Varlıklı bölgelerde belediye vergisine yüzlerce sterlinlik zam geliyor

7 Ağustos 2025

İngiltere genelindeki birçok hane, Angela Rayner’ın yoksul bölgelere daha fazla kaynak aktarma planı kapsamında yüzlerce sterlinlik belediye vergisi artışıyla karşı karşıya kalabilir. Ancak vergi artışına getirilen %5’lik üst sınır, bazı bölgelerde kamu hizmetlerinin reel olarak azalmasına neden olabilir.

Merkezi Londra ve çevresindeki bazı belediyeler, ciddi bütçe kesintileriyle karşı karşıya kalabilir. Bu durumun çöp toplama ve yaşlı bakımı gibi hizmetleri olumsuz etkileyebileceği öngörülüyor. Institute for Fiscal Studies (IFS) tarafından yapılan değerlendirmeye göre, şimdiye kadar belediye vergisini düşük tutmayı başarmış zengin bölgeler bu reformdan en olumsuz etkilenecek alanlar arasında.

IFS’nin tahminlerine göre, bu reformlar bu yıl uygulanmış olsaydı:

İç Londra belediyelerinin bütçeleri %19 oranında kesilecekti.
İngiltere’nin güney bölgelerinde de önemli düşüşler yaşanacaktı.
Buna karşın kuzey ve Midlands bölgelerinde artışlar olacaktı. En büyük artış ise %6 ile Doğu Midlands’te görülürdü.

IFS, hizmetlerin sürdürülebilmesi için bu reformlardan en çok etkilenecek belediyelere %5’lik artış sınırının ötesine geçebilme esnekliği tanınması gerektiğini belirtti.

Yerel Yönetim Finansmanında 10 Yılın En Büyük Değişikliği

Geçtiğimiz ay The Times’ın ortaya çıkardığı plana göre, Angela Rayner, merkezi hükümet fonlarının tahsisinde 10 yılı aşkın süredir yapılmamış büyük bir değişiklik planlıyor. Bu kapsamda, başta İngiltere’nin güneyindeki zengin bölgelerden kaynak kesilerek, kuzeydeki ve Midlands’teki yoksul bölgelere daha fazla destek sağlanacak.

Yeni formülasyon, sosyal hizmetler, eğitim, özel ihtiyaç desteği ve evsizlik gibi hizmetlere olan yerel ihtiyaçları temel alarak fon tahsis edecek. Ayrıca merkezi hükümet hibeleri, belediyelerin ulusal ortalama belediye vergisi oranlarında vergi toplaması durumunda elde edebileceği potansiyel gelirle karşılaştırılarak dengelenecek.

IFS’nin analizine göre, bu yeni düzenleme bazı belediyelerde çok ciddi değişimlere yol açacak. Hükümet, söz konusu değişikliklerin üç yıl içinde kademeli olarak uygulanacağını ve hiçbir belediyenin gelirinin belirli bir seviyenin altına düşmeyeceğini taahhüt ediyor.

Ancak bu koruma önlemlerine rağmen IFS, her dört belediyeden birinin dönem sonunda reel anlamda bütçe kesintisine uğrayacağını tahmin ediyor. Yaklaşık 30 belediye, %11–12 oranında kesinti yaşayabilir. Bu belediyeler arasında:

Camden (Keir Starmer’ın da yaşadığı bölge)
Westminster
Wandsworth
Hammersmith & Fulham
Kensington & Chelsea yer alıyor.

Ayrıca, Cherwell, Mid Suffolk ve North West Leicestershire gibi, düşük belediye vergisine sahip varlıklı bölgeler de olumsuz etkilenecek.

“Bölgesel Dengesizlikler Azalacak, Ancak Acı Veren Değişimler Olacak”

Raporun yazarı Kate Ogden, reformların uzun süredir ertelenmiş bir ihtiyacı karşıladığını belirtse de, “her zaman en yoksul bölgelerin kazançlı çıkmadığını görmek şaşırtıcı” yorumunu yaptı. Kazanan ve kaybeden belediyeler ülke geneline dağılmış durumda.

Ogden şunları söyledi:

“Bu değişiklikler bazı belediyeler için acı verici olacak. Hükümet, şu anda düşük belediye vergisi uygulayan ama ciddi bütçe kaybı yaşayacak belediyelere, vergilerini ortalama seviyelere çıkarabilmeleri için daha fazla esneklik tanımalı.”

IFS, bazı bölgelerde yüzlerce sterlinlik vergi artışlarının gerekebileceğini belirtiyor. Ancak bu artışların yerel halk ya da belediyeler tarafından kabul edilip edilmeyeceği belirsiz.

Bazı bölgeler bu açığı hizmetlerde kesinti yaparak veya rezervlerden harcayarak kapatmak zorunda kalabilir. Öte yandan, ek kaynak elde eden belediyeler ise belediye vergisini düşürmeyi tercih edebilir.

Rayner, genel olarak %5’lik artış sınırını değiştirmeyi planlamıyor. Ancak, geçmişte düşük oran uygulayan belediyelerden gelen özel artış taleplerine daha sıcak bakabileceği düşünülüyor.

Şu anda belediyeler, %5’in üzerinde bir vergi artışı için ya yerel halk oylamasına gitmek ya da hükümetten özel izin almak zorunda.

Hizmetler Tehlikede, Muhalefetten Tepki

District Councils’ Network temsilcisi Jeremy Newmark, önerilen bütçe kesintilerinin 20 milyon kişiyi etkileyen çöp toplama, parklar, spor tesisleri ve konut hizmetleri gibi temel hizmetleri tehlikeye atabileceğini söyledi.

Liberal Demokrat Parti lider yardımcısı Daisy Cooper, hükümeti “birinden alıp diğerine vermekle” suçladı.

Yerel Yönetimler Bakanlığı, mevcut sistemin hizmet ihtiyacı ile finansman arasındaki bağının koptuğunu savunarak, “Yeni sistemle belediyeleri yeniden ayağa kaldırmak ve kamu hizmetlerini iyileştirmek için kararlı adımlar atıyoruz” açıklamasında bulundu.

IFS ise yapılacak reformların, belediyelere verilen kaynakların ihtiyaçla daha iyi örtüşmesini sağlayacağını teyit etti.