Gençlerin yeni fobisi: Telefonda konuşmak

24 Şubat 2020

Günümüzde gençler akıllı telefonlarla internette geziyor, birbirleriyle haberleşiyor, müzik dinliyor ya da video izliyor. Ama gençlerin yüzde 17’sinin telefonlaşma fobisi var.

Günümüzde telefonsuz bir ha­yat tahayyül etmek birçok kişi için neredeyse imkansız. Özellikle de gençler için. Ama gündelik yaşa­mında telefonu video izlemekten mesaj yazmaya, sosyal medya platformlarını kullanmaya kadar farklı amaçlar için kullanan genç­lerin bazıları telefonlaşmaktansa korkuyor.

Bunlardan biri de Stephanie Cao. Cao sosyal medya platformu Youtube’da 3 bin abonesi olan genç, Berlinli bir üniversite öğren­cisi. İnternette dolaşmayı seviyor, çektiği videoları Youtube’a yük­lemek ise onun için çocuk oyun­cağı. Ama doktor randevusu al­mak için telefon açmaya korku­yor. Hatta telefon açmamak için elinden geleni yapıyor. Bu durum telefonlaşma fobisi olarak nitelen­diriliyor.

Yeni bir sosyal fobi mi?

Heidelberg Üniversitesi Psiki­yatri Kliniği Başhekimi Nadine D. Wolf bu durumun yeni bir sos­yal fobi haline gelebileceği gö­rüşünde. Fobi uzmanı başhekim, telefon fobisinin nedenini değişen iletişim alışkanlıklarına bağlıyor.

Zürih Üniversitesi Medya Pe­dagogu Philippe Wampfler ise bu değişimi şöyle açıklıyor: “Es­kiden komşunun çim biçme maki­nesini ödünç almak istendiğinde üç seçenek vardı: Telefon açmak, mektup yazmak ya da komşuya gitmek. Günümüzde ise hızlıca WhatsApp mesajı yazılıyor. En az direnişle karşılaşılacak yol.”

Almanya’da çocuk, gençler ve ailelerin medya tüketim alışkan­lıklarıyla ilgili olarak yapılan JIM araştırmasının 2018’deki sonuç­larına göre 12-19 yaş arasındaki gençlerin yüzde 95’i birbirleriyle düzenli olarak komünikasyon platformları üzerinden iletişim kuruyor. Her beş gençten sadece biri gündelik hayatında akıllı te­lefonunu telefonlaşmak için kul­lanıyor.

“Sorun eskiden de vardı”

Medya pedagogu Wampfler’e göre aslında telefonlaşma konu­sunda insanların eskiden de sı­kıntıları vardı. Ancak Wampfler, “Okul dönemi ya da üniversite bittikten sonra iş hayatında in­sanlar telefonlaşmayı öğrendiler. Nedeni basit: Çünkü yapmak zo­rundaydılar” diyor.

Youtube’da sayfası olan üni­versite öğrencisi Stephanie Cao’nun, neden telefonlaşmaktan nefret ettiğini anlattığı videolar birçok kullanıcının duygularına tercüman oluyor. Bir abone böy­lesi bir videoya, “Aman Tanrım, çok rahatladım. Bu sorunu (tele­fonlaşmak) yaşayan bir tek benim sanıyordum” yorumunu yapıyor.

Korkunun nedenleri

Fobi uzmanı başhekim Wolf insanların telefonlaşma korkula­rının nedenlerini şöyle sıralıyor: “Reddedilmekten korkma, tele­fonda utanç verici ya da küçük düşürücü bir duruma düşme ya da telefon görüşmesi sırasında odak noktası haline gelme ve ta­nınmayan bir kişiyle konuşma.”

Wolf’a göre gençler arasında yaygın olan telefon fobisi bir çeşit sosyal fobi. Başhekim, “14-20 yaş­ları arasındaki gençlerin yüzde 17’sinin bu durumdan muzdarip olduğuna dair ipuçları var” diyor.

Fobi uzmanına göre bu durum genç kızlar arasında erkeklerden daha yaygın. Fobinin sonuçları kızarmak, titremek, kekelemek­ten kusma ya da altını ıslatmaya kadar varabiliyor.

“Terapi şart”

Başhekim telefonlaşma korku­sunun büyük olması ve bireyin gündelik hayatını kısıtlaması ha­linde terapi sayesinde telefonlaş­manın yeniden öğrenilmesini tav­siye ediyor. Bu durumda sadece psikiyatrist ya da terapistlerin yardımcı olabileceğini söyleyen doktor, bunun yanı sıra insan­ların kendileriyle aynı sorundan muzdarip insanların gittiği yar­dım gruplarına katılmalarının da katkısı sağlayacağı görüşünü dile getiriyor.

Medya pedagogu Wampfler, telefonlaşma korkusunun tele­fon tekniğini kullanma pratiğinin kaybedilmesiyle de ilgisi olabile­ceği görüşünde. Pedagoga göre korkusu olanlar bu girdaptan çı­kabilmek için telefon açmaktan kaçınma stratejisinden vazgeç­meli. Telefonlaşma korkusu olan Youtube bloggeri Stephanie Cao mutlaka gerekliyse telefon açtı­ğını söylüyor ve bunu sabah uya­nır uyanmaz yaptığını anlatıyor. Nedenini ise, “Uyandığımda çok daha rahat oluyorum” sözleriyle açıklıyor.