Çiğ et içeren köpek maması, uluslararası halk sağlığı riski yaratıyor

23 Nisan 2020

Bilim insanları köpekler için çiğ besin bazlı beslenme tarzının artan popülerliğinin, bu gıdaların yüksek miktarda içerdiği çok sayıda ilaca dirençli bakteriden ötürü “uluslararası ölçekte halk sağlığı riski” teşkil edebileceği uyarısında bulundu.

Çiğ et içeren köpek mamaları giderek yaygınlaşıyor. Birçok şirket bu mamaları insanların evcil hayvanlarını beslemenin daha “doğal” bir yolu olarak pazarlıyor. Fakat bu mamaların güvenli olup olmadığı konusunda artan tartışmalar var. Mamaların antibiyotiklere dirençli ölümcül bakterilerin bulaşması için bir çeşit araç niteliği taşıdığını gösteren birtakım kanıtlar yer alıyor.

Bu yıl yapılacak Avrupa Klinik Mikrobiyoloji ve Bulaşıcı Hastalıklar Kongresi’nde sunulacak olan yeni araştırma, bu tip çiğ köpek mamalarının, hayati önemdeki son koruma hattı antibiyotiklere dirençli olanlar da dahil, yüksek miktarlarda çoklu ilaca dirençli bakteri barındırdığını ortaya koydu. Portekiz’deki Porto Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden bir ekibin yürüttüğü çalışmanın yazarları ülkede ticaret yapan başlıca markaların işlenmiş (hem kuru hem de ıslak) ve işlenmemiş (dondurulmuş çiğ) mamalarından elde edilen bakterileri analiz ettiler. 8 süpermarket ve bir veteriner kliniğinden alınmış mamalara, 24 adet uluslararası markadan 46 örnek (22 ıslak, 15 kuru, 9 dondurulmuş çiğ) dahil edildi.

Dondurulmuş çiğ örnekler esas olarak farklı et türleri, meyve ve sebzelerin bir karışımı olarak somon, tavuk, hindi, dana, geyik veya ördekten oluşuyordu. Bakteriyel numuneler laboratuvarda üretildi ve daha sonra bir dizi antibiyotikle test edildi. Örneklerin 19/46’sında (yüzde 41’inde) Enterococci adlı zaralı bakterinin izine rastlandı. Enterococcus cinsinin E. faecium, E. faecalis ve başka türleri olarak tanımlanan bakteriler, 15 kuru mamanın 8’inde (yüzde 53), 22 ıslak örneğin 2’sinde (yüzde 9) ve dondurulmuş çiğ 9 örneğin tamamında (yüzde 100) tespit edildi. 9 dondurulmuş çiğ et örneğinde 30 E. faecium ve 30 E. faecalis bulundu. 9 çiğ et örneğinin tamamında çoklu ilaca dirençli Enterococci bulunuyordu. Bunlar arasında geniş bir antibiyotik yelpazesine dirençli olanlar da vardı. Islak mama örneklerinin sadece birinde çoklu ilaca dirençli bir bakteri tespit edildi, kuru mamalardaysa hiç tespit edilmedi. 9 çiğ tip örneğin tamamında ampicillin, ciprofloxacin, erythromycin, tetracycline, streptomycin ve chloremphenicol antibiyotiklerine direnç bulundu.

Yazarlar şu sonuca vardı: “Çalışmamız köpekler için dondurulmuş çiğ mamaların çoklu ilaca dirençli Enterococci taşıdığını gösteriyor. (Bu bakteriler) insan enfeksiyonlarının tedavisi için kullanılan son koruma hattı antibiyotiklere (linezolid) dirençli. Evcil hayvanların insanlarla yakın teması ve incelenen markaların farklı AB ülkelerinde ticarileştirilmesi bu suşların bulaşmasının insanlar ve köpekler arasında gerçekleşmesi durumunda uluslararası ölçekte bir halk sağlığı riski oluşturabilir. Köpeklerin ve insanların E. faecium’un aynı çoklu ilaca dirençli suşlarını paylaştığına dair hem geçmişte hem de kısa süre önce edindiğimiz güçlü kanıtlar var. Yani bu suşların köpeklerden insanlara bulaşması ihtimal dahilinde.”

Çalışmanın yazarlarından Dr. Ana Freitas da şu ifadeleri kullandı: “Bu ilaça dirençli bakterileri ve diğer bakterileri öldürmek için, dondurulmuş çiğ mamaların çözüldükten sonra tüketilmesi ve en azından pişirilmesi gerekiyor. Her ne kadar AB yetkilileri bu mamaları mikrobiyolojik güvenlilikleri konusunda düzenliyor gibi görünse de biyolojik tehlikenin risk değerlendirmesinin salmonella gibi bakteriyel patojenlerin varlığını saptamanın yanı sıra antibiyotiğe dirençli bakterileri ve/ya genleri de kapsaması gerekiyor.” Araştırma Avrupa Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Kongresi’nde sunulacak.