Beyin gelişiminin ergenlik boyutu

11 Nisan 2014

Hani insanın kanının deli olduğu günler vardır ya… Bu yüzden “delikanlı” diyorlar onlara… Bugün yetişkin bir yaşa gelmiş herkes, hayatının önemli bir geçiş süreci olan ergenlik dönemini öyle ya da böyle yaşamıştır. Hatırlayın kendinizi; öğrencilik yıllarınızda nasıldınız? Neler yaşadınız ne gibi duygusal dalgalanmalar geçirdiniz, ne tür sorunlar yaşadınız?
Ergenler, dünyayı yetişkinlere göre çok farklı algılar ve çok farklı tepki verirler. Onların hayata baktıkları pencere, bir yetişkinin penceresinden çok farklıdır. Örneğin, babasının o gün herhangi farklı bir nedenle yüzünün asık olmasını kendi üzerine alınarak saldırgan tepki ya da içine atma ve dert etme şeklinde ortaya koyabilirler. Ergenlik döneminde tahmin yeteneği düşebilmekte ve hata yapma oranı artmaktadır. En fazla sakarlıkların yapıldığı yaş dönemi bu dönemdir. Beyindeki frontal lobun yeniden yapılanma ve dönüşüm süreci bu yaşlarda olduğundan küçük çapta birtakım geçici sorunlar yaşanabilmektedir. Frontal lob, alın bölgesinde bulunan lob olup, düşünme, karar verme, muhakeme, öfke, coşkunluk, atılganlık ve diğer duyguların kontrol altına alındığı çok önemli bir bölgedir. Bu bölgedeki değişim ve dönüşümler esnasında ergen duygularını kontrol etmekte zorlanabilir.
Ergenlerin sosyal olaylara bakışları ve bunlara verdiği tepkiler yetişkinlere göre oldukça farklılık arz etmektedir. Bir gruba ait olma, düzene isyan, güçlü olma, güçlünün yanında yer alma, kendini kabul ettirme, aşırı risk alma eylemlerinin yanında öfke, saldırganlık ya da aşırı hayal kurma, zevk ve heyecana düşkünlük, kendi içine kapanma, dünyaya küsme, günlük aktivitelerde (özellikle okul ve ders) başarı düşüşü, iştah artması ya da azalması gibi semptomlar yaşayabilirler.
Bu dönemde vücutları değişmekte, büyümekte ve kendi cinsel kimliğini kazanma sürecine girilmektedir ve tüm bunlar ergende bir tür “bana ne oluyor yahu?” şeklinde tepkisel davranışlara neden olmaktadır. Dolayısıyla bu yaşlardaki gençlere daha dikkatli ve bilinçli yaklaşmak gerekiyor. Onlar geçici bir beyinsel dönüşüm yaşamaktalar ve bir yetişkinden beklediğimiz davranışları onlardan beklemek bizi beklenmedik sonuçlara götürebilir.