“Çalışanlardan alınan ulusal sigortayı 2p düşür, gelir vergisine ekle”

23 Eylül 2025

Resolution Foundation, çalışanların maaşını korurken devlet gelirini artıracak “2p vergi değişimi” önerisini gündeme taşıdı. Planın yılda ek 6 milyar sterlin getirebileceği öngörülüyor.

Maliye Bakanı Rachel Reeves’e, bu yılki sonbahar bütçesinde çalışanlardan alınan ulusal sigorta (National Insurance) oranını 2 peni düşürmesi ve aynı miktarı gelir vergisine eklemesi yönünde çağrı yapıldı.

Öneri, hükümetin bütçe hazırlıklarında önemli rol oynayan Resolution Foundation düşünce kuruluşundan geldi. Kuruluş, bu adımın vergi sistemindeki adaletsizliği azaltarak farklı gelir türleri arasında daha dengeli bir yük dağılımı sağlayacağını savundu.

Yılda 6 Milyar Sterlin Ek Gelir

Rapor, gelir vergisinin ulusal sigortaya göre daha geniş bir vergi tabanına uygulandığını hatırlattı. Bu sayede, sadece çalışanlardan değil; emekliler, ev sahipleri ve serbest çalışanlardan da ek gelir elde edilerek yılda yaklaşık 6 milyar sterlin kazanç sağlanabileceği belirtildi.

Ancak bu plan, Reeves’i zor durumda bırakabilir. Çünkü İşçi Partisi (Labour) seçim manifestosunda gelir vergisini artırmayacağına dair söz vermişti.

“Çifte Vergiyi” Sonlandırma Gerekçesi

Planın savunucuları, çalışanların maaşından alınan ulusal sigortanın, mevcut gelir vergisine ek bir yük gibi işlediğini savunuyor. The Guardian’da yer alan habere göre, eski Muhafazakâr Maliye Bakanı Jeremy Hunt da geçen yıl ulusal sigortayı 4p düşürmüş, bunu “çalışma üzerindeki adil olmayan çifte vergi” olarak nitelendirmişti. Ancak o dönemde gelir vergisine herhangi bir ekleme yapılmamıştı.

Reeves Baskı Altında

Sonbahar bütçesi 26 Kasım’da açıklanacak. Reeves, yüksek borçlanma maliyetleri, sosyal yardım politikalarındaki geri adımlar ve Ülke Bütçe Sorumluluk Ofisi’nin (OBR) beklenen verimlilik düşüşü tahminleri nedeniyle, kendi koyduğu mali kuralları aşma riskiyle karşı karşıya. Uzmanlara göre bütçede 40 milyar sterline kadar açık oluşabilir.

30 Milyar Sterlinlik Reform Paketi

Resolution Foundation, yalnızca 2p değişim önerisiyle sınırlı kalmadı. Kuruluşun sunduğu paket şunları içeriyor:

• Büyük hukuk firmaları gibi sınırlı sorumlu ortaklıkların işveren ulusal sigortasına dahil edilmesi,
• Küçük işletmelerin ödenmemiş kurumlar vergisine yönelik adımlar,
• Daha geniş kapsamlı bir şeker ve tuz vergisi,
• Uzun mesafeli uçuşlar ve deniz taşımacılığı için karbon vergisi,
• Araç vergisinin (VED) yol hasarı, gürültü ve kirliliği hesaba katacak şekilde yeniden düzenlenmesi.

“Çalışanlara En Az Zarar”

Resolution Foundation baş ekonomisti Adam Corlett, öneriler için şunları söyledi:

“Bu akılcı reformlar, işçilere ve ekonomiye en az zararı vererek gelir artırabilir. Maliye Bakanı kararlı adımlar atarsa, güçlü ekonomik büyüme hedeflerine yeniden odaklanabilir.”

Hazine Sözcüsü ise vergi politikalarıyla ilgili yorum yapmaktan kaçınarak, “Bakan vergi kararlarını mali takvimde açıklar. Şimdiden spekülasyonlara girmiyoruz” dedi.