İngiltere’de aile hekimleri (GP), ölümcül hastalıkların daha erken teşhis edilmesini sağlayacak yeni bir hasta güvenliği uygulamasını hayata geçiriyor. “Jess’in Kuralı” adı verilen bu girişim, 27 yaşında kanser nedeniyle yaşamını yitiren Jessica Brady’nin anısına geliştirildi.
“Üç randevu kuralı”
Bugünden itibaren ülke genelinde uygulanmaya başlayan yeni sistem, doktorlara aynı hastayla üç kez randevu yapmalarına rağmen kesin bir tanı konulamamışsa ya da semptomlar kötüleşmişse durumu yeniden değerlendirme zorunluluğu getiriyor. Amaç, özellikle gençlerde ve azınlık gruplarında sıkça geciken kanser teşhislerini hızlandırmak.
Jessica’nın hikâyesi
Jessica Brady, ölümünden önce beş ay içinde yirmiden fazla GP randevusu almış ancak hastalığı teşhis edilememişti. Özel sağlık hizmetine başvurduktan sonra ileri evre akciğer adenokarsinomu teşhisi konuldu fakat artık tedavi mümkün değildi. Brady, hastaneye yatırıldıktan üç hafta sonra hayatını kaybetti.
Annesi Andrea Brady, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Jess teşhisten sonra sadece üç hafta yaşayabildi. O kısa sürede bile cesaretini, sevgisini ve umudunu korudu. Jess’in Kuralı, yalnızca onun değil, teşhisi geç kalmış tüm gençlerin anısına adandı.”
Desteklenen ve standartlaştırılan uygulama
Birçok GP zaten karmaşık vakalarda benzer bir yaklaşım uygulasa da, Jess’in Kuralı bunu ulusal düzeyde standart hale getiriyor. Kural, doktorlara hasta kayıtlarını tekrar gözden geçirmeyi, meslektaşlarından ikinci görüş almayı veya uzman sevklerini değerlendirmeyi teşvik ediyor.
NHS İngiltere Ulusal Tıp Direktörü Dr. Claire Fuller, “Bu kural sayesinde pek çok hastanın hayatı kurtulacak. Jessica’nın ailesinin çabaları sağlık sisteminde kalıcı bir dönüşüm yaratıyor” dedi.
Kraliyet Pratisyen Hekimler Koleji Başkanı Prof. Kamila Hawthorne ise “Bazı kanser türlerinin belirtileri sıradan hastalıklarla örtüşebiliyor. Hastaların aynı şikâyetlerle tekrar başvurması, tanının gözden geçirilmesini gerektirir. Jess’in Kuralı, bu süreci güçlendirecek” diye konuştu.
Sağlık Bakanı Wes Streeting: “Önlenebilir bir trajedi”
Sağlık Bakanı Wes Streeting, Jessica’nın ölümünü “önlenebilir ve gereksiz bir trajedi” olarak nitelendirdi:
“Hiçbir ailenin Brady ailesinin acısını yaşamaması için çalışıyoruz. Jess’in Kuralı, hasta güvenliğini NHS’in temel taşı haline getirecek.”
Gençler ve azınlık grupları için kritik adım
Nuffield Trust ve Health Foundation raporuna göre, 16–24 yaş arası gençlerin yarısı, kanser teşhisi almadan önce üç veya daha fazla kez GP’ye başvurmak zorunda kalıyor. Bu oran genel nüfusta beşte bir. Yeni kural, yaş ve etnik köken fark etmeksizin tüm hastalara eşit düzeyde dikkat gösterilmesini hedefliyor.
NHS’te daha geniş reformların parçası
Jess’in Kuralı, hastanelerde hasta ve yakınlarına acil klinik değerlendirme talep etme hakkı tanıyan Martha’nın Kuralı’nın ardından hayata geçirildi. Ayrıca hükümetin “Değişim Planı” çerçevesinde aile hekimlerine 2.000 ek doktor istihdamı, 1.000’den fazla GP kliniğine yatırım ve 2025-26 için 1 milyar sterlinlik ek bütçe sağlanıyor.
Yetkililer, bu girişimlerin hem erken teşhisleri artıracağını hem de hastane kuyruklarını azaltarak daha fazla hayat kurtaracağını vurguluyor.
kaynak: GOV