Hayat kurtaran statinler 18 yaş üzeri herkese verilebilecek

16 Ocak 2023

Doktorlara, kalp krizi ve felçleri önleyebilen statinleri isteyen herkese vermeleri söylendi

Statinlerin erişilebilirlik kriterlerinin genişletilmesinin ardından, Birleşik Krallık genelinde milyonlarca kişi daha hayat kurtaran bu ilaçları NHS’ten talep edebilecek. Statin ilaçlarının güvenli olduğunun ve nadiren yan etkilere sebep olduğunun ortaya çıkmasının ardından, ilaçların 18 yaşın üzerindeki herkese verilebileceği belirtiliyor.

Şimdiye kadar doktorlar, gelecek 10 yıl içinde kalp krizi veya felç geçirme riski yüzde 10 ya da daha fazla olan kişilere bu ilaçları veriyordu. İlaç gözlemcisi The National Institute for Health and Care (Nice)’in ilaca erişilebilirlik kriterlerini genişletmesiyle günlük maliyeti 2p olan bu ilaçlar, kalp hastalığı riski çok daha az olan kişilere de verilebilecek. Daily Mail’in haberine göre, Nice, statin ilaçlarıyla ilgili yapılan son araştırmalarda elde edilen yeni bulguları gözden geçirdikten sonra bu kararı aldı.

Geçen yıl yapılan bir çalışmada, statin ilaçlarının kas ağrılarıyla ilişkilendirilmesinin yanlış olduğu ve bu durumun gerçekte yaşlılığın ya da fazla aktif olmanın bir belirtisi olduğu ortaya çıkmıştı.

Oxford Üniversitesi’nden araştırmacılar, statinlerin potansiyel kas ağrılarına yönelik yan etkilere yol açtığı uyarılarının yersiz olduğunu göstermişti. 155 bin hastanın dahil edildiği ve Lancet tıp dergisinde yayınlanan araştırmada, bu kişilerin kas ağrısı riskinin, statin kullanmayan kişilerle neredeyse aynİ olduğu bulunmuştu.

Nice tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamalarda, hastalık riskini azaltmak isteyen kişiler için statin ilaçlarının “uygun seçim” olduğuna yönelik “net kanıtlar” bulunduğu ifade edildi.

Birleşik Krallık’ın baş medikal yöneticisi Sir Chris Whitty de binlerce orta yaşlı kişinin, pandemi döneminde statin veya tansiyon ilaçları almadıkları için hayatlarını kaybettiği konusunda uyarılarda bulunmuştu.

Statin ilaçlarına yönelik yeni kullanım rehberinde, bu ilaçların kullanımının artık, kalp krizi veya felç geçirmemiş ve risk seviyesi yüzde 10’un altında olan kişiler için, doktorla hastanın ortak kararına bağlı olması öneriliyor.

Daily Mail’in haberine göre, Birleşik Krallık genelinde sekiz milyon kişi statin ilaçları kullanıyor. Nice tarafından yapılan tahminlere göre, İngiltere genelinde 25 ve 84 yaş aralığında olup risk seviyesi mevcut eşiğin altında olan 15 milyon kişi daha var.

İnsanların kalp ve damar hastalıkları riskinin sigara içip içmediklerine, kolesterol seviyelerine, tansiyon ölçümlerine ve vücut kitle endekslerine göre değerlendirilmesi öneriliyor.

Daily Mail tarafından yayınlanan habere göre, doktorlar bu detayları aldıktan sonra online bir hesaplayıcı yardımıyla kişide sonraki on yılda kalp ve damar hastalığı görülmesi riskinin yüzde kaç olduğunu görebiliyor.

İnsanların yaş, cinsiyet, etnik köken ve aile geçmişi gibi değiştiremeyecekleri faktörler nedeniyle kalp ve damar hastalıkları riski olabileceği belirtiliyor. Buna rağmen, değiştirilebilecek risk faktörlerine de dikkat edilmesi gerekiyor.

Sigarayı bırakmak, alkol tüketimini azaltmak, egzersiz yapmak ve sağlıklı beslenmek gibi şeylerin de buna dahil olduğu ifade ediliyor. Yine Nice tarafından yapılan tahminlere göre, gelecek 10 yılda kalp hastalıkları riski yüzde 5 olan ve statin kullanan her bin kişiden yaklaşık 20’si bu ilaçları kullandığı için kalp krizi veya felç geçirmeyecek.

Risk yüzdesi yüzde 10 olan kişiler içinse bu sayının ikiye katlanarak 40’a çıktığı görülüyor.