Keir Starmer, emeklilerin ‘kış yakıt ödemesi’ kesintilerinden geri adım attı

21 Mayıs 2025

Başbakan, daha önce milyonlarca emeklinin yararlanma hakkını kaldırdığı ödemeler için artık “daha fazla emeklinin faydalanmasını istiyoruz” dedi.

Başbakan, “daha fazla emeklinin kış yakıt ödemelerine hak kazanmasını” sağlayacak reformlar sözü verdi. Bu açıklama, yerel seçimlerde seçmenin tepkisiyle sarsılan İşçi Partisi milletvekillerinin baskısı sonrasında geldi. Bakanlar, geçen yıl 11.500 sterline düşürülen gelir eşiğinin yükseltilmesini değerlendiriyor.

No 10: Değişiklikler “en kısa sürede” yapılacak ama bu kışa yetişmeyebilir
Yetkililer eski bilgisayar sistemlerini uyarlamakta zorlandığı için ödemelerin bu kışa kadar geri getirilemeyebileceği belirtildi.

Rachel Reeves geçen yıl Maliye Bakanı olarak ilk icraatlarından biriyle, yaklaşık on milyon emeklinin yıllık 300 sterline kadar olan ödemesini kesmiş, bunun bütçeyi dengelemek için gerekli olduğunu ve 1.5 milyar sterlin tasarruf sağladığını söylemişti.

Bu sürpriz hamle, birçok seçmenin tepkisini çekerek, genel seçimlerde elde edilen ezici zaferin sadece birkaç ay sonrasında İşçi Partisi’ne yönelik kamuoyundaki olumlu havanın tersine dönmesine neden oldu.

Yerel seçimlerde alınan kötü sonuçların ardından, politikanın yumuşatılmasına yönelik haftalardır süren görüşmeler daha önce 10 Numara tarafından yalanlanmıştı.

Ancak Başbakan’a Sorular oturumunda, Luton Milletvekili Sarah Owen’ın “pek çok emeklinin hâlâ hayat pahalılığı krizinden etkilendiğini” belirterek, “kenti gibi yerlerde zorlanan emeklilere hükümetin nasıl yardım edeceğini” sorması üzerine Starmer şöyle yanıt verdi:

“Halkın, emekliler de dahil olmak üzere, hayat pahalılığı baskısını hâlâ hissettiğini kabul ediyorum. Ekonomi iyileştikçe, insanların bu iyileşmeyi günlük yaşamlarında da hissetmelerini istiyoruz. Bu nedenle, daha fazla emeklinin kış yakıt ödemesine hak kazanmasını sağlamayı hedefliyoruz” dedi.

Ayrıntıları sonbahar bütçesinde açıklayacağını belirten Starmer, “yalnızca karşılayabileceğimiz kararları alacağız” ifadesini kullandı.

Kamuoyu araştırma kuruluşu More in Common’dan Luke Tryl, kış yakıt ödemelerindeki kesintileri İşçi Partisi’nin “orijinal günahı” olarak tanımladı ve bu politikanın “seçmenler arasında hem geniş yankı uyandırdığını hem de son derece olumsuz karşılandığını” söyleyerek bunun “halkla ilişkiler açısından bir felakete” dönüştüğünü belirtti.

İşçi Partisi milletvekilleri ve belediye meclis üyeleri, en yoksulların korunması için sınırın mevcut ortalama hanehalkı harcanabilir geliri olan 34.500 sterline ayarlanmasını, böylece yıllık ödemelerin milyoner emeklilere geri verilmemesini istedi.

Liberal Demokrat lideri Sir Ed Davey, Starmer’a kış yakıt ödemesinin “tamamen” geri getirilmesi çağrısında bulundu. Ancak Starmer, geri adımın kapsamının bu yılın ilerleyen dönemlerinde mevcut fonlara bağlı olacağını söyledi.

Starmer, “Aldığımız kararları karşılayabileceğimizin net olması önemli, bu nedenle konu bir mali olay kapsamında ele alınacak” diyerek, ekonomi iyileştikçe “İnsanların bunun faydasını hissetmesini istiyorum” ifadelerini kullandı.

Davey ise Starmer’ı “dünyanın en uzun süren U dönüşünü yapmakla” suçlayarak ayrıntıları açıklaması çağrısında bulundu.

Gölge Çalışma ve Emeklilik Bakanı Helen Whately, bu geri adımın “kış boyunca ısınmakla yemek arasında seçim yapmak zorunda kalanlar için çok geç geldiğini” söyledi. Whately, “Bu son U dönüşünden önce rotasını değiştirmeyeceğini kesin bir dille söyleyen bir liderin ardından, halk Keir Starmer’ın söylediklerine güvenilip güvenilemeyeceğini sorgulamakta haklı” dedi.

The Times’ta yer alan habere göre U dönüşü, mevcut sınırdan farklı bir eşik belirlemenin pratik zorlukları nedeniyle karmaşık bir hâl aldı. Mevcut sistemde kış yakıt ödemesi hakkı, emekli kredisi (pension credit) almaya dayalı olarak belirleniyor ve bu başvurular banka ekstreleri ve emeklilik bordrolarıyla manuel olarak doğrulanıyor. Bu nedenle, kış yakıt ödemeleri için ayrı bir sistem kurmak büyük maliyet yaratabiliyor.

Ayrıca, Çalışma ve Emeklilik Bakanlığı’nın bilgisayar sistemleri emeklilerin gelirini değerlendirecek başka bir yönteme sahip değil ve bu sistemlere yapılan yazılım güncellemeleri genellikle aylar sürebiliyor.

Para tasarrufu uzmanı Martin Lewis, geri adımı “çok memnuniyet verici” olarak nitelendirdi ve mevcut 11.500 sterlin sınırının çok düşük olduğunu, emekli kredisine bağlılığın da hatalı olduğunu söyledi. Odemelerin konut vergisi bandı A’dan C’ye kadar olan evlerde yaşayan tüm emeklilere yeniden verilmesini öneren Lewis, “Umarım şimdi bu aceleyle alınmış ve son derece popüler olmayan kararı düzeltmek için zamanları vardır ve önümüzdeki kış için daha fazla insanın faydalanabileceği etkili bir sistem geliştirirler” dedi.

Unison sendikası genel sekreteri Christina McAnea da “korkunç” politikadan geri adımı memnuniyetle karşıladıklarını belirten McAnea, “Nihayetinde bakanlar halkı dinlemiş gibi görünüyor ancak şimdi de kabul edilemez diğer sosyal yardım kesintilerini yeniden değerlendirmeliler” diye ekledi.

Barnsley belediye meclisi İşçi Partili lideri ve kentsel otoritelerden oluşan Sigoma grubunun başkanı Sir Stephen Houghton, kararı memnuniyetle karşıladı. Houghton, “Bu, hükümetin yerel düzeyde bu kararın yarattığı etkiyi gören yerel yönetimlerden gelen sesleri dinlediğinin memnuniyet verici bir işareti” dedi.