MHRA Mikrobiyom Başkanı Dr. Chrysi Sergaki, “Vajinal mikrobiyomun tanı aracı olarak ne kadar güçlü olabileceğini yeni yeni anlamaya başlıyoruz. Bu inceleme, kadın sağlığı araştırmalarının geleceğinde bu alanın önemli bir odak noktası haline getirilmesi gerektiğini vurguluyor.” dedi.
“Değişim Zamanı”
Mevcut tanı araçlarının çoğu subjektif ve kesinlikten uzak olduğu için hastalıkların teşhisinde ve tedavisinde gecikmelere neden oluyor. İnceleme, mikrobiyom temelli tanı yöntemlerinin bakteriyel vajinoz, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE), endometriozis, doğurganlık sorunları ve erken doğum gibi komplikasyonların daha hızlı ve doğru şekilde tespit edilmesini sağlayabileceğini belirtiyor.
Kadınlar Klinik Araştırmalarda Yetersiz Temsil Ediliyor
İnceleme ayrıca kadınların klinik araştırmalarda tarihsel olarak yetersiz temsil edilmesini ele alıyor. Örneğin, 9 dergide yayımlanan 86 randomize kontrollü çalışmanın analizine göre, deneklerin yalnızca %37’si kadınlardan oluşuyor. Erkeklere özel araştırmalar (%6,1), kadınlara özel araştırmalardan (%3,7) neredeyse iki kat fazla. Hamile ve emziren kadınlar ise sırasıyla sadece %1,1 ve %0,6 oranında temsil ediliyor.
MHRA’dan Destekleyici Adımlar
MHRA, mikrobiyom temelli testlerin geliştirilmesini desteklemek üzere çeşitli adımlar atıyor:
- Kılavuz Hazırlığı: Test geliştiriciler için daha açık kurallar sunarak onay sürecini hızlandırmayı hedefliyor.
- Fiziksel Standartlar: Mikrobiyomun incelendiği yöntemleri standartlaştırarak çalışmalarda karşılaştırılabilirliği artırıyor.
- Hızlı DNA Testi: Londra’daki bazı hastanelerde antibiyotik direnci dahil olmak üzere bakterileri 48 saat içinde tespit edebilen hızlı DNA testleri denemeye alındı.
- Antibiyotik Direnci ile Mücadele: Süper mikropların takibi ve çevresel denetimi için yeni yöntemler geliştiriliyor.
Gelecek Adımlar
İncelemede şu çağrılarda bulunuluyor:
- Kadın sağlığı araştırmalarına daha fazla yatırım yapılması
- Mikrobiyom test yöntemlerinin standartlaştırılması
- Klinik araştırmalarda kadınların daha fazla temsil edilmesi
- Mikrobiyom tanılarının birinci basamak sağlık hizmetlerine entegre edilmesi
MHRA’dan Çeşitliliğe Destek
MHRA, sağlık araştırmalarında çeşitliliği artırmak için etik kurullar ve ulusal kurumlarla iş birliği yaparak araştırma tasarımlarının, ilacın gerçek kullanıcı kitlesini yansıtmasını sağlamayı hedefliyor.
Uzman Görüşleri
MHRA Kıdemli Bilim İnsanı Saba Anwar: “Doğru araçlarla, ‘herkese aynı reçete’ anlayışından uzaklaşarak kişiye özel kadın sağlığı hizmetlerine geçebiliriz. Bu, kadın sağlığı eşitsizliklerinin çözümünde büyük bir fırsat.”
King’s College Hospital’dan Dr. Ana Sofia Da Silva: “Vajinal mikrobiyomun kadın hastalıklarında ne denli kritik bir rol oynadığını giderek daha iyi anlıyoruz. Bu alan, teşhis süreçlerini kökten değiştirme ve geleceğin tedavilerini yönlendirme potansiyeline sahip.”
Liverpool Üniversitesi’nden Dr. Laura Goodfellow: “Son 15 yıldır normal vajinal mikrobiyotayı tanımlıyoruz. Artık patolojik durumları tespit eden testler geliştiriliyor. Bu testlerin önümüzdeki 5-10 yıl içinde yaygın kullanıma girmesini umuyorum.”
BiowaveW Kore’den Suenie Park: “Bağırsak ve vajinal mikrobiyom profilleri etnik farklılıklar gösterebiliyor. Bu da hem yerel ihtiyaçlara özel materyallerin hem de uluslararası standartların önemini ortaya koyuyor.”
Ewha Kadın Üniversitesi’nden Dr. Sunwha Park: “Gecikmiş veya yanlış tanılar kadın sağlığına zarar veriyor. Vajinal mikrobiyom testleri, erken ve doğru teşhis için devrim niteliğinde.”
Notlar:
İnceleme, Frontiers in Cellular and Infection Microbiology dergisinde yayımlandı (Cilt 15 – 2025, doi: 10.3389/fcimb.2025.1595182). MHRA, Birleşik Krallık’taki tüm ilaç ve tıbbi cihazları düzenlemekten sorumlu kurumdur. Çalışmaları, faydanın riskten fazla olmasına dayalı güçlü ve kanıta dayalı yargılara dayanır.
kaynak: GOV