Rachel Reeves, yeni borçlanma kuralındaki ‘mali illüzyonlar’ konusunda uyarıldı

4 Kasım 2024

Bağımsız Bütçe Sorumluluğu Ofisi (OBR), Maliye Bakanı’nın 16 milyar sterlinlik hareket alanının büyük kısmının zayıf hisse senedi fiyatları nedeniyle kaybolabileceğini belirtti.

Maliye denetim kurumu, Maliye Bakanı Rachel Reeves’in bütçede borçlanmayı 28 milyar sterlin artırmasına izin veren yeni hükümet borçlanma kuralı tarafından ortaya atılan “mali illüzyonları” kullanabileceği konusunda uyardı.

Bağımsız Bütçe Sorumluluğu Ofisi (OBR), Geçen hafta yayınlanan ekonomik tahminlerdeki yeni borç tanımının olası tuzakları ve faydalarına ilişkin bir açıklamada, Maliye Bakanı’nın 16 milyar sterlinlik mali hareket alanının büyük bir kısmının zayıf hisse senedi fiyatları nedeniyle silinebileceğini belirtti.

Hükümetin, kamu maliyesindeki temel riskleri gizleyerek aşırı değerli hale gelen “düşük kaliteli krediler” vermeye teşvik edilebileceğini iddia eden OBR, Reeves tarafından bütçede duyurulan yeni muhasebe çerçevesi altında kaydedilen bazı kredilerin, “ödenme olasılığından bağımsız olarak” hükümetin bilançosunda bir varlık olarak değerlendirdiğini belirtti.

Sonuç olarak, Maliye Bakanı’nın “bu mali illüzyonları kullanmaya teşvik edilebileceği ve mali bir toplamı olumlu bir şekilde hareket ettiren ancak mali sürdürülebilirliği kötüleştiren politikalar benimsemeye yönlendirilebileceği” ifade edildi.

The Times’ta yer alan habere göre, geçen hafta yapılan bütçe toplantısında, Reeves hükümetin mali kuralları çerçevesinde yeni bir borç ölçütü olan kamu sektörü net mali yükümlülüklerini (PSNFL) hedef alacağını açıkladı. Şirketlerdeki hisse senedi payları ve öğrenci kredileri gibi çeşitli mali kamusal varlıkları kapsayan bu ölçütün, başlangıçta beş yıl içerisinde GSYİH’nin payı olarak azalması gerektiği ve ardından bu zaman diliminin üç yıla daraltılacağı belirtildi.

Bu, teorik olarak, hükümetin yeni borç ölçütünden düşülecek şekilde şirketlere krediler verebileceği anlamına geliyor. OBR, “Bu kredilerin bazıları hükümetin bilançosunda tam değerini koruyacak ancak beklenen getirilere ulaşılamayacak, bu da “kredi portföyünün gerçek değerinin abartılacağı” anlamına geliyor” dedi. Denetim organı, iptal edilen kredilerle ilgili tahminler sağlıyor.

PSNFL, fiziksel varlıkları hesaba katmıyor. PSNFL kapsamında, kamu sektörü emeklilik fonları tarafından tutulan varlıklar da dahil ediliyor ve bunların büyük bir kısmı hisse senetleri. OBR, eğer hisse fiyatları nominal GSYİH büyümesinin iki puan altında bir büyüme gösterirse, diğer tüm faktörler eşit olduğunda, Reeves’in 15.7 milyar sterlinlik mali hareket alanından 10 milyar sterlin düşeceğini belirtti.

Borç tanımındaki bu değişiklik, Reeves’in mali hedeflerine ulaşması için yaklaşık 50 milyar sterlinlik bir marj oluşturdu; bunun 28 milyar sterlini, 1980’lerden bu yana en büyük kamu yatırım hamlesini finanse etmek için borçlanmayı artırmak amacıyla kullanıldı.

Reeves ayrıca, kısa vadede kamu harcamalarını keskin bir şekilde artırmak için vergileri 40 milyar sterlin artırdı. Ekonominin payı olarak, vergi artırma önlemleri tek bir bütçe içinde en büyük miktarı oluşturdu.