Yeni nükleer enerji vergisi, orantısız mali baskı yaratacak

13 Ekim 2025

Kasım ayında yürürlüğe girecek nükleer katkı payı, enerji yoğun sektörlere tanınan muafiyet nedeniyle küçük işletmeler ve sivil toplum kuruluşları üzerinde orantısız mali baskı yaratacak.

İngiltere hükümetinin nükleer enerji projelerini finanse etmek için getirdiği yeni katkı payı, küçük işletmeler ve hayır kurumları için enerji faturalarını binlerce sterlin artırabilir. Muafiyet alan ağır sanayiye karşın, hizmet sektörü ve topluluk kuruluşları maliyet yüküyle karşı karşıya.

Enerji yoğun sektörler muaf tutulurken, küçük işletmeler ve topluluk kuruluşları maliyet yükünü üstlenecek

İngiltere’de hayır kurumları ve küçük işletmeler, hükümetin nükleer enerji yatırımlarını finanse etmek için enerji faturalarına eklenecek yeni katkı payının (nuclear levy) maliyetleri binlerce sterlin artırabileceği uyarısında bulundu.

Kasım ayında yürürlüğe girecek yeni vergi, Suffolk’taki Sizewell C nükleer santral projesini inşaat süresince finanse etmek için tasarlandı. Ancak uygulama, enerji tüketimi yüksek olan küçük işletmeler ve topluluk kuruluşları için ciddi bir mali yük oluşturacak.

Hayır kurumları: “Zaten zor durumda olan topluluk hizmetleri cezalandırılıyor”

Social Investment Business adlı kuruluşun verilerine göre, yeni katkı payı hayır kurumlarının enerji faturalarına yıllık 100 ila 240 sterlin arasında ek maliyet getirecek. Ancak bazı kuruluşlarda bu artış 2.500 sterline kadar çıkabilir.

Kuruluşun CEO’su Nick Temple, uygulamayı eleştirerek şunları söyledi:

“Zaten ayakta kalmakta zorlanan topluluk merkezlerinin elektrik faturalarına yeni bir yük eklemek, toplumun en temel hizmetlerini cezalandırmak anlamına geliyor.”

Küçük işletmeler: “Büyüme ve yeşil dönüşüm tehlikede”

Ticaret birlikleri, özellikle konaklama ve hizmet sektöründeki küçük işletmelerin ek maliyet nedeniyle büyüme planlarını erteleyeceğini ve düşük karbonlu enerjiye geçişin daha pahalı hale geleceğini belirtiyor.

Yeni katkı payı hane halkı için ortalama 12 sterlin ek maliyet getirecek, ancak yüksek enerji tüketen işletmeler bu tutarın kat kat fazlasını ödeyecek.
Buna karşın, çelik, çimento ve cam üretimi gibi enerji yoğun sektörler yeni vergiden muaf tutuldu.

Topluluk sanat merkezi: “Ek maliyet dönüşümü engelliyor”

Bristol merkezli Spike Island adlı sanat kuruluşu, nükleer katkı payının elektrik faturalarına yılda 1.000 sterlin ek yük getireceğini açıkladı.
Kuruluşun yardımcısı Kate Ward, artan enerji maliyetlerinin çevreci dönüşüm planlarını engellediğini söyledi:

“Elektrik faturalarındaki bu artış, ısı pompaları gibi düşük karbonlu ısıtma sistemlerine geçişimizi engelliyor. Bu durum hem maliyetlerimizi yükseltiyor hem de sanatçılarla yürüttüğümüz çalışmaları riske atıyor.”

Ward, hükümete elektrik faturalarına yönelik yaklaşımını yeniden gözden geçirme çağrısı yaptı:

“Küçük işletmelerin ve hayır kurumlarının gezegen için doğru kararlar almasını mümkün kılacak adil bir sistem gerekiyor.”

İş dünyasından sert tepki: “Küçük firmalar büyüklerin yükünü taşıyor”

Federation of Small Businesses (FSB) yöneticisi Craig Beaumont, küçük işletmelerin zaten yüksek enerji fiyatlarıyla mücadele ettiğini belirterek şunları söyledi:

“Küçük işletmeler artan enerji maliyetleri nedeniyle büyümekte zorlanıyor. Yeni katkı payı bu baskıyı artıracak.
Hükümet, yüksek enerji tüketen sanayi kuruluşlarını bu zamdan korurken küçük firmaları faturalarda adeta ‘çapraz sübvansiyon’ yapmaya zorluyor. Bu adil değil.”

Benzer şekilde UKHospitality Başkanı Kate Nicholls, uygulamanın hizmet sektörünü hedef aldığını söyledi:

“Bu, konaklama sektörünün diğer sektörleri sübvanse etmesinin bir başka örneği.
Sadece nükleer katkı payı değil, enerji yoğun sanayilere sağlanan indirimler de barlar ve restoranlar için daha yüksek fatura anlamına geliyor.
Bu durum fiyatları artırarak enflasyonu körüklüyor.”

Hükümetten yanıt: “Temiz enerji yatırımı uzun vadede faturaları düşürecek”

Bir hükümet sözcüsü yaptığı açıklamada, küçük işletmelerin ve hayır kurumlarının ekonomik büyümenin kalbinde yer aldığını belirtti:

“Küçük işletmeler ve hayır kurumları toplumlarımızın merkezinde yer alıyor. Bu nedenle ülke genelinde ekonomik büyümeyi destekleyen vergi indirimleri ve yardım programları yürütüyoruz.
Enerji faturalarını kalıcı biçimde düşürmenin tek yolu, temiz enerji süper gücü olma hedefimize ulaşmaktır. Bu vizyon aynı zamanda binlerce nitelikli istihdam ve milyarlarca sterlinlik yatırım anlamına geliyor.”

The Guardian’ın haberine göre yeni nükleer katkı payı, İngiltere’nin enerji dönüşümü hedeflerini desteklemeyi amaçlasa da, uygulamanın mali yükü özellikle küçük işletmeler ve sivil toplum kuruluşlarını vuracak. Sektör temsilcileri, hükümetin enerji politikalarında “adil geçiş” ilkesine daha fazla önem vermesi gerektiğini vurgularken, artan maliyetlerin topluluk hizmetlerini ve yerel ekonomiyi olumsuz etkilemesinden endişe duyuluyor.