40 bin askerlik ordusu var

25 Mart 2014

Luricina’lı İsmail Veli, topladığı eski Kıbrıs fotoğrafları ile Londra’da Kıbrıs nostaljisi yaşıyor… 6 yaşındayken anne-babası ve ailesi ile Londra’ya gelen 58 yaşındaki Veli, “Frozen Cypriots” Donmuş Hatıralar adlı fotoğraf koleksiyonu ile Avustralya’dan Avrupa’ya, Amerika’dan Türkiye’ye kadar binlerce adaya ait fotoyu biriktiriyor.
3 ay gibi kısa sürede 1500’e yakın üyeyi “Facebook”ta toplayan İsmail Veli, fotoğraf gönderenler arasında Rum, İngilizler ile Danimarka, İsveç’ten eski B.M askerleri olduğunu ifade ediyor. Veli’nin koleksiyonunda en eski Kıbrıs fotoğrafı 1859’dan kalma Loui de Clercq’in çektiği Larnaka’daki Panaghia Aughelostiki Kilisesini gösteren foto da bulunuyor. Veli, doğduğu köy Akıncılar’dan (Luricina) 8 bin 300 kişinin de nüfus kayıtlarına ulaştı. Kayıtlar 1700’lere kadar gidiyor.
Ayakkabıcılıktan, kebabçılığa, çeşitli işlerde çalışan 2 çocuk, 2 torun babası Veli, Londra’da kurulu en aktif kurumlardan Ambargolular’In da kurucularından ve danışmanı. İsmail Veli’nin eski fotoğraflarından başka haritaları da var. Ancak en ilginci, Veli yıllardır oyuncak asker alıp, onları eliyle boyuyor. Osmanlı’dan kızılderililere, Fransız’dan Amerika’lıya, Mısır’dan Pers askerlerine kadar tam 40 bin askerlik bir ordunun da sahibi.
Londra’da yaşayan İsmail Veli adlı Kıbrıslı Türk, binlerce eski Kıbrıs fotoğrafı, harita ve nüfus kayıtları ile ilginç bir koleksiyonun sahibi… Luricina (Akıncılar) köyünde dünyaya gelen ve 6 yaşında ailesi ile Londra’ya gelen 58 yaşındaki İsmail Veli, 3 ay önce Facebook’ta açtığı “ Frozen Cypriots” (Donmuş Hatıralar) adlı sitesine de kısa zamanda 1500’e yakın üye toplayarak, koleksiyonu ilgilenenlere açtı.Avustralya’dan Kanada’ya, Türkiye’den İngiltere’ye , Amerika’ya çok sayıda kişi, sitenin müdavimleri arasında…
İsmail Veli’nin yaşamı oldukça ilginç.. 6 yaşında geldiği Londra’da önce 1960’larda gelenlerin yerleştiği Caledonian Road bölgesine yerleşir. 1962 yılında dünyaya geldiği Luricina’dan, anne-babası, 2 ablası ile gemiyle İngiltere’ye ulaşan Veli, daha sonra Highbury bölgesine taşınır. 11 ile 15 yaş arasında Islington Green okulunda okur ve işe atılır. Önce bir Rum’un yanında ayakkabı fabrikasında çalışmaya başlar. Sonra kendi ayakkabı fabrikasını açar Enfield Lock’da. 8 yıl sonra İspanyol ve Portekizliler ayakkabı imalatına başlayınca bu işten ayrılıp, otomobil kemeri yapımına girer. Fabrikaya İsmail Veli’nin girişiyle işler hızlanır ve imalat haftada 20 bine kadar yükselir. Hatta fabrika Prens Philip’ten ihracat ödülü alır.. Burada 2 yıl çalışan İsmail Veli, devletin araç kemerlerini standartlaştırmasıyla bu kez kebab-döner – fish and chips işine başlar. Broxbourne’da 15 yıl kebabçılık yapar..
Donmuş Hatıralar
Bundan sonrasını İsmail Veli’nin ağzından dinleyelim;
“- Astım hastalığı başlayınca kebapçılığı bıraktım. Şimdi eşim ve oğlumla off licence işi yapıyoruz. 400 çeşit içki satıyoruz. Şimdi daha fazla boş vaktim oluyor. Eskiden beri eskileri okumaya, tarihe karşı büyük ilgim vardı. Kendimi yetiştirdim ve hala da okumaya, araştırmaya devam ediyorum. Türkçe, İngilizce, Rumca ve İtalyanca konuşup, yazıyorum. Kendi kendimi eğittim. İlk gelen Kıbrıslı Türklerdenim. Çocukken geldim. O zamanlar ya Islington ve çevresine veya güneyde Peckham ve etrafına yerleşirdik. Sayımız çok azdı, birbirimizi tanır, bilirdik. 2005 yılında Kıbrıs’a uygulanan ambargoları protesto etmek ve buna karşı mücadele vermek amacıyla kurulanAmbargolular (Embargoed) İnsan Hakları Lobi Kurumuna üye oldum. Kuruculuk aşamasında yanlarındaydım. Yönetimde yer aldım, şimdi danışmanlık görevini yapıyorum. 2005’de Kıbrıs’a direkt uçuşlar için imza kampanyası başlattım ve o tarihte 16 bin imza topladık. Bu mektubu dönemin Dışişleri Bakanı Jack Straw’a vermiştik.
Ambargolular’In etkinliklerini çok destekliyorum ve bu konuda oldukça olumlu çalışmalar yapıyorlar. 3 ay önce ise “Frozen Cypriots” (Donmuş Hatıralar) adıyla facebook’ta bir site açtım. Baktım herkes politikayla uğraşıyor, ben de eski fotoğraflara meraklıyım, benim gibi meraklı olanları buluşturan bir site kurdum. Kısa zamanda 1469 üyemiz oldu. Bu sayfaya Avustralya’da yaşayan Eren Erdoğan ile birlikte başladık. Amacımız eski anılarımızı paylaşmak. Kısa zamanda Rum, İngiliz, Türk, Danimarkalı, İsveçli üyelerimiz oldu, uluslararası boyuta eriştik.. Eski B.M askerleri de fotolarıyla renk katmaya başladılar. Oldukça aktif bir grubuz. Grubumuz asla siyasetle ilgilenmiyor, politik tartışmaya kapalıyız.
Nostaljik anılar paylaşılıyor. En eski 3 fotoğrafımız bu sitede yer alıyor. Birisi 1859 tarihli. Fransız Lois de Clercq’ın çektiği Panaghia Anghelostiki Kilisesi.. Kilise Larnaka’da. Diğeri Haçlı seferlerindeki kaleleri araştırmak için adaya giden Emannuel Guillaume_Rey’İn çektiği fotolar. Mağusa’daki Osmanlı Çeşmesi ile Lefkoşa’daki Sultan Mahmur Çeşmesi fotoları da en eski resimlerimiz arasında.
Adamızın fotoğrafçılık tarihi de böylece başlamış.1878’de adaya İngilizler’in gelmesiyle de artar.. Kıbrıslı ilk Türk fotoğrafçı ise Ahmet Şevki Efendi. 1800’lerin sonu ve 1900’lerin başında fotoğrafçılık yaptı.. Eşi İsmet Hanım ile birlikte bu işi yapıyordu.”İsmail Veli, Kıbrıs’ta fotoğrafçılık ile ilgili çok sayıda kitap, belge bulunduğunu belirtiyor. Zaten Enfield yakınlarındaki evinin her yeri de bol bol bu kitap , belge, fotolarla dolu.
“Süleyman Polili, Şevket Bıyıkoğlu, Mustafa Diana, Hüseyin Tahsin Özerlat, Fevzi Akarsu, Ali Faik Ereksel, Orhan Seltan, Osman Rekor, Foto Filiz – Cemal Uslu, Foto Göksel – Göksel Onurlu, Foto Uğur- Yusuf Uğurlu” saydığı birkaç isimden…