Kemoterapi (KT) alan hasta nasıl beslenmelidir?

Bu yazı 21 Ocak 2014 tarihinde yayınlanmıştır

Kemoterapi kansere karşı uzun süredir kullanımda. En etkili tedavi alanı hematoloji yani kan kanserleri. Kemotherapi alan hasta vücudu oldukça yıpranıyor, tedavi gördüğü sürecinde gıda çok önmeli ayrıca besinlerin hazırlanış şekili de önemli. Kemoterapi gören hasta mikrop bulaşımına daha mahruz, bunun nedeni tedavinin vücudu yıpratması ve ımmun sistemin kayıbı olduğundandır.
Besinlerden de mikrop kapılabileceğinden pişmemiş gıdalarda çok dikkatli olunmalı, mümkünse dışarıdan yemek yenmemelidir. Soyulan meyve ve sebzeler çiğ olarak tüketilebilir. Yeşillikler KT alan hastalarda önerilmez. Çilek gibi soyulmadan yenilen meyvelerden uzak durulmalıdır. Özellikle mukozit oluştuğunda beslenmede çok zorlanılır. Yumuşak gıdalar alınmalı ve proteinden zengin beslenmeye dikkat edilmelidir. Mantar enfeksiyonu riski nedeniyle yemeklerin üzerine çiğ baharat eklenmemelidir. Mayonez, kremalı yiyecekler ve çerezler yenmemelidir.
Yiyecek hazırlayan kişiler hazırlamadan önce ve sonra ellerini yıkamalıdır. Tüm mutfak aletleri ve yemek hazırlarken kullanılan yüzeyler temiz tutulmalıdır. Pişirilmemiş kümes hayvanları, kırmızı et, balık ve diğer deniz ürünleri diğer yiyeceklerden ayrı tutulmalı bu yiyecekler için kullanılan kesme tahtası ve bıçak ayrı olmalıdır. Pişirilmiş gıdalar iki saat içinde buzdolabına konmalı, 2 saatten fazla dış ortamda beklemiş gıdalar atılmalıdır. Buzdolabından çıkarılan çorba, sos ve diğer sulu yiyecekler kaynatıldıktan sonra tüketilmelidir Özellikle lökositlerin (beyaz kan) düşük olduğu dönemde alınan gıdalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Özellikle çiğ gıdalar (marul, roka, maydanoz gibi) yıkanmış olsa bile lökositlerin çok düşük olduğu dönemde kesinlikle alınmamalıdır. Lökositlerin hafif düşük olduğu dönemde çok isteniyor ise bu gıdalar 1 ölçek sirke veya limon suyu 9 ölçek su içinde ½ saat bekletildikten sonra yenilebilir. Çeşme veya her hangi bir kaynaktan alınan suyu içmek yerine pet şişe içinde satılan su veya kaynamaya başladıktan sonra en az 1 dakika kaynatılmış suyun içilmesi gerekmektedir. Pastörize edilmemiş sütten yapılan peynir, yoğurt (süt kaynamış olsa dahi yoğurt olabilmesi için bakteri gerekmektedir) yenilmemelidir. Pişmemiş veya az pişmiş yumurta içeren gıdalardan, kabuklu deniz ürünlerinden kesinlikle kaçınılmalıdır. Bilinmeyen yerde pişirilip paketlenmiş gıdalar da alınmamalıdır. Dondurulmuş ürünler iyi pişirildikten sonra yenebilir.
Restoranda yemenin bir sakıncası yoktur ancak yukarıdaki önerilere dikkat etmek gerekir. Kullanılan malzemeler (tabak, çatal, kaşık, bardak) mutlaka iyice temizlenmiş olmalıdır. Bulaşık makinelerinde yıkanmış malzemeler bu iş için uygun olup bu şartlar yoksa, yıkandıktan sonra kaynatılması önerilir.
Sigara ve diğer tütün mamullerinden kesinlikle kullanılmamalıdır, enfeksiyon riskini arttırabilir.
Bu genel bilgilere kempoterapi gören hastalarımız tedavi süresi ve sonrasında genel sağlıklarını bir şekilde kontrol edebilirler.