Keir Starmer’ın, AB sıfırlaması: Avrupa Konseyi’nin gayrı resmi toplantısına katılacak

3 Şubat 2025

Başbakan savunma ve güvenlik anlaşması müzakere etmek istiyor, Fransa Cumhurbaşkanı da istekli ancak aynı zamanda Pazartesi günkü zirvede İngiltere’ye mütevazı bir pasta yedirmeyi de planlıyor.

Cumhurbaşkanı Macron, Sir Keir Starmer’a, Pazartesi günü,  ‘önemli bir AB zirvesine katılmasının Brexit’in başarısız olduğunu gösterdiğini’ söyleyecek.

Blokla ilişkileri yeniden kurmaya çalışan Starmer, 2020’de Brexit’ten bu yana AB zirvesi yemeğine katılan ilk Birleşik Krallık başbakanı olacak. İngiltere’nin Ukrayna konusundaki liderliğini, iddialı bir İngiltere-AB savunma ve güvenlik anlaşması için kullanmaya çalışacak.

Ancak üst düzey diplomatlar Fransa’nın Starmer’ı, uluslararası istikrarsızlığın arttığı ve Trump’ın Beyaz Saray’a geri döndüğü bir dönemde Brexit’in İngiltere’yi zayıflatması nedeniyle AB’ye geri itilen bir “talepkar” olarak gördüğünü söyledi.

Üst düzey bir diplomat şunları kaydetti: “Brexit projesi, yani küresel bir Britanya yaratmak için AB’den ayrılma projesi işe yaramadı. İşe yaramayacağını düşündük çünkü Birleşik Krallık coğrafi ve ekonomik olarak Avrupalı. Brexit istikrarlı ve müreffeh bir dünya için bir projeydi, ancak karmaşık bir dünyada İngiltere’nin Avrupa’ya daha yakın olacağı açıktır.”

Starmer, Brüksel ziyareti öncesinde Brexit’in “karara bağlandığını” ve “savunma ve güvenlik, enerji, ticaret ve ekonomi konusunda daha yakın bir ilişki” için müzakerelere odaklandığını söyledi.

Starmer, pazartesi günü Brüksel’e giderek NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile ardından Avrupa Konseyi’nin gayrı resmi toplantısında 27 AB üyesi ülkenin liderleriyle bir araya gelecek.

Liderler, Edward Heath’in Ocak 1972’de Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) katılma anlaşmasını imzaladığı Brüksel’deki Palais D’egmont’ta akşam yemeği yiyecek.

Başbakan, AB liderlerine, blokla ilişkilerin daha geniş bir şekilde yeniden kurulmasına yol açacağını umduğu yeni bir savunma ve güvenlik anlaşması önerilerini sunacak.

Üst düzey bir diplomat, Macron’un İngiltere ile daha derin bir savunma işbirliğinden yana olduğunu, özellikle de Rusya ile gelecekte yapılacak herhangi bir barış anlaşmasının güvenlik garantisi olarak Ukrayna’da asker bulundurmak istediğini söyledi.

Güvenlik anlaşmasının Birleşik Krallık-AB ortak savunma tedarik sözleşmelerine yol açması da umuluyor. Starmer AB’yi, Brexit’in ardından kaybedilen bir dizi AB veri tabanına Birleşik Krallık’ın erişimini yeniden müzakere ederek organize göç suçları ve yasadışı göç konusunda istihbarat paylaşımını kabul etmeye çağıracak.

Starmer sıfırlamanın savunma ve güvenlik unsurlarını birbirinden ayırmak ve ilkbaharda Brüksel’de yapılacak ilk Birleşik Krallık-AB zirvesinde bir anlaşma ilan etmek istiyordu. Ancak bu, bir güvenlik anlaşmasının diğer konulardan ayrı olarak müzakere edilemeyeceği konusunda ısrar eden AB tarafından engelleniyor.

AB liderlerinin kendisine daha yakın bir ilişki için önerilerin bir paket olarak ele alınacağını söylemesi bekleniyor; bu da Birleşik Krallık sularında daha fazla balıkçılık hakkı ve genç Avrupalılar için bir hareketlilik programı talepleri konusunda taviz vermesi gerektiği anlamına geliyor. Ancak AB zirvesi arifesinde İçişleri Bakanı Yvette Cooper, göçü arttıracağı gerekçesiyle gençlere yönelik bir hareketlilik programını fiilen reddetti. Net göç geçen yıl 728,000’e ulaştı.

Cooper Sky News’e şunları söyledi: “Bu bizim için hiç de doğru bir başlangıç noktası değil çünkü yapmamız gereken şey net göçü aşağı çekmek.”

The Times’ta yer alan habere göre Starmer’in AB ile daha yakın bir ticaret ortaklığı müzakere etme çabaları, hükümetinin temel misyonu olan ekonomik büyümeyi artırma umutları için çok önemli. Ancak Başbakan, EY Item Club’ın bu yılki ekonomik büyüme tahminlerini düşüren son ekonomik tahminci olan ve 2024’ün sonuna doğru durgun büyümeyi suçlayan bir raporuyla yeni bir darbe aldı.

Trump’ın, Kanada, Meksika ve Çin’den sonra AB’ye de gümrük vergisi getirmesinden endişe ediliyor. Cooper, BBC’ye verdiği demeçte Trump’ın yeni gümrük vergilerinin küresel büyüme ve ticaret üzerinde gerçekten zarar verici bir etkisi olacağını söyledi. Cooper sözlerini şöyle sürdürdü: “Kimsenin görmek istediği şeyin bu olduğunu sanmıyorum… Ticaretin önündeki engelleri azaltmak, işletmeler için işleri kolaylaştırmak istiyoruz.”

Avrupa Komisyonu, “AB mallarına haksız ya da keyfi olarak gümrük vergisi uygulayan herhangi bir ticaret ortağına sert bir şekilde karşılık vereceğini” söyledi.