Tüketici güveni, vergi artışı spekülasyonlarıyla zayıfladı

28 Temmuz 2025

 

Ekonomiye dair endişeler tasarruf eğilimini artırdı

İngiltere’de tüketici güveni, Rachel Reeves’in sonbahar bütçesinde yeni vergi artışları açıklayabileceği yönündeki spekülasyonların artmasıyla birlikte temmuz ayında zayıfladı. GfK’nın uzun süredir yayımladığı tüketici güven endeksi, temmuzda bir puan düşerek -19 seviyesine geriledi. Bu düşüş, son iki ayda elde edilen kazanımları silerken, endeksin uzun dönem ortalaması olan -10’un altında kalmasına yol açtı.

Öte yandan, tasarruf endeksi yedi puan artarak 34’e yükseldi. Bu seviye, Kasım 2007’den bu yana görülen en yüksek değer olarak kayda geçti. GfK yetkilileri, bu durumun halk arasında ekonominin gidişatına dair artan kaygıları yansıttığını belirtti. GfK Tüketici İçgörüleri Direktörü Neil Bellamy, bu endeksin genel güven puanına doğrudan etkisi olmasa da insanların “ihtiyat fonları oluşturmaya başladığını” söyledi.

Ankete göre, bireylerin önümüzdeki 12 aya ilişkin kişisel finans beklentileri sabit kaldı ve ilgili alt endeks 2 puanda kaldı. Veriler, 1-15 Temmuz tarihleri arasında toplandı; bu tarihlerin hemen ardından Ulusal İstatistik Ofisi, enflasyonun haziranda beklenmedik şekilde %3,6’ya yükseldiğini açıklamıştı. Bu oran, Ocak 2024’ten bu yana kaydedilen en yüksek enflasyon oldu.

İngiltere’nin genel ekonomik durumuna ilişkin geçen yıla kıyasla ciddi bir güven kaybı gözlemlendi. Endeksin bu alt başlığı geçen yıl temmuzda -32 iken bu yıl -44’e geriledi. Bu düşüş, yeni İşçi Partisi hükümetinin göreve geldiği ve “çalışanlara vergi artışı yapılmayacak” sözü verdiği dönemden bu yana yaşanan gelişmeleri yansıtıyor.

Bellamy, kamuoyunun “yaklaşan fırtınayı” hissediyor olabileceği uyarısında bulunarak, temmuz ayındaki başlıca göstergelerin tüketicilerde giderek artan bir belirsizlik eğilimine işaret ettiğini belirtti. “Kişisel finans, genel ekonomi ve büyük harcama niyeti gibi kilit göstergeler temmuzda sabit kaldı ve birçok kişi, tüketicilerin temkinli bir bekle-gör tutumu içinde olduğunu düşünecektir” dedi.

Önümüzdeki 12 aya ilişkin ekonomik beklentiler ise hala net şekilde negatif. Bu gösterge temmuzda -29 puanda kalırken, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 18 puanlık bir düşüş gösterdi. Bellamy, “Endeksin önümüzdeki aylarda anlamlı bir şekilde yükseleceğini görmek zor. Son bir yılda sessizce geriledi ve yaşanabilecek yeni şoklar tüketici güvenini daha da aşağı çekebilir” ifadelerini kullandı.

Temmuz ayında açıklanan resmi verilere göre, İngiltere ekonomisi mayıs ayında %0,1 küçüldü. Bu, üst üste ikinci aylık daralma olarak kayda geçti. Maliye Bakanı Rachel Reeves bu durumu “hayal kırıklığı” olarak nitelese de ekonomik büyümeyi canlandırmaya kararlı olduğunu ve halkın cebine daha fazla para girmesini sağlamak için çalıştığını ifade etti.

Olumsuz genel tabloya rağmen, GfK araştırması tüketicilerin büyük çaplı harcamalar konusunda temkinli de olsa biraz daha istekli olduğunu gösterdi. Mobilya veya elektronik gibi büyük harcamalara ilişkin endeks, geçen aya göre bir puan artarak -15’e çıktı.