Anne – Baba tutumları ve çocuk üzerindeki etkileri (2. Bölüm)

27 Ocak 2015

Yazının ilk bölümü için tıklayınız
Aşırı Koruyucu Anne – Baba Tutumu Durumunda :
• Çocuğa gereğinden fazla özen ve kontrol gösterilir,
• Çocuğun yapması gereken işler bile, anne babalar tarafından yapılır (ödev vb.)
• Çocuğa bir bebek gibi bakıldığı halde, kendisinden yetişkin davranışları beklenir.
• Hiçbir şey esirgenmez; özel dersler aldırılır, çeşitli olanaklar sağlanır.
• Sorumluluk verilmez.
AŞIRI KORUYUCU TUTUM SONUNDA SONUÇLAR:
• Aşırı koruyucu ve sevgi ile büyütülen çocuklar hayata ve sosyal yaşama gereğince hazırlanamazlar.
• Çocuk aşırı duygusal olur, ileri yaşlarda bile etrafına bağımlı olur.
• Toplum içinde kendi başına iş yapma cesaretini bulamaz, çekingen, pısırık ve sakar olabilir.
• Kuralsızlığa alışan çocuklar, okuldaki kurallarla karşılaşınca okula ve arkadaş çevresine uyum sağlamakta zorluk çekebilirler.
• Yok ve yoksunluğu bilmez. Doyumsuz olur.
İLGİSİZ VE DİSİPLİNSİZ AİLE TUTUMU DURUMUNDA:
• Bu tutumda disiplinsizlik söz konusudur. Hazır olmadığı dönemlerde bağımsızlığa zorlama vardır.
• Çocuk kendisini değerli görme duygusundan yoksun kalır.
• Çocuk kendi yolunu denemeyanılma ile bulmaya çalışır.
• Bu durum yoksul ve kalabalık ailelerde gözlenir. Çocuğa düşen sevgi ve ilgi payı azdır.
İLGİSİZ VE DİSİPLİNSİZ AİLE TUTUMU SONUCUNDA:
• Çocuğun tek amacı dikkat çekmek ve varlığını ispatlamaktır.
• Sürekli çevrenin ilgisini çekmeye çalışıp saldırgan ve suça yönelik davranışlar gösterirler.
• Büyüdükçe anne babadan uzaklaşıp, intikam almaya çalışır.
• Ailede bulamadığı sevgi ve şefkati dışarıdaki ilişkilerde arayacaktır.
• Ufakta olsa sevgi mesajını farklı yorumlayacak, suça yönlendirmelere açık olacaktır.
DENGESİZ AİLE TUTUMU DURUMUNDA:
• Çocuğa davranışları karşısında bazen “Evet” bazen de “Hayır” denmesi çocuğun doğru ile yanlışı ayıramamasına neden olur
• Genellikle yeni evlilerde ve ilk çocuğun yetiştirilmesinde rastlanır,
• Bir davranışının kimi zaman ödüllendirilmesi kimi zamanda cezalandırılması çocukta kafa karışıklığına neden olur.
• Çocuk, ne zaman, nerede, ne yapacağını bilemez,
DENGESİZ AİLE TUTUMU SONUCUNDA:
• Çocuk inatçı, asi ve hırçın olabileceği gibi içine kapalı ve pısırık olabilir,
• Zamanla çevrelerindeki insanlara güvenmeyen, her şeyden şüphelenen, kararsız bir kişilik yapısı geliştirebilirler,
• Çocukta yalan söyleme ve dikkatsizlik başlayabilir,
• Çocuk bu durumda iç çatışmalar ve huzursuzluklar yaşayacaktır
DEMOKRATİK AİLE TUTUMU DURUMUNDA:
• Çocuğa karşılıksız sevgi verilmesi esastır,
• Çocuğa sınırlar öğretilir ve bu sınırlar içinde özgür ve söz sahibi olması hedeflenir,
• Çocuğun düşünce ve fikirleri dinlenir ve değer verilir,
• Demokratik anne-baba çocuğa insan olarak saygı gösterir,
• Anne-babanın davranışlarında tutarlılık vardır.
DİĞER OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ:
• Anne ve babanın tutumları arasında tutarsızlık vardır.
• ‘Şartlı’ sevgi sunumu vardır.
• Suçlayıcı ‘sen’ dili, kişiliği eleştirme vardır.
• Cinsiyet ayrımı vardır.
• Ödül yerine ceza ile disipline etme vardır.
• Karşılaştırma, kıyas.
•Sürekli nasihat, ahlak dersi verme.
Her anne babanın bilerek ya da bilmeyerek çocuklarına karşı tutumu değişik olabilmektedir. Bütün bu tutumlar çocuğun hem kişiliğinin hem de sosyal gelişiminin değişik biçimler kazanmasına neden olmaktadır. Sizler ebeveyn olarak ; işbirliğine yatkın, çalışmaktan zevk alan, kendini ve diğer insanları seven, yaratıcı, vicdan sahibi bireylerin yetişmesi için, sevecen ve dengeli bir ortamda,, demokratik bir tutumla, duyarlı, dengeli ve sağlıklı çocuklar yetiştirebilirsiniz.
Çocuğunuzu koşulsuz sevin. Başarılı olursan seni severim, istediğim gibi olursan seni severim vb ifadelerden kaçının. Çocuklarınızı koşulsuz severseniz, onlara da hem kendilerini hem de insanları koşulsuz sevmeyi öğretirsiniz.
“Çocuklarınıza vereceğiniz en değerli hediye ilgi ve zamandır.”