Araç kredileri skandalı; kim, ne kadar tazminat alacak?

İngiltere’de milyonlarca kişi, 2007’den bu yana yapılan araç kredilerindeki gizli komisyon uygulamaları nedeniyle 950 sterline kadar tazminat alabilecek.

İngiltere Mali Davranış Otoritesi (FCA), yıllardır araç kredilerinde uygulanan “isteğe bağlı komisyon anlaşmaları” (DCA) nedeniyle tüketicilerin haksız şekilde fazla ödeme yaptığını belirledi. Yüksek Mahkeme’nin kararının ardından FCA, milyonlarca kişiyi kapsayabilecek geniş çaplı bir tazminat programı başlatacağını duyurdu.

Neden Tazminat Ödenecek?

The Guardian’da yer alan habere göre, 2007–2020 yılları arasında yapılan yaklaşık 14,6 milyon araç kredisi sözleşmesinde, bayilere faiz oranlarını belirleme yetkisi verildi. Bu, bayilerin daha yüksek faiz oranları belirleyerek daha fazla komisyon kazanmalarına neden oldu. Bu sistemin müşterilere yeterince açıklanmadığını ve fazla ödeme yapılmasına sebep olduğunu belirten FCA, bu uygulamayı 2021’de yasakladı.

Kimler Tazminat Alabilecek?

Habere göre tazminat programı kapsamında:

• 2007–2020 arasında isteğe bağlı komisyon anlaşması (DCA) içeren kredi kullananlar,
• 2020 sonrası da dâhil olmak üzere komisyon oranı yüksek ve detayları açıkça belirtilmemiş kredi kullananlar,
• 2007–2024 arasında kredi alan ve anlaşması “adil olmayan” unsurlar içeriyorsa tazminat alma hakkına sahip olabilir.

Tazminat, yalnızca DCA içeren anlaşmalarla sınırlı değil; yüksek komisyon oranı ya da yeterli bilgilendirme yapılmamış olması da değerlendirmeye alınacak.

Ne Kadar Tazminat Alınabilir?

FCA’nın açıklamasına göre:

• Çoğu kişi 950 sterlinden az tazminat alacak.
• Ortalama bir DCA’lı araç kredisi (örneğin, 10.000 £’luk 4 yıllık kredi) için tüketicilerin fazladan yaklaşık 1.100 £ ödediği tahmin ediliyor.
• Bazı davalarda, binlerce sterlinlik gizli komisyonlar söz konusu.

Ayrıca, 2007’den bu yana birden fazla araç kredisi kullananlar birden fazla ödeme alma hakkına sahip olabilecek. Tazminata yıllık %3 civarında basit faiz de eklenebilir (Bank of England baz faiz oranı + %1 olarak hesaplanacak).

Başvuru Süreci Nasıl İşleyecek?

• FCA, Ekim 2025 başında danışma sürecine başlayacak, bu süreç 6 hafta sürecek.
• Nihai karar 2026’da açıklanacak ve ilk ödemelerin 2026 yılı içinde başlaması hedefleniyor.
• Daha önce şikayet edenler sisteme otomatik olarak dâhil edilecek.
• Henüz şikayet etmeyenler için FCA, şirketlerine hemen başvurmalarını öneriyor.

Şikayet için ne yapılmalı?

• Ödemenin yapıldığı finans şirketine doğrudan yazılı başvuru yapılmalı.
• FCA, başvurunun ücretsiz ve kolay olduğunu belirtiyor.
• MoneySavingExpert gibi siteler, başvuru e-postasını oluşturmak için ücretsiz araçlar sunuyor.

Hak Talebi Firmaları Kullanılmalı mı?

Hayır.

FCA ve Avukatlık Denetim Kurulu (SRA), hak talep firmalarının:

• Ücretsiz alternatifleri söylememesi,
• Gerçek dışı vaatlerde bulunması,
• %30’a varan komisyon ücretleri talep etmesi nedeniyle vatandaşları uyarmaktadır.

FCA Başkanı Nikhil Rathi:

“Hakkaniyetli ve basit bir tazminat planı oluşturuyoruz. Bu nedenle hak talep firmalarına gerek yok. Onları kullanırsanız alacağınız tazminatın önemli bir kısmını kaybedebilirsiniz.”

Geçmişe Dönük Belgelerim Hâlâ Var mı?

Bankalar genelde 6 yıldan eski verileri saklamaz. Ancak FCA, 2024’teki inceleme başladığında şirketlere belge silmeyi durdurma talimatı verdi.

• 2007’den önceki veriler büyük ölçüde silinmiş olabilir.
• Ancak birçok kişi kendi sözleşmelerini saklamış durumda.
• FCA’nın, dokümansız durumlarda da tüketici lehine karar vereceği henüz net değil.

Haberde yer verilen bilgilerin özetiyle:

İngiltere’de araç kredisi kullanan milyonlarca kişi için bu tazminat planı, geçmişte yapılan haksız uygulamaların telafisi anlamına gelirken, şikayetlerin şimdi yapılarak sürece daha erken dahil olunması öneriliyor.