Strategy Finance Direktörü Alp Ceylan, temiz krediye sahip olabilen ve yeterli gelir gösterebilen kişilerin veya firmaların kolaylıkla ticari kredi ve mortgage alabildiklerini ifade etti.
”Tatbii ki yapılacak projenin riski ve türü de son derece önemlidir” diyen Ceylan, “ Bununla birlikte, özellikle ticari kredi müracaatlarında, eğer geçmişte bir kredi problemi oldu ve ödemesi yapıldı ise, bunun geçerli bir sebebini açıklamak sureti ile bankaları ikna etmek mümkündür. Tabii ki bu problemler sürekli olarak tekrar etmiyor ise” dedi.
“Bankalar kişilerin kredi skoruna çok önem veriyorlar, çünkü geçmişte o kişilerin yaptıklarına bakarak gelecekte nasıl bir performans sergileyecekleri hakkında fikir yürütüyorlar” diyen Ceylan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Faturalarını, loan’larını, mortgage’lerini ve kredi kart ödemelerini zamanında ödeyenler çok avantajlı bir durumda oluyorlar. Çünkü geçmişleriyle karşı tarafa güven veriyorlar. Bu da kişilerin, daha ekonomik faiz ile kredi alabilecekleri bankalara gitmesini sağlıyor. Geçmişte ödemelerinde sorun yaşayanlara bankaların biraz mesafeli yaklaştığına dikkat çeken Ceylan, “Geçmişte eğer birilerine takmışsanız, bu gelecekte de olabilir düşüncesiyle bankalar pek yanaşmıyorlar. Krizden önce bu mümkündü, bankalar pek umursamıyordu, ancak şimdi her şeye önem veriyorlar” şeklinde konuştu.
Alp Ceylan sözlerini şöyle sürdürdü: “Tabii ki kredi geçmişinin temiz olması tek başına yeterli olmuyor. İşin içine gelir konusu de giriyor. Bu gelir sizin şahsi veya aldığınız işyeri ve binanın geliri olabilir. Sonuç itibarı ile, aldığınız krediyi geri ödeyebilme gücünüzü ispat etmek kredi alma işinin bir diğer kısmıdır. Bu yüzden inşaat finansları, ‘auction’dan alınan binaların finansları veya normal şartlarda bitmiş haldeki binaların finansları değişik bakış açıları, analizleri ve bankaya değişik sunum yapmayı gerektirir.
Her ne kadar hükümet bankaların çok daha fazla kredi vermesi konusunda bir teşvik programı uygulamış olsa bile, özellikle ana caddedeki hepimizin bildiği bankalar, krizle birlikte ve regülasyon’ların da sıkılaştırılması sebebiyle, kredi verme kriterlerini zorlaştırmış ve dolayısıyla daha az risk taşıyan kişi ve kuruluşlara kredi olanağı tanımıştır. Bu da kişilere, orta ve küçük işletmelere (SME) verilen kredilerin miktarını düşürmüştür. O yüzden bankalar seçe seçe para veriyorlar. Şimdi ben bir banka müdürü olsam karşımda da 10 kişi olsa ve bende 5 kişilik para olsa, elbette çok seçici olurum. Şu anda bankalar minimum düzeyde risk almak istiyor. Bu sebeple, seçici oluyor ve kredi geçmişi iyi ve riski düşük yatırımlara destek veriyorlar. İşin özeti, problemsiz olarak ödemelerini yapabileceğine inandığı kişi, kuruluş ve projelere para veriyor.
Tabiki bunun yanında daha yüksek risk alıp, bunun karşılığında biraz fazla faiz uygulayan bankalar da var. Eğer proje ve kişisel şartlar uygun ise, kısa bir süre için bu tür bankaların da hizmetlerinden faydalınabilinir. Proje ve şartlar ana cadde bankalarının kabul edeceği bir duruma geldiğinde veya getirildiğinde , bu bankalara tekrar müracaat yapılabilinir.
Sorunsuz bir mortgage veya kredi için vatandaş hangi yolları izlemeli şeklindeki sorumuza Ceylan şu cevabı verdi: “Türkçe konuşan toplum İngiltere’de her alanda büyüyor ve gelişiyor. Artık şartlar elverdiği sürece, düzenli bir şekilde vergi ödemek lazım diye düşünüyorum. Özellikle büyümek ve yatırım yapmak isteyenlerin, karlı iş yapıp vergi ödeyebilmeleri sonucunda önleri daha da açılacaktır ve sonuç itibarı ile daha karlı çıkartacaktır.”
Diğer bir konu da, bazı vatandaşların, bazen gördüğümüz gibi, ödemeler konusunda klasik bir takım alışkanlıklarından da vazgeçmesi gerektiğini ifada eden Ceylan, “Fatura veya kredi kartı borçları ödemeleri bazen zamanında yapılmıyor.
Örneğin, ’20,30 veya 40 pound nedir ki sonra öderiz’ mantığıyla hareket ediliyor.
Aslında kişinin fazlasıyla ödeyecek parası var ama, bir sebeple ödeme nasılsa 3-5 gün sonra öderim diye, erteleme işin içine giriyor. Sonra kredi veya mortgage başvurularında bu geç ödemeler o kişinin karşısına çıkıyor ve olacak iş gereksiz yere olmuyor ve bankadan istediğini alamıyor” dedi.
İşin özeti, bazı müşterilerin kredi alabilecek durumda olduğu halde, bu gibi sorunlardan dolayı gereksiz yere kredi alamadıklarına değinen Ceylan, “Çok basit nedenlerden dolayı kredi alınamıyor veya biraz daha fazla faiz ödenmek zorunda kalınıyor. Çok yazık oluyor” dedi.
Alp Ceylan, bu işin çözümünün çok basit bir yöntemin olduğunu belirterek, “Tatilde olabilirsiniz, yurtdışına çıkmış olabilirsiniz veya her şeyi hatırlamak zorunda kalmayabilirsiniz, bu yüzden ödemelerinizi direct debite bağlarsanız hiçbir sorun yaşamazsınız.
Başka bir sorun daha var, örneğin bakıyorsun kişinin saving hesabında deposite fazlasıyla yetecek parası var, diğer hesabına bakıyorsun 20 pound’dan takıntı var. Bir benzetme yaparsak , bir aracın benzin göstergesi kırmızıyı göstermeden doldurulması gerekiyor.
Doldurmazsanız deponun altındaki pislikler motora gider ve gereksiz arızaya sebep olur” dedi.