Cass Raporu sonrası trans gençlerin sağlık hizmetlerinde büyük değişim

2 Temmuz 2025

 

Yeni klinikler açılıyor, başvurular düşüşte, ancak gençler destek eksikliğinden yakınıyor.

İngiltere’de genç trans bireylerin sağlık hizmetlerine erişimi, Tavistock Kliniği’nin kapanması ve ardından gelen Cass Raporu’nun etkisiyle köklü bir değişime uğradı. NHS İngiltere tarafından görevlendirilen ve çocuk doktoru Hilary Cass liderliğinde hazırlanan rapor, sistemin gençleri “yetersiz destekle” baş başa bıraktığını ortaya koydu.

Rapor, medikal müdahalelerden uzaklaşılarak terapi, eşlik eden ruh sağlığı sorunları ve aile dinamiklerine odaklanan bütüncül bir yaklaşım önerdi. Bu yeni yaklaşım, ülke genelinde açılacak yedi bölgesel merkezin kurulmasıyla uygulanmaya başladı.

Başvurularda sert düşüş

Tavistock döneminde ayda 280’e kadar çıkan başvuru sayısı, bugün ayda 20–30 seviyelerine geriledi. Artık gençler yalnızca çocuk doktorları veya ruh sağlığı uzmanları tarafından yönlendirilerek bu hizmetlerden yararlanabiliyor. NHS yöneticisi James Palmer, bu düşüşte Cass’in hormon tedavilerine dair eleştirilerinin büyük rol oynadığını belirtiyor. Raporda ergenlik baskılayıcı ilaçlar ve cinsiyet geçiş hormonları için “zayıf bilimsel kanıtlar” olduğu ifade edilmişti.

Ergenlik baskılayıcı ilaçlar geçici olarak yasaklanırken, 16–18 yaş grubu için hormon tedavileri nadir durumlarla sınırlandırıldı. Ancak pratikte bu yaş grubuna tedavi uygulanmıyor.

Yeni merkezler yolda ama kuyruk uzun

Londra, Bristol ve kuzeybatı İngiltere’de üç yeni merkez faaliyete geçti. Ancak bekleme listesi hâlâ 6.000 kişinin üzerinde. NHS, bu sayının üç yıl içinde eritilebileceğini öngörüyor. Yeni hizmetlere ulaşamayan bazı aileler ise özel kliniklere yöneliyor. Bunlardan biri olan Gender Plus, NHS kuralları doğrultusunda 16–18 yaş grubuna hormon tedavisi uygulayan tek özel klinik olarak öne çıkıyor.

Eleştiriler ve kaygılar

Cass Raporu’nun ardından gelen yeni sistem, bazı gençler ve aileleri tarafından olumlu karşılansa da birçok kişi destek yetersizliğinden ve hormon tedavilerine erişimde yaşanan engellerden şikâyetçi. Uzun bekleme süreleri ve bazı özel kliniklerin kriminalize edilme riski, birçok aileyi endişelendiriyor.

Öte yandan NHS, Cass’in önerdiği daha temkinli yaklaşımın bir parçası olarak bireysel ve grup terapilerini, aile danışmanlığını ve eşlik eden ruhsal sorunlar için ilaç tedavisini sürdürüyor. Ancak trans gençlerin yaşadığı disfori ve sıkıntılar karşısında sistemin hâlâ yetersiz olduğu görüşü yaygın.