İngiltere’de AP seçimlerinde Brexit karşıtları öne geçti

30 Mayıs 2019

İngiltere’deki AP seçimlerinde, Brexit konusunda net mesaj ve­ren partiler kazançlı çıkarken, ikir­cikli pozisyon alan iki büyük parti kayba uğradı. Kuzey İrlanda hariç oy sayımının tamamlandığı ülkede, seçimin galibi ülkenin AB’den ayrıl­ması yönündeki net mesajı adıyla da veren Brexit Partisi oldu. Aşırı sağ siyasetçi Nigel Farage’ın kısa süre önce kurduğu parti, oyların yüzde 31,6’sını almayı başardı. Aynı mesajı veren Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisinin aldığı oy da eklendiğinde Brexit yanlılarının toplam oy oranı yüzde 34,9 oldu.

Ancak ülkenin AB üyeliğinin devam etmesi ya da Brexit’in en azından bir kez daha halkoyuna sunulması mesajını veren Liberal Demokrat Parti (yüzde 20,3), Yeşil Parti (yüzde 12,1), Değişim İngil­tere (yüzde 3,4), İskoç Ulusal Par­tisi (yüzde 3,6) ve Galler’in ulusal partisi Plaid Cymru’nun (yüzde 1) oy oranı toplamda yüzde 40,4’ü buldu. Ülkede 2016’da yapılan AB referan­dumunda Brexit yanlıları yüzde 51,89, AB yanlıları ise yüzde 48,11 oranındaydı.

Büyük partiler mağlup

Brexit konusunda kendi içinde bölünmüş durumda olan iktidardaki Muhafazakar Parti ile ana muhale­fetteki İşçi Partisi seçimin en büyük mağlupları arasında yer aldı.

Muhafazakar Parti, tarihinin en büyük seçim yenilgisi olarak değer­lendirilen sonuçla oyların ancak yüzde 9,1’ini alabilirken, İşçi Partisi de yüzde 14,1’e kadar geriledi.

Anlaşmasız Brexitçiler geride

Başbakan Theresa May’in 7 Haziran’da istifa edeceğini açıklama­sının ardından başlayan liderlik yarı­şında favori isimler ülkenin AB’den anlaşmasız ayrılacağı mesajını ver­meleriyle dikkati çekiyor. Ancak par­tinin parlamento grubunda ve seç­men tabanında, anlaşmasız Brexit’e karşı önemli bir kesim yer alıyor.

İşçi Partisinin en net mesajını da anlaşmasız Brexit’e karşı çıkmak oluşturuyor. Partinin parlamento grubundan ve seçmen tabanında yeni bir Brexit referandumuna des­tek verenler de bulunuyor.

Yine de bütün bu etkenler dikkate alındığında İngiltere’de AP seçimi sonucunda ortaya çıkan tabloda anlaşmasız Brexit’e karşı çıkanlar çoğunlukta yer alıyor. Anlaşmasız Brexit’e açıkça itiraz eden İşçi Par­tisinin oyları, her durumda Brexit’e karşı olan partilerin oylarına eklen­diğinde yüzde 54,1’e ulaşılıyor. Fa­vori lider adaylarının anlaşmasız Brexit mesajı verdiği Muhafazakar Parti’nin oyları ise kayıtsız şartsız Brexit yanlısı partilere eklense bile ancak yüzde 44’lük bir oy oranına ulaşılabiliyor.

Yeni referandum ihtimali güç­lendi

Başbakan May, Brexit anlaşma­sını 4. kez parlamentoya sunmaya hazırlanırken, parti içi muhalefetin baskısı altında istifaya mecbur bı­rakıldı. Muhafazakar Partinin lider­liği için adaylığını koyan isimler, se­çilmeleri halinde ülkeyi 31 Ekim’de AB’den anlaşmasız olarak ayırma vaadiyle öne çıkıyor. Buna karşın partinin parlamento grubunda an­laşmasız ayrılığa karşı önemli sayıda milletvekili bulunuyor. Yeni liderin ülkeyi anlaşmasız Brexit’e sürükle­mesi halinde, hükümet hakkında ya­pılacak bir güvensizlik oylamasında muhalefetle birlikte hareket edebi­lecek Muhafazakar milletvekilleri ol­duğu biliniyor. Siyasi gözlemcilere göre, AP seçiminde aldığı yenilgi ana muhalefetteki İşçi Partisini de Bre­xit politikasını netleştirmeye itecek. Parti yönetiminde yeni Brexit refe­randumuna destek çağrısı yapanla­rın sayısı artarken, partinin lideri Je­remy Corbyn de yeni referanduma kapı aralayabileceği sinyalini verdi.

Erteleme ve iptal seçenekleri

Brexit çıkmazının aşılması için yaz aylarında İngiltere’de yeni re­ferandum ve erken genel seçim ih­timallerinin ciddi şekilde gündeme gelmesi bekleniyor.

Erken seçim veya yeni refe­randum kararı alınması halinde, İngiltere’ye verilen yeni Brexit tari­hinin de ertelenmesi gündeme gele­cek. Anlaşmasız Brexit’i engellemek için İngiltere’nin önünde süreci tek yanlı olarak bütünüyle iptal etme se­çeneği de bulunuyor.

Avrupa Adalet Divanının aralık ayında bu yönde verdiği karar, özel­likle AP seçiminin galipleri arasında yer alan Yeşil Parti ve Liberal De­mokrat Parti tarafından gündemde tutuluyor.