“Maduro bu krizi aşabilecek lider değil”

11 Mart 2019

“Venezuela’da neler oluyor?” panelindeki konuşmacılar Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun krizi aşma kapasitenin olmadığı ortak görüşünde birleşerek olası emperyalist müdahaleye karşı Venezuela halkının yanında olunması gerektiğini savundular.

ABD’nin arka bahçesi sayı­lan ve iç savaşın eşiğine gelen Venezuela’daki son gelişmeler “Venezuela’da neler oluyor?” başlı­ğıyla, 5 Mart’ta Totenham’daki “Fi­eld Seat/Kit@pEvi”nde ele alındı.

Gazeteci Faruk Eskioğlu’nun yönettiği panelde Türkiye’deki 68 kuşağı önderlerinden Mustafa Yalçıner ile Mehmet Taş ve Mesut Akın konuşmacı olarak katıldı. Ve­nezuela sosyalizminin kurucusu Çavez’in ölüm yıldönümüne denk düşen 5 Mart’taki panele 60’a ya­kın dinleyici katıldı. Açık Gazete ve “Field Seat/Kit@pEvi”nin or­taklaşa düzenlediği panelin ilk konuşmacısı Yalçıner 23 Şubat-1 Mart arasında bulunduğu Venezu­ela’daki gözlemlerini aktardı.

Geçen ay Venezuela’nın Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya karşı Meclis Başkanı Guaido başkan­lığını ilan etmişti. Rusya, Çin ve Türkiye, “seçilmiş başkan” oldu­ğunu belirterek Maduro’yu des­teklerken, ABD ile AB ülkeleri Maduro’nun ülkeyi yöneteme­diği ve ekonomik olarak ülkeyi iflassa süreklediği savıyla Juan Guaido’yu başkan olarak tanıdık­larını açıklamışlardı.

Konuşmacılar özetle şunları söyledi:

“KAYITSIZ ŞARTSIZ MADURO DESTEKÇİLİ­Ğİ DOĞRU DEĞİL”

MUSTAFA YALÇINER: Vene­zuela’daki gözlemlerime göre ekonomi iyi değil. Asgari ücret çok düşük, enflasyon çok yüksek. Ekonomik sıkıntının ABD’nin Ve­nezüela petrolünü rafine etme­sini durdurması ve ekonomik ambargo uygulaması ile petrol fiyatlarındaki düşmeden kaynak­landığı biliniyor. Ne yazık ki ülke­nin kendine yeterli bir ekonomik yapısı yok ve yalnızca petrol geli­rine bağımlı. Kamulaştırma yeter­siz kalmış. Devletin başlıca geliri petrol ihracatı ve yüzde 60 ora­nındaki yüksek gelir vergisi… Su dahil yiyecek-içecek sorunu ve kapitalist mülkiyet ilişkilerine do­kunulmamış oluşu halkın en bü­yük sorunları. Ülkede 35’e yakın muhalif grup ya da partiden bi­rinin başındaki Juan Guaido’nun New York’ta ‘Bir ülkede iktidar nasıl değiştirilir’ başlıklı doktora tezi yapmasından da bir ABD pro­jesi olduğu anlaşılıyor. Yoksullar ve zenginler için ayrı bir ekono­mik döngü var. Halk ABD’nin mü­dahalesine karşı. Öncelikle Çin’i ile Rusya ve Türkiye’yi dost bi­liyorlar. ABD ve Batı basınının propaganda ettiği gibi başkent Karakas’ta muhaliflerce kurta­rılmış bölgeler söz konusu değil. ABD ve AB ülkeleri direk müda­hale yerine ambargoyu sıkılaştı­rarak rejimi değiştirmeyi hedef­liyor görünüyor. Başta yoksullar olmak üzere halkın çoğunluğu bir dış müdahaleye karşı görünse de süreç içinde dengeler değişebi­lir. Görüştüğümüz sendikacılar da devlet bürokrasisinden şika­yetçiydi. Venezuela’yı “sosya­list” olarak tanımlayabilmemiz için işçi sınıfının iktidarda ol­ması gerekirdi. Sonuç olarak ka­yıtsız şartsız Maduro destekçiliği doğru değil. Üstelik Maduro’yu iktidarı ekonominin giderek kö­tüleşmesi, yoksulların daha da yoksullaşmasından sorumlu. Olası bir emperyalist müdaha­leye karşı Venezuela halkının yanında olmalıyız.

MEHMET TAŞ: Venezuela’da ekonomik ve siyasi bir kriz yaşa­nıyor. Maduro bunun üstesinden gelecek bir lider değil. Verdiği sözleri unutuyor. 1989’dan sonra dünya solunda çöküş yaşanırken, ABD’nin arka bahçesi sayılan La­tin Amerika ülkesi Venezuela’da Çavez’in 1989’da secimle iktidara gelmesi önemlidir. Çavez söylem­leri ve yaptıklarıyla bölgeyi etki­lemeyi başarmıştı. 8 Latin Ame­rika ülkesinde solun iktidara gel­mesindeki rüzgâr Venezuela’dan esmişti. Bu 250 yıl öncesinde Latin Amerikalı dönemin dev­rimci lideri Bolivar’dan sonraki bir ilkti. Çavez’in “21’inci yüz­yıl sosyalizmi” diye tanımladığı 14 yıllık devrim süreci iyi araş­tırılmalı. Çavez var olan sistemi değiştirmek yerine sistemle ba­rışık kendi kurumlarını oluştu­rarak kapitalizmi kontrol etmek istemişti. Bunun için “Katılımcı sosyalizmi” hayata geçirmiş ve halkın bütün kesimlerini yöne­time ve ekonomiye katmaya ça­lışmıştı. Bedava eğitim, sağlık ve ulaşımı getirerek halkın desteğini de almayı başardı.

Mahallelerde halk komiteleri kurarak su ve toprak sorununu çözmeye çalıştı. Petrol fiyatla­rının düştüğü ve Obama döne­minde Venezuela’nın ulusal teh­dit olarak görüldüğü 2012’den sonra ekonomideki dengeler olumsuz değişmeye başladı. Ve­nezuela kapitalizmini kontrol al­tında tutma çabaları da tıkandı. Ne yazık ki petrol dışı ekonomiyi de örgütleyemedikleri için makro ekonomik dengeler yoksullar aleyhine iyice bozuldu. Komite­ler askerlerle doldu ve işlevsiz kılındı. 2015 seçimlerinde par­lamentonun üçte 2’sini sağcılar oluşturunca ülkeyi kanun hük­mündeki kararnamelerle yönet­meye başladılar. Bu da parti ve ordunun yönettiği baskıcı otori­ter bir rejim doğurdu. Ekonomi­deki arz talebi karşılayamaz oldu. Maduro bir direniş yaratamaz. Çok boyutlu emperyalist serma­yeye karşı demokratik yollarla ekonomiyi geliştirmek ve halkın güvenini kazanmak gerekir.

“ABD, ÇAVEZ’İN DÜŞÜN­CESİNDEN KORKUYOR”

MESUT AKIN: Sorunlar Çavez öncesine uzanan petrol kaynak­lıydı. Çavez öncesinde de milli­leştirme vardı fakat Çavez milli­leştirilen yerlerin gelirlerini halka verdi. Ekonomistlerin “Hollanda Hastalığı” diye tanımladığı ekono­minin tek bir şeye petrole bağlı ol­masının sancıları yaşanıyor. Tür­kiye’ninki gibi bereketli toprakları var fakat atıl konumda. Çavez’in ha­yata geçirmeye çalıştığı “Katılımcı Demokrasi”nin sağlıklı işlediği tar­tışmalı. Çavez petrolde doğru bir strateji izlemiş, OPEC’te ABD’nin kuklası Suudi Arabistan’ın bile de­setğini alacak kadar ağırlığını his­settirmişti. Bölgede İsa’dan sonra en çok sevilen Çavez’in içerideki reformları, solu birleştirmesi ile dış politikasındaki açılımı Latin Amerika’da özgürlük rüzgârı es­tirmesi, Çin ile yakınlaşması, İran gibi anti Amerikancı ülkelerle dış ticareti geliştirmesi ABD’nin tep­kisini çekmişti. Amerika’nın arka bahçesindeki Venezuela’yı tehdit olarak görüp ekonomik ve siyasi baskı uygulaması, Çavez’in ölmesi ve Kolombiya’da Bolivarcı FARC gerillalarının barış sürecine gir­mesiyle kolaylaştı. Emperyalizm Maduro’dan daha çok Çavez’in dünyaya verdiği “21’nci yüzyıl sos­yalizmi” mesajından korktu. Em­peryalist kuşatmaya karşı Vene­zuela halkının yanında olmak her sosyalistin görevi olmalıdır.