Belediye vergisi, polis bütçesini karşılamak için artabilir

11 Haziran 2025

 

Rachel Reeves yeni vergi artışı olmadığını söylese de, uzmanlar ek yükümlülüklerin kaçınılmaz olabileceği görüşünde

İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves’in geçen hafta açıkladığı harcama incelemesi; sağlık, savunma ve sosyal konut gibi öncelikli alanlara ciddi bütçeler ayırıyor. Ancak detaylı belgelerde yer alan ifadeler, polis hizmetlerinin finansmanında oluşacak açığın belediye vergisindeki artışla karşılanabileceğine işaret ediyor.

Reeves, GB News’e yaptığı açıklamada, ek vergi artışına gerek olmadığını savundu ve geçen sonbaharda açıklanan mali kurallar ve vergi düzenlemeleri sayesinde bu harcamaların tamamen finanse edildiğini belirtti.

“Geçen yıl bütçede belirlediğimiz mali çerçeveden sapmıyoruz. Ne bir kuruş fazla ne bir kuruş eksik. Bu bütçe tamamen karşılanmış durumda. Kamu hizmetlerinin artık bu sınırlar içinde çalışması gerekiyor.”

Ancak harcama incelemesinin teknik belgelerinde, İçişleri Bakanlığı’nın bütçesinin 2029’a kadar reel olarak %1,7 oranında kesileceği; buna karşılık polis fonlamasının artırılacağı bilgisi yer alıyor. Aradaki farkın, belediye vergisinin bir parçası olan polis payı (police precept) aracılığıyla kapatılacağı öngörülüyor.

IFS: Başka seçenek kalmazsa vergi artışı gelir

Mali Araştırmalar Enstitüsü’nün (Institute for Fiscal Studies – IFS) başkan yardımcısı Carl Emmerson, Times Radio’ya yaptığı değerlendirmede büyüme tahminlerinin düşmesinin daha muhtemel olduğunu ve bu durumda hükümetin zor kararlarla karşı karşıya kalacağını söyledi.

“Maalesef büyüme tahminlerinin artması değil, düşmesi daha olası. Mevcut durumda bile hükümet ancak esnek mali hedeflere uyabiliyor. Bu hedeflerin altına düşmemek için Maliya Bakanı’nın yeni adımlar atması gerekebilir.”

Emmerson, üç potansiyel seçenek olduğunu belirtti:

1. Harcama incelemesini yeniden açmak (ki bunun çok zor olduğunu söylüyor),
2. Sosyal yardımları daha da kısmak (bunun da “oldukça olasılık dışı” olduğunu belirtiyor),
3. Ya da: ek vergi artışına gitmek.

“Sonuçta, geriye kalan tek yol daha fazla vergi artışı.”

Reeves: Belediye vergisinde %5’in üstüne çıkılmayacak

ITV’ye konuşan Rachel Reeves, konsey vergisinin yılda %5 oranında artırılmaya devam edeceğini, ancak bu oranın aşılmayacağını söyledi:

“Önceki hükümetin uyguladığı %5’lik artış politikasına sadık kalıyoruz ve bu oranın üzerine çıkmayacağız. Konsey vergisi, sosyal hizmetler ve yerel polis gibi kamu hizmetlerine doğrudan kaynak sağlıyor.”

Ancak teknik belgelerde yer alan ifadeler, polis fonlamasındaki artışın bu vergi aracılığıyla sağlanacağını örtülü biçimde kabul ediyor. Sonbaharda açıklanacak olan ayrıntılı bütçe belgelerinde bu oranın netleşmesi bekleniyor.

Polisin yanında sağlık ve savunma da risk altında olabilir

IFS’nin ilk analizinde dikkat çeken diğer değerlendirmeler ise şöyle:

• NHS’ye yapılan yatırımın, hükümetin bekleme sürelerini düşürme hedefini gerçekleştirmeye yetmeyebileceği;
• NATO’nun savunma harcamaları hedefi yükselirse, şu an açıklanan savunma artışlarının yetersiz kalabileceği;
• Ücretsiz okul yemeği uygulaması genişletilmezse, okullar için ayrılan bütçenin fiilen reel bir donma anlamına geldiği vurgulandı.

Sonuç: Rachel Reeves kamuoyuna, yeni vergilerin gerekmeyeceği mesajı vermeye çalışsa da; teknik detaylar ve bağımsız analizler, özellikle konsey vergilerinin artacağına dair güçlü işaretler taşıyor. Bu durumun netleşmesi, sonbaharda açıklanacak kapsamlı bütçe belgeleriyle birlikte bekleniyor.