Ünlü yatırımcıdan kamu maliyesine sert uyarı: İngiltere, borç kısır döngüsüne sıkıştı

28 Temmuz 2025

Dünyaca ünlü hedge fon yöneticisi Ray Dalio, İngiltere’nin yükselen borçlar, artan vergiler ve yavaşlayan büyüme nedeniyle ekonomik olarak “borç kısır döngüsüne” girdiğini belirterek, hükümeti kamu harcamalarında kesintiye gitmeye ve bütçe açığını sürdürülebilir seviyeye çekmeye çağırdı.

The Guardian’da yer alan habere göre, Bridgewater Associates’in kurucusu olan ABD’li milyarder yatırımcı, Master Investor podcast’inde yaptığı açıklamada, Batı ülkelerinde borçluluk seviyelerine ilişkin tehlike sinyallerinin “yanıp sönmeye başladığını” söyledi. Dalio, İngiltere’nin zengin kesimden daha fazla vergi almaya çalışmasının, sermaye göçünü tetikleyerek uzun vadede daha büyük gelir kaybına yol açabileceği uyarısında bulundu.

“Vergileri artırma ihtiyacı, insanları kaçırıyor. Varlıklı kişiler, sermayelerini korumak için ülkeden ayrılıyor. Bu, ciddi bir sorun. Zira İngiltere’de – ABD ile benzer şekilde – gelir vergilerinin %75’i nüfusun en zengin %10’u tarafından ödeniyor,” dedi.

Dalio’ya göre, bu grubun sadece %5’inin ülkeyi terk etmesi bile, vergi gelirinin %35’inden fazlasının kaybına neden olabilir.

Vergi Artışı ve Non-Dom Rejimi Tartışmaları

Dalio’nun uyarısı, Hazine Bakanı Rachel Reeves’in sonbahar bütçesi öncesinde yüksek gelir grubuna yönelik yeni vergi düzenlemeleri üzerinde çalıştığı bir dönemde geldi. Reeves’in, tüketicilere ek yük bindirmemek adına, en varlıklı kesimlerden daha fazla katkı almayı hedeflediği iddia ediliyor.

Ancak uzmanlar, bu adımların önceki hükümet tarafından kaldırılan ve mevcut hükümetçe devam ettirilen “non-dom” rejiminin kaldırılmasının etkilerini daha da ağırlaştırabileceği görüşünde. Bu düzenleme, İngiltere dışında gelir elde eden zengin yabancıların bu kazançlara vergi ödemesinden muaf tutulmasını sağlıyordu.

Reeves’in, özellikle non-dom sistemindeki miras vergisi ile ilgili kısmı yumuşatabileceği konuşuluyor.

Zenginlerin Göçü İddiaları Tartışmalı

Öte yandan, Henley & Partners iş birliğiyle yayımlanan ve milyonerlere yönelik göç eğilimlerini ele alan “Wealth Migration Report”, veri güvenilirliği konusunda eleştirildi. Raporun büyük ölçüde LinkedIn verilerine dayandığı belirtilirken, Tax Policy Associates kurucusu Dan Neidle, “Bağımsız denetim yapılmadan bu raporun kanıt değil, pazarlama materyali olarak değerlendirilmesi gerektiğini” söyledi.

Borç, Faiz ve Siyasi Kutuplaşma Uyarısı

Dalio, ülkelerin bütçe açıklarını gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) %3’ü seviyesine çekmesi gerektiğini savunarak şu ifadeyi kullandı:

“Ne sadece harcama kesintileriyle, ne de sadece vergi artışıyla bu iş çözülmez. İkisini de eş zamanlı yapmak şart. Bu yapılırsa, faiz oranları ya düşer ya da artışa devam etmez.”

İngiltere’nin bütçe açığı, 2024 sonunda GSYİH’nin %5,7’si seviyesine ulaştı. Bu oran, gelişmiş ekonomiler ortalamasının yaklaşık dört puan üzerinde ve Avrupa’daki 28 gelişmiş ekonomi arasında en yüksek üçüncü açık.

İflas Riski Artıyor

Bu arada pazartesi günü açıklanan yeni verilere göre, 2025’in ikinci çeyreğinde mali açıdan “kritik” durumda olan İngiltere merkezli işletme sayısı 49.309’a yükseldi. Bu sayı, yılın ilk çeyreğine göre %8,6 artış anlamına geliyor.

İflas danışmanlık firması Begbies Traynor’un ortağı Julie Palmer, şu değerlendirmede bulundu:

“Tüketici harcamalarındaki oynaklık, küresel ekonomik belirsizlik ve artan işletme vergileri şirketlerin mali dengesini bozuyor. Bu baskılar devam ederse, birçok şirketin iflastan kaçması mümkün olmayabilir.”

Ray Dalio’nun uyarıları, İngiltere ekonomisinin vergi politikası, kamu borcu ve sermaye göçü sarmalında ciddi risklerle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Hükümetin alacağı kararlar yalnızca bütçeyi değil, ülkenin küresel yatırımcılar ve girişimciler açısından cazibesini de doğrudan etkileyecek.