Düşük gelirli çalışanlardan fazla alan yardım alanlar tartışma yarattı: Refah sistemi gözden geçiriliyor

10 Temmuz 2025

 

İngiltere’de refah sistemindeki “ters teşvikler”, bazı durumlarda sosyal yardımların asgari ücretli işlerden daha yüksek gelir sağladığını ortaya koydu.

Centre for Social Justice (CSJ) düşünce kuruluşunun analizine göre, engellilik yardımları, konut yardımı ve bakıcı ödeneği gibi ödeneklerden yararlanan bazı vatandaşlar, yılda 25.000 ila 37.000 sterline kadar gelir elde edebiliyor. Bu rakam, yaklaşık 2 milyon asgari ücretli çalışanın net gelirinden daha fazla.

Bakanlardan Geri Adım ve Muhalefet İçinde Gerilim

Refah sistemindeki değişiklikler, hükümetin sunduğu yeni yasa tasarısı etrafında ciddi siyasi tartışmalara neden oldu. Geçtiğimiz Çarşamba günü, 47 İşçi Partisi milletvekili yasa tasarısına karşı oy kullandı. Bu, geçen haftaki 49 kişilik isyandan sonra hükümetin karşılaştığı en büyük ikinci başkaldırı oldu.

Hükümet, isyancı milletvekillerini yatıştırmak amacıyla tasarıyı yumuşattı. Yeni düzenleme, mevcut hastalık yardımı alanları korurken, yalnızca yeni başvurular için sağlık destek ödeneklerinde kesintiye gidiyor.

CSJ: Yardım Sistemi Çalışmayı Cezalandırıyor

CSJ’nin analizine göre, kişisel bağımsızlık ödeneği (PIP), ev yardımı ve evrensel kredi alan bir birey yılda 25.000 sterlin gelir elde edebiliyor. Eğer bu kişi ayrıca engelli çocuk yardımı ve bakıcı ödeneği de alıyorsa, bu miktar 37.000 sterline çıkabiliyor. Bu, çoğu tam zamanlı işte çalışan kişinin gelirinin üstünde.

CSJ Politika Direktörü Joe Shalam, “Pandemi sonrası refah sisteminde oluşan çarpıklıkları düzeltmek için çaba gösteriliyor, ancak çok fazla insan hâlâ bağımlılık döngüsünde sıkışmış durumda” dedi.

Kemi Badenoch: “Refah Sistemi Zaman Ayarlı Bir Bomba”

Muhafazakâr Parti lideri Kemi Badenoch, Perşembe günü Londra’daki bir konuşmasında, refah sisteminin “ekonomiye eklenmiş bir sosyal yardım devleti” haline geldiğini savunarak, özellikle yabancı uyruklu kişilere ödenen yardımların sınırlandırılması gerektiğini söyledi. “Aylık 1 milyar sterlinin yabancı uyruklulara ve kabızlık gibi durumlar için vergiyle finanse edilen araçlara harcanması adil değil,” dedi.

Badenoch ayrıca, İşçi Partisi’ni “aşırı sol milletvekillerinin etkisi altında olmakla” suçladı. Hükümetin, haftaya yapılacak oylamayla iki çocuk sınırını korumak için baskı yapacağı belirtiliyor. Bu sınırın kaldırılması, İşçi Partisi’nin çoğunluğu ve kabinenin büyük bölümü tarafından destekleniyor, ancak maliyeti 3,5 milyar sterlin olarak hesaplanıyor.

İşçi Partisi’nden Sert Tepki

İşçi Partili birçok milletvekili, hükümetin refah reformlarını ağır şekilde eleştirdi. Rachael Maskell, tasarıyı “tam bir fiyasko” olarak tanımlarken, Olivia Blake, “reform adı altında engelli insanlar daha da yoksullaştırılıyor” dedi. Andy McDonald ise yasa tasarısını “kasıtlı, kapsamlı ve yıkıcı bir kesinti” olarak niteledi. Kim Johnson ise tasarıyı “sadistçe, zalim ve en kırılgan kesim için tehlikeli” olarak tanımladı.

Engellilerle İlgili Reformlara Danışma Sözü

Engellilik Bakanı Sir Stephen Timms, evrensel kredi sisteminde “çalışmayı caydırıcı” unsurların azaltılması gerektiğini savundu. Timms, reform sürecini yönetecek olan komitenin çoğunluğunu engelli bireylerden oluşacağını ve tüm önerilerin Parlamento’da tartışılarak oylanacağını bildirdi.

Bu taahhütler, İşçi Partisi’nin tek görünür engelli milletvekili Marie Tidball’ın baskısı sonucunda geldi. Tidball, “Engelli bireylerin sesi bu reformlarda merkezde olmalı” dedi.