Rumların Doğalgaz hikayesi

11 Mart 2019

Kıbrıs Rum tarafı, Kıbrıs adasının Kuzey yarısında yaşamlarını sürdü­ren Kıbrıslı Türkler ile Türkiye’yi yok sayarak tek taraflı ilan ettikleri ege­menlikleriyle, tek başlarına anlaşma­lar yapmakta, ittifaklar imzalamakta. Tabi burada önemli olan Rumların ne yaptığı değil, üst akılların bölge­deki girişimleri.

Bu üst akıllardan biri Avrupa Bir­liği (AB). Bunun nedeni de AB’nin yu­muşak karnının enerji olması. Bilin­diği üzere Avrupa kıtasında artık ne kömür kaldı, ne de başka bir toprak altı zenginliği. Yaşam koşullarının maddi açıdan zorlaşması nedeni ile aileler küçüldü, nüfus artma yerine gerilemeye başladı. Yüzyıllardır sö­mürgelerinden elde ettikleri varlıkla­rını tüketme sürecine giren Avrupa, enerji gereksinimini de Rusya’dan petrol ve doğalgaz alarak karşıla­yabiliyor. Diğer üretici ülkelerden tedarik edilen petrol ve doğalgaz, taşımacılık ve depolama nedeni ile Rusya’nınkinden daha pahalı. Bu mecburi bağ nedeniyle AB’nin bo­ğazına Rusya’nın eli yapışmış du­rumda. Bu elin birgün boğazlarına basma ihtimalini gözardı edemeyen AB için de Rusya’dan kurtulmak farz olmuş gibi.

Gelelim gaz olayının farklı olay­larla gerekçelendirilerek uzandığı durum ve mecralara; Suriye’nin pet­rol kaynakları ve üretimi bilinenden çok daha zengin. Petrol yerin sadece 250 metre altında olduğu için çıkar­ması çok kolay. Ülkede toplam 14 petrol kuyusu var ve üretim 6-7 mil­yar varil civarında. Kıyaslama yap­mak gerekirse, dünyanın en zengin petrol yataklarına sahip olduğu id­dia edilen Suudi Arabistan’ın petrol üretimi ise 12 milyar varil düzeyinde. Sadece bu bilgi bile niye Rusya’nın ve ABD’nin Suriye’de olduklarını açıklamakta.

Tüm bu verilerden ağzı sulanan ABD’nin Suriye macerası, Irak gibi başarı ile sonuçlanmadığı gibi ter­sine fiyasko oldu. Ağababasının ha­zin girişiminden eli boş dönmesi yüzünden, Suriye’den ümidini ke­sen AB de perde arkasından düğ­meye basmış durumda. (Zaten Güney Kıbrıs Rum Yönetimini tek taraflı olarak AB’ye kabul etmele­rinin nedenlerinden biri de Doğu Akdeniz’de, Süveyş kanalının ağ­zında ve İsrail’den taş atımı uzakta bir yerlerde hükümranlıklarını sür­dürmekti.) Protokol 10 ile toprak­ları içinde kattıkları Kıbrıs adasının Münhasır Ekonomik Bölgesi içinde doğalgaz yataklarının keşfedilmesi, gerçekte pek de tesadüf değil. He­defi Doğu Akdeniz’de, AB üyesi bir devletin Münhasır Ekonomik Bölge­sinden çıkarılacak doğalgazı ve olası petrolü, bir şekilde AB’ye kanalize etmek ve enerji açığını bu şekilde kısmen de olsa gidermek. Geçen yıl İsrail, Kıbrıs Rum ve Yunanistan arasında yapılan anlaşmanın hedefi de bu anlaşma ile varlığı tespit edi­len doğalgazın Avrupa’ya taşınması. Bu nedenle de 2018 yılı içinde Kıbrıs Rum, Yunanistan ve İsrail liderleri birkaç kez toplandılar ve 2018 so­nunda da EastMed doğal gaz boru hattı projesinin mutabakatını yapa­rak, imzaları attılar. Uzmanlar şim­dilik bu projenin teknik nedenler ve denizdeki derinlikler nedeni ile ger­çekleşemeyeceği görüşünde.

İmza atmak, her şey olmuş bitmiş, Rumların korsanlığı da kabul edilmiş demek değil.

Rumlar, korsanca davranıp tek ta­raflı ilan ettikleri ve Doğu Akdeniz’in önemli bir kısmını kaplayan Münha­sır Ekonomik Bölgelerinin, Türkiye ile Anlaşma yapmadan yasallık kaza­namayacağını çok iyi biliyorlar. Tek taraflı ilan ettikleri Münhasır Ekono­mik Bölgelerini zorla Kıbrıslı Türk­lere ve Türkiye’ye kabul ettirmek için de İsrail, Mısır, İtalya, Fransa ve Yunanistan’la çeşitli başlıklar al­tında sadece kağıt üstünde geçerli olan anlaşmalar yapmak yoluna gidi­yorlar. Güya gözdağı verip, Türkiye ile mücadeleye girecekleri, ne paha­sına olursa olsun bu ülkelerin kendi yanlarında olduğu mesajını vermeye çabalıyorlar.

Neyse ki, Türkiye’nin eşzamanlı olarak Karadeniz, Ege ve Akdeniz’de gerçekleştirdiği “Mavi Vatan” tatbi­katı Rumları pembe hayallerinden uyandırmış durumda. Tatbikatın ar­dından ani bir aydınlanma gelmiş, ABD, AB ve doğal gazla ilgili diğer ülkelerde de aynı farkındalık oluş­muş gibi. ABD ve AB borsalarında faaliyet gösteren şirketler, başta Ex­xon olmak üzere, çekincelerini şir­ketlerinin bağlı oldukları devletlere ve hisse kaydını yaptırdıkları borsa­lara bildirmiş durumdalar. Borsa yö­netimi izin vermediği müddetçe tek bir kuruş dahi harcayamayacakla­rını çok iyi biliyor yatırımcı firmalar.

İçine girilen bu aşamada tek çare, son 56 yıldır sürmekte olan Kıbrıs sorununun bir şekilde, AB’nin Kıb­rıs adasının tümünün üzerindeki hükümranlığının kalıcı olacağı ama Kıbrıslı Türklerin ve Türkiye’nin de itiraz etmeyeceği, Kıbrıslı Türkleri Rumların saldırılarından koruya­cak garantilerin ve Türkiye’nin ga­rantörlüğünün de devam edeceği bir yöntemle çözmek. Bundan sonraki aşamada neler olacağını hep birlikte göreceğiz ve yaşayacağız.