Titiz, vicdanlı, sabırlı ve disiplinli insanlar finansal başarıya daha kolay ulaşıyor

24 Ekim 2019

Bir çocuğun gelecekte başarılı olmasının, doğuştan gelen zeka­sına bağlı olduğunu düşünüyor­sanız, yanılıyor olabilirsiniz. Yeni bir araştırma, kişiliğin başarı üze­rinde IQ’dan daha büyük bir etkisi olduğunu gösteriyor.

Yapılan pek çok kamuoyu araş­tırmasında, insanların gelirleri ile zeka seviyeleri arasında yüzde 25 ila 50 arasında bir bağlantı olduğu değerlendirmesine varılıyor; an­cak veriler, bu ikisi arasındaki ko­relasyonun yaklaşık yüzde 1 veya 2 oranında olduğunu gösteriyor.

Peki IQ, başarıda sadece küçük bir faktör ise, düşük maaş alan ça­lışanları yüksek maaş alanlardan ayıran fark ne? Ya da daha net bir soru soralım: Çok zekiysen, neden zengin değilsin?

Bilimin bu soruya verebile­ceği kesin bir cevap yok; ancak şansın, zengin olmanızda kesin­likle önemli bir rolü olduğunu söyleyebiliriz. Ekonomist James Heckman’a göre bir diğer faktör de kişilik. Heckman, titiz, vicdanlı, sabırlı ve disiplinli insanların fi­nansal başarıya daha kolay ulaş­tığını söylüyor. Heckman ve ekibi, bu sonuca ulaşmak için İngiltere, ABD ve Hollanda’daki binlerce kişinin IQ puanlarını, test sonuç­larını, notlarını ve kişilik değer­lendirmelerini içeren dört farklı veri setini inceledi. Bunların yanı sıra insanların sabıka kayıtlarını, vücut kitle indeksini ve yaşam memnuniyetlerini de mercek al­tına alan araştırmacılar, akade­mik başarının IQ seviyesi ile aynı çizgide olmadığını buldu.

Heckman, notların yalnızca ze­kayı değil, aynı zamanda çalışma disiplinini, sabrı ve iş birliği yete­neğini de gösterdiğini söylüyor. 2000 yılında Nobel Ödülü’nü alan ve Chicago Üniversitesi İnsani Gelişme Ekonomisi Merkezi’nin kurucusu olan ekonomist, başa­rının sadece doğuştan gelen be­cerilere değil, sonradan öğreni­len becerilere de bağlı olduğunu düşünüyor.

Elbette bu değerlendirmeden, IQ’nun önemsiz olduğu sonucunu çıkarmak yanlış olur. Zira IQ de­ğeri 70 olan bir kişi, IQ değeri 190 olan bir kişi ile aynı bilişsel dü­zeye sahip olmasa gerek; ancak Heckman, birçok insanın iş piya­sasına giremediğini, çünkü dav­ranışsal becerilerden yoksun ol­duklarını söylüyor. Bir iş mülaka­tında nezaket kurallarının, giyim şeklinin ve mimiklerin belirleyici olduğunu belirten Heckman, yap­tıkları araştırma ile nihai hedefle­rinin toplumların refah seviyesini iyileştirmek olduğunu belirtiyor.