Tüketicilere “şimdi al sonra öde” koruması

22 Ekim 2024

Tüketicilere ödeyemeyecekleri kadar borç verilmesini engellemek hedefleniyor

Birleşik Krallık hükümeti, “şimdi al sonra öde” uygulamalarını kullanarak borçlanan tüketicilerin daha iyi korunabilmesi için kurallarda değişikliğe gitmeyi planlıyor.

The Guardian gazetesinin haberine göre, 2026 yılında yürürlüğe girmesi beklenen yeni kurallar kapsamında, tüketicilerin ödeyemeyecekleri kadar borç almasını engellemek hedefleniyor.

Habere göre, birçok büyük mağaza zincirinin Klarna ve Clearpay gibi kredi kurumlarıyla işbirliği yapmasıyla birlikte, “şimdi al sonra öde” piyasası son yıllarda oldukça büyüdü.

Bu uygulama, tüketicilerin aldıkları ürünlerin masraflarını hemen ödemeyerek zamana yaymasına olanak tanıyor. Ancak, bu uygulamaların borçlanmayı çok kolay hale getirdiği ve tüketicilerin zaman içerisinde ödeyemeyecekleri kadar borç biriktirebileceği belirtiliyor.

Geçen yıl Financial Conduct Authority (FCA) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, “şimdi al sonra öde” uygulamalarını 14 milyon kişi kullandı.

Bu uygulamaları en sık kullanan kişilerin, son zamanlarda fatura veya kredi ödemelerini yapamama ihtimalinin, kullanmayanlara kıyasla dört kat fazla olduğu sonucuna ulaşıldı.

Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre, yeni kurallar, “şimdi al sonra öde” firmalarına ödenebilirlik kontrolü yapma zorunluluğu getirme konusunda FCA’ya yetki verecek.

Ülkedeki finans sektörünü denetleyen FCA kurumunun bu sektörde de yetki sahibi olması demek, “şimdi al sonra öde” firmalarının kredi anlaşmaları konusunda net, basit ve erişilebilir bilgiler sunma zorunluluğu olacağı anlamına geliyor.

Böylelikle tüketicilerin karar verirken krediler hakkında bilgi sahibi olması ve ödemelerin gecikmesi durumunda kendilerini bekleyen risklerin farkında olması isteniyor. Hükümet tarafından yapılan açıklamalara göre, yeni kurallar için yapılan istişarelerin 29 Kasım’da sona ermesi bekleniyor.

Buna rağmen, kural değişikliklerinin 2026 yılına kadar yürürlüğe girmeyeceği ifade ediliyor. Maliye Bakanlığı’nda ekonomiden sorumlu bakan Tulip Siddiq, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:

“Milyonlarca kişi, mali durumlarını idare edebilmek için ‘şimdi al sonra öde’ uygulamalarını kullanıyor ama önceki hükümetin kararsızlığı ve ertelemesi, bu kişileri korumasız bıraktı.

“Seçim öncesinde harekete geçeceğimize dair söz vermiştik ve şimdi o sözü tutuyoruz. Bizim yaklaşımımız sonrasında tüketiciler, diğer kredilerde olduğu gibi önemli korumalara sahip olacak. Bu sektöre de kendini yenileyebilmesi ve büyüyebilmesi için gereken kesinlik sağlanmış olacak.”

The Guardian gazetesinin haberine göre, “şimdi al sonra öde” uygulamalarında tüketicileri korumaya yönelik kural değişiklikleri memnuniyetle karşılansa da bu kuralların yürürlüğe girmesi için 2026 yılına kadar beklenecek olması eleştiriliyor.