Wes Streeting: İlaç şirketleri NHS’ten karşılanamaz taleplerde bulunuyor

26 Ağustos 2025

 

İngiltere Sağlık Bakanı Wes Streeting, ilaç şirketlerini NHS’in bütçesini zorlayan ve hastaların hayat kurtarıcı tedavilere erişimini tehdit eden taleplerde bulunmakla suçladı.

“Hükümet bu baskılara boyun eğmeyecek”

Streeting, ilaç fiyatlandırması konusunda yürütülen müzakerelerde şirketlerin “karşılanamaz talepler” öne sürdüğünü belirterek, hükümetin bu baskılara boyun eğmeyeceğini vurguladı.
“İlaç endüstrisi, hastaların hayat kurtarıcı tedavilere erişimini tehdit eden açıklamalar yapıyor. Biz bu süreçte pushover olmayacağız,” dedi.

Bakan, şirketlerin taleplerinin kabul edilemez olduğunu söyleyerek, “Müzakerelere iyi niyetle girdik ve ciddiyetle yaklaşık 18 ay önceki anlaşmanın ardından yeni, cömert bir teklif sunduk. Bu teklif kabul edilseydi, ilaç şirketlerinin ödeme oranları her yıl düşecek ve üç yıl içinde yaklaşık 1 milyar sterlin yeni, hayat değiştiren ilaçlar için serbest bırakılacaktı. Ancak endüstri karşılanamaz talepler öne sürerek bizi masadan kalkmaya zorladı,” ifadelerini kullandı.

İlaç Şirketlerinden Tehdit

İlaç devleri, hükümetin mevcut “geri ödeme” sisteminde değişiklik yapmaması halinde, klinik deneyler ve yatırımları İngiltere dışına taşıyabileceklerini açıkladı. Şirketler, NHS ilaç bütçesinden daha yüksek pay talep ediyor.

Richard Torbett, İngiliz İlaç Endüstrisi Birliği (ABPI) Başkanı, “Çözüm bulmanın mümkün olduğuna inanıyoruz. Bu yalnızca sektörümüzün İngiltere sağlığına ve ekonomisine katkı potansiyelini açığa çıkarmak için değil, aynı zamanda NHS hastalarının yeni tedavi inovasyonlarından yararlanabilmesi için de gerekli,” dedi.

Geri Ödeme (Clawback) Düzenlemesi

Tartışmanın merkezinde 2023’te imzalanan ve NHS’in markalı ilaç harcamalarını belirli bir eşiğin üzerinde kontrol altına almayı amaçlayan geri ödeme anlaşması bulunuyor.
Şirketler, bu sınır aşıldığında gelirlerinin bir kısmını NHS’e iade etmeyi kabul etmişti. Başlangıçta %15 olarak öngörülen geri ödeme oranı, bu yıl %22,9’a yükseldi.

Bu artış, ilaç şirketlerinin beklentilerinin ötesine geçerken, firmalar bunun sürdürülemez olduğunu savunuyor.

Streeting ise yaptığı açıklamada, “Hastalarımızın ve vergi mükelleflerimizin çıkarlarını koruyacağız. İlaç endüstrisiyle adil bir ortaklık kurmaya hazırız, ancak haksız talepler karşısında boyun eğmeyeceğiz,” diye konuştu.

Küresel Baskılar

Kriz yalnızca İngiltere ile sınırlı değil. ABD Başkanı Donald Trump, ilaç şirketlerine baskı yaparak Amerikan hastalarının ödediği fiyatların düşürülmesini, fiyatların diğer ülkelerle eşitlenmesini talep ediyor. Bu baskı, ilaç şirketlerini diğer pazarlarda fiyat artırmaya yönlendiriyor.

İngiltere hükümeti ise bu baskılara karşı sağlık hizmetlerinin maliyetlerini kontrol altında tutmaya çalışıyor.

Özetle:

• Streeting, ilaç şirketlerinin “haksız taleplerini” reddetti.
• İlaç firmaları ise yatırımlarını İngiltere’den çekebilecekleri uyarısında bulundu.
• Geri ödeme oranı %22,9’a yükselmiş durumda.
• Kriz, hem NHS’in mali sürdürülebilirliği hem de İngiltere’nin ilaç araştırma yatırımları için kritik önem taşıyor.