“New York’a Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin davetiyle gittim”

Basın toplantısında Cumhurbaşkanı Tatar’a, Cumhuriyet Meclisi Başkanı Ziya Öztürkler, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Güneş Onar ve Cumhurbaşkanı Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Özel Danışmanı Hüseyin Işıksal eşlik etti.

Cumhurbaşkanı Tatar basın toplantısında, zirvede, Kıbrıs’ta ortak zemin oluşana ve resmi müzakerelere geçene kadar her iki tarafın faydasına olacak, taraflar arasındaki ilişkileri iyileştirecek ve iki halkın yan yana yaşayabilmesini kolaylaştıracak konuların gündeme geldiğini belirtti.

“Kıbrıs adasının deprem haritasının çizilmesi, mikroplastiklerin temizlenmesi, iki liderin ortak fon toplayarak kültürel miras ve kayıp şahıslar konularına destek vermesi, hava kalitesi izleme, tatlı su kaynaklarının ortak yönetimi ve uyuşturucuyla mücadele iş birliği” konularında uzlaşıya varıldığını kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, uyuşturucu ile mücadele konusunda iki tarafın polis teşkilatlarının işbirliği içinde çalışma önerilerinin Rum tarafı tarafından kabul edilmediğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Tatar, ilerlemelerin tekrar değerlendirilmesi için Genel Sekreter’in davetiyle iki taraf arasında, Eylül ayında yine BM Genel Kurulu sırasında toplantı yapılacağını ve yılsonuna kadar da yine 5+1 formatında bir toplantı gerçekleştirileceğini belirtti.

Cumhurbaşkanı Tatar, ara bölgedeki solar enerji yatırımları sonucunda, üretilen elektriğin kendilerine aktarılması ve enterkonnekte sistem üzerinden KKTC’ye verilmesi konusunda Rum tarafının ısrarlarının devam ettiğini kaydederek, “Biz bunu kabul edemeyiz. Çünkü Kıbrıs’ta artık iki taraf var. Bizim payımızın direkt KIB-TEK’e aktarılmalıdır.” dedi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in asıl üstünde durduğu konunun yeni kapıların açılması olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Tatar, Hamitköy ve Akıncılar kapılarının açılması önerilerini devam ettirdiklerini belirtti.

Toplantı sürecinde “dört kapı açtık” şeklinde bir algı oluştuğunu ancak görüşmelerin devamında uzlaşıya varılamadığını söyleyen Cumhurbaşkanı Tatar, Rum tarafının Kiracıköy bölgesinde transit geçiş koridoru talep ettiğini ancak kendilerinin Türkiye ve askeri makamlarla da görüştükten sonra, mutlak surette sınır kapısı olması gerektiğini ifade ettiklerini kaydetti.

Cumhurbaşkanı Tatar, Kiracıköy’de mevcut olan 5 km’lik yola, 5 km daha eklenip iki sınır kapısı açılması şeklinde bir teklif götürdüklerini belirterek, “Rum tarafı ısrarla, eklenecek 5 km’nin Türk toprağından geçmesini kabul etmedi. Yolun, ara bölgeden geçmesinde ısrar ettiler. Biz ara bölgeden geçmelerine müsaade edemeyeceğimizi ifade ettik. Çünkü askeri bakımından, güvenlik boyutları bakımından endişeler vardır.” dedi.

Guterres’in ısrarı ve samimiyetine rağmen Rum tarafının bu konuda adım atmadığını kaydeden Tatar, Rum halkına hitaben, hem Kıbrıslı Türklerin hem Kıbrıslı Rumların geçişlerini rahatlatacak bu adımın atılamamasında sorumlunun kendilerinde değil Rum lider Hristodulidis olduğunu söyledi.

BM Genel Sekreteri Guterres’in hassasiyetlerini ve Türkiye’nin pozisyonunu çok yakından takip ederek, kendilerini anladığını belirterek kendisine teşekkür eden Cumhurbaşkanı Tatar, “Bize çok yakınlık gösterdi.” dedi. Guterres’in Crans Montana’da yapılan müzakerelerde de bulunduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Tatar, Kıbrıs meselesinin özünü bildiğini söyledi.

Toplantıda ilk açılış konuşmasını kendisinin yaptığını kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, sürdürdüğü yeni siyaseti bir kez daha gündeme getirdiğini belirterek, “Egemen eşitliğimiz ve eşit uluslararası tutumumuz kabul edilmeden resmi bir müzakere sürecine geçmeyeceğiz, çünkü ondan evvel 50 yıldır federasyon noktasındaki bütün çalışmalar beyhude oldu, hiçbir netice vermedi. Ne mutlu ki bu siyaset artık yerleşmiştir, kökleşmiştir.” şeklinde konuştu.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, kendisine tam destek verdiğini vurgulayan Tatar, Fidan’ın, “İki devletli siyaset Kıbrıs’ta en doğru siyasettir. “ dediğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Tatar, “Orada asıl özne bizdik.” diyerek, konuşmaları KKTC Cumhurbaşkanı olarak kendisinin ve Rum liderin yaptığını, ana vatanların da dinlediğini vurguladı. Genel Sekreter’in iki tarafı nasıl yakınlaştırabileceği ve bu süreci nasıl yönetebileceği gayretinde olduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, çalışmalarını iyi niyetli anlayışla sürdürdüğünü belirtti.

Rum Lider Hristodulidis ve Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın görüşme yaptığına dair çıkan haberlerin yanıltıcı olduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, “Genel Sekreter’in yemeği sırasında Rum Lider Hristodulidis, Hakan Fidan’ın yanına gelip oturdu ve bir süre sohbet ettiler. Bire bir toplantı söz konusu değildir.” dedi.

New York’a gidilmesi hakkında eleştiriler yapıldığını söyleyen Tatar, “Ben oraya Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin davetiyle gittim ve orada KKTC’yi temsil ettim.” dedi.

Cumhurbaşkanı Tatar, toplantıya katılan tüm tarafların, görüşülen meseleleri ciddiye aldıkları için orada olduğunu söyleyerek, “Biz orada iki devletin iş birliğine yönelik bir takım faaliyetlerin yapılabilmesi için gittik.” şeklinde konuştu.

Diplomasiden, temastan, diyalogdan hiçbir zaman kaçmadıkları ve Türk Halkı’nın çıkarlarını korumaya çalıştıklarını vurgulayan Tatar, toplantıda yaptığı konuşmada şunları ifade ettiğini söyledi;

“Ben Kıbrıs Türkleri’nin seçilmiş lideri, aynı zamanda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin 5. Cumhurbaşkanı olarak buradayım. Benim burada bulunuşumun sebebi, gerçeklere göre resmi bir müzakere sürecine geçilemeyeceği için her iki tarafın faydasına ve yararına olabilecek farklı konularda iki devletin iş birliğinin görüşülmesidir. Bu konularda istişare ve bir takım ciddi işbirliklerini her zaman savunduğum için buradayım.”

Toplantı sırasında mülk meselesini de gündeme getirdiğini ve iyi bir atmosferin oluşması için gösterilen gayretlerin karşı tarafın gerçekleştirdiği tutuklamalarla yok olduğunu ifade ettiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Tatar, Türk halkının ambargolar ve izolasyonlar altında, hala insanlık dışı bir muameleye tabii olduğunu anlattığını da kaydetti. “Kıbrıs Türk halkına yapılan bu saldırılar, bir kez daha bizleri dışlamak ve bizlere ciddi zorluklar yaşatmak içindir. Kıbrıs Rumların bu zihniyeti Hristodulidis’in döneminde daha da abartılmıştır.” diye konuşan Cumhurbaşkanı Tatar, yapılanların insan haklarına aykırı olduğunu toplantıda da dile getirdiğini kaydetti.

Cumhurbaşkanı Tatar, çare müessesesinin Taşınmaz Mal Komisyonu olduğunun Avrupa Birliği tarafından teyit edildiğini de vurguladı.