“Avrupa’da yaşayan İngiliz vatandaşlarının seçme ve seçilme hakkı yok “

14 Haziran 2022

Avrupa Adalet Divanı (AAD), Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerde yaşayan, ancak Avrupa vatandaşlığı bulunmayan İngiliz vatandaşlarının birlik içinde oy kullanma ya da seçimlere katılma hakkı olmadığına hükmetti.

AB vatandaşlarının ikamet ettikleri diğer üye devletlerde yerel seçimlerde aday olma ve oy kullanma hakkı bulunuyor.

Dava Fransa’da 30 yıldan fazladır yaşayan bir İngiliz tarafından mahkemeye taşındı. İngiltere’nin AB üyeliğinden ayrılmasına rağmen Fransa’da yaşamayı sürdüren, ancak Fransa vatandaşlığına başvurmayı reddeden kadının Mart 2020’deki yerel seçimlerde oy kullanılmasına izin verilmedi.

İngiliz yasaları gereği 15 yıldan fazladır İngiltere’den uzak yaşadığı için vatandaşı olduğu ülkede de oy kullanma hakkı bulunmayan kadın, AB içinde de bu hakkından mahrum bırakıldığı gerekçesiyle dava açtı.

Ancak AB’nin en üst düzey mahkemesi AAD, Brexit’ten önce de AB üyesi ülkelerde yaşasalar dahi kişilerin AB vatandaşlığı statüsünden yararlanamayacaklarına, yani oy kullanma ya da ikamet ettikleri belediye seçimlerine aday olamayacaklarına hükmetti.

Lüksemburg merkezli mahkeme sonuç kararında “Bu Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılmak için aldığı egemen kararın otomatik bir sonucudur” ifadeleri kullanıldı.

Söz konusu AAD kararı Brexit’ten iki yıl sonra AB üyelerinde yaşamaya devam eden İngiliz vatandaşlarının hakları açısından bir deneme davası olarak yakından takip ediliyordu. Halen AB üyesi ülkelerde 1 milyondan fazla İngiliz vatandaşı yaşıyor.

Çoğunluğu Brexit’e karşı olan bu kişiler kararın olumsuz etkilerini doğrudan hissediyor. 1 Ocak 1973’te AB’ye üye olan İngiltere 23 Haziran 2016’da yapılan Brexit referandumunda yüzde 52’ye karşı yüzde 48 oyla üyelikten ayrılma kararı almış, 31 Ocak 2020 tarihinde ise üyeliği resmen sona ermişti.