Alzheimer’a erken teşhis umudu

7 Aralık 2020

Kimin Alzheimer hastalığına yakalanacağını yüzde 89 oranında doğru tespit edebilecek yeni bir kan testi geliştirildi. Ucuz ve yapması kolay olan kan testinin Alzheimer hastalığında erken teşhisin yolunu açabileceği ve böylelikle erken tedavilere olanak tanıyabileceği belirtiliyor.

Bilim insanları, deneylerde alınan sonuçların, demans (bunama) hastalıkları için geliştirilecek ilaç ve tedaviler açısından devrim niteliğinde olabileceğini söylüyor. İsveç’teki Lund Üniversitesi’nden araştırmacılar, yapılan çalışmada hafif zihinsel zayıflık gösteren 573 kişiyi inceledi. Bu kişilerin hafıza ve düşünme kabiliyetlerinde halihazırda belirgin bir azalma bulunuyordu.

Yapılan deneylerde, beyin hücrelerinin ölümüyle bağlantılı iki proteinin kandaki miktarına bakıldı. Araştırmanın Nature Ageing dergisinde yayınlanan sonuçları, bu iki proteinin kanda yüksek seviyede bulunmasının, Alzheimer hastalığına yakalanma riskini arttırdığını gösterdi. Bu proteinlerden birinin, beyinde birikip demans hastalığına neden olabilecek kadar zarar veren bir protein olduğu belirtiliyor. Diğer proteinin ise beyinde ileri düzeyde nöron kaybıyla bağlantılı olduğu ve beyindeki hücrelerin öldüğü veya zarar gördüğü anlamına gelebileceği ifade edildi. Yapılan kan testinin kimin Alzheimer hastalığına yakalanacağını yüzde 89 oranında, kimin yakalanmayacağını ise yüzde 88 oranında doğru tahmin edebildiği görüldü.

Araştırmacılar, bunun oldukça önemli olduğunu, çünkü, zihinsel yetersizlik gösteren kişilerin neredeyse yarısının demans hastalıklarına yakalanacağını söylüyor. Yeni geliştirilen testle kimin daha yüksek risk altında olduğunu belirleyebilmenin, erken ve doğru tedaviler uygulanması konusunda yardımcı olabileceği belirtiliyor. Bu tedaviler arasında hastalık belirtilerini azaltacak ilaç tedavileri de bulunuyor. Ayrıca, kan testinin Alzheimer hastalığını tespit etmeye yönelik diğer yöntemlere göre daha kolay ve daha ucuz olduğu da ifade edildi.

Oxford Üniversitesi’nden Masud Husain, konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı: “Hafif zihinsel zayıflık belirtisi gösteren kişilerde Alzheimer hastalığı gelişip gelişmeyeceğini iyi bir şekilde tahmin edebilen bir kan testine ilk kez sahip oluyoruz. “Testle ilgili daha fazla doğrulama yapılması gerekiyor ama son zamanlardaki diğer sonuçlara bakıldığında, bunun erken teşhis ve hastalığın erken aşaması için tedaviler denenmesi açısından hayat değiştirici bir adım olabileceğini görüyoruz.” UK Dementia Research Institute’den (Demans Araştırma Enstitüsü) Profesör Tara Spires- Jones ise yeni test konusunda daha temkinli konuşarak şu açıklamalarda bulundu: “Yapılan çalışma, Alzheimer hastalığı için kan testi geliştirmek açısından önemli bir adım ama henüz o aşamada olmadığımızı vurgulamak önemli. “Kanında bu proteinlerin yüksek seviyede olması baz alınarak hastalık açısından yüksek risk altında olduğu tahmin edilen bazı kişiler hastalığa yakalanmadı.

Ayrıca, hastalığa yakalanma riskinin düşük olduğu tahmin edilenlerin bazıları da hastalığa yakalandı.” Daha önce yapılan araştırmalar, 65 yaşın üzerindeki her beş kişiden birinin hafif zihinsel zayıflık belirtisi gösterdiğini ortaya koydu. Birleşik Krallık genelinde geçen yıl 850 bin kişide demans hastalıkları bulunduğu ve bu rakamın 2040 yılına kadar 1,6 milyona çıkmasının beklendiği belirtiliyor.